Jehovah’s Witnesses in Greater Poland — part I (years 1918–1950)
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEChoose format
RIS BIB ENDNOTEŚwiadkowie Jehowy w Wielkopolsce – część I (lata 1918–1950)
Publication date: 2019
Archival and Historical Review, 2019, Vol. VI, pp. 31-51
https://doi.org/10.4467/2391-890XPAH.19.002.14931Authors
Świadkowie Jehowy w Wielkopolsce – część I (lata 1918–1950)
Świadkowie Jehowy są obecni w Wielkopolsce od ponad stu lat. Każdy z podokresów z tego stulecia pełen był różnych wydarzeń dotykających zarówno całą ich wspólnotę, jak i pojedynczych jej członków. Początki w okresie międzywojennym – częściowo jako legalne stowarzyszenie, ale też jako grupa stykająca się z niezrozumieniem i z próbami delegalizacji. Okres okupacji hitlerowskiej – pełen tragicznych losów całej wspólnoty i poszczególnych wyznawców, którzy w obozach koncentracyjnych, nosząc opaskę z fioletowym trójkątem, byli ofiarami tego systemu. Okres powojenny to kolejny etap funkcjonowania wyznania Świadków Jehowy w Wielkopolsce. Do roku 1950, na którym kończy się I część niniejszego artykułu, Stowarzyszenie Świadków Jehowy działało w sposób legalny, choć już wówczas władze komunistyczne starały się poprzez działania administracyjne ograniczyć jego funkcjonowanie. Działania te uzmysłowiły Świadkom Jehowy, że ich krótka legalna działalność może zostać w gwałtowny sposób zakończona. Stało się to w połowie 1950 roku.
Aparat bezpieczeństwa w latach 1944–1956. Taktyka, strategia, metody, cz. I: lata 1945–1947, oprac. A. Paczkowski, Warszawa 1994, s. 126–137.
Bednarski W., Armagedon w 1975 roku – „możliwy” czy „prawdopodobny”?, Tychy 2009.
Bednarski W., Polska Strażnica i Złoty Wiek, Publikacje Świadków Jehowy, http://www.piotrandryszczak.pl/polemika3/polska-straznica-i-zloty-wiek.html (dostęp: 22.06.2019).
Biliński K., Hiobowie XX wieku. Wspomnienia Świadków Jehowy, Wrocław 2012.
Chabasińska A., Lubuscy Świadkowie Jehowy wobec represji komunistycznego państwa w latach 1945–1956, [w:] Władze wobec Kościołów i związków wyznaniowych na Środkowym Nadodrzu w latach 1945–1956, pod red. E. Wojcieszyk, Poznań 2012.
Chabasińska A., Polityka władz wobec mniejszości wyznaniowych w Polsce w latach 1945–1956, „Studia Lubuskie” 2009, t. V, s. 37–62.
Dornik H., Wytrwałem dzięki miłości Bożej, Wrocław 2007.
Grelewski S., Wyznania protestanckie i sekty religijne w Polsce współczesnej. Zarys stanu prawnego wyznań religijnych w Polsce, Sandomierz 1935.
Hiobowie XX wieku. Wspomnienia Świadków Jehowy (Badaczy Pisma Świętego), wybrał, oprac. i wstępem poprzedził K. Biliński, wyd. 2, Wrocław 2008.
Instrukcje, wytyczne, okólniki dyrektor Departamentu V MBP dotyczące działań przeciwko Kościołowi katolickiemu w latach 1945–1953, wybór i oprac. A. Dziurok, J. Marecki, F. Musiał, Kraków–Katowice 2012.
Krawczyk R., Świadkowie Jehowy – geneza i główni przedstawiciele, „Studia Elbląskie” 2016, nr XVII, s. 161–170.
Kaszewski W., Wierni Jehowie. Dzieje Świadków Jehowy w regionie łódzkim, Wrocław 2011.
Kostrzewa A., Swędrowski M., Polityka władz wobec Świadków Jehowy na Warmii i Mazurach w świetle sprawozdania wojewody olsztyńskiego do Ministerstwa Ziem Odzyskanych z 16 stycznia 1948 roku, [w:] Meritum, t. 1, Olsztyn 2009, s. 279–288.
Krukowski J., Porozumienia pomiędzy przedstawicielami Rządu i Episkopatu Polski z 1950 i 1956 r. Znaczenie i realizacja, [w:] Prawo i polityka wyznaniowa w Polsce Ludowej, s. 71–98.
Martinek B., Świadkowie Jehowy w Czechosłowacji po 1945 r., [w:] Studia i materiały z dziejów opozycji i oporu społecznego, t. III, Z badań nad oporem społecznym w Europie Środkowej w latach 1948–1955. Zbiór materiałów, pod red. Ł. Kamińskiego, Wrocław 2000.
Marzec Z., Metody działania i przyczyny sukcesów Świadków Jehowy, Kraków 2008.
Matelska A., „...w miłości nie ma bojaźni”. Nazistowskie prześladowania Świadków Jehowy w Polsce, Wrocław 2010.
Michalak R., Polityka wyznaniowa państwa polskiego wobec mniejszości religijnych w latach 1945–1989, Zielona Góra 2014.
Miłosz J., Już nie szpiedzy, jeszcze nielegalni – Świadkowie Jehowy w oczach wielkopolskiej SB w latach 1956–1970, [w:] Władze wobec Kościołów i związków wyznaniowych w Wielkopolsce w latach 1956–1970. (Studia i materiały poznańskiego IPN, t. VIII, Poznań 2009, s. 251–260.
Miłosz J., Świadkowie Jehowy w Wielkopolsce, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2004, nr 3.
Mironczuk J., Świadkowie Jehowy wobec władz Polski Ludowej – geneza kontestacji, [w:] Władze Polski Ludowej a mniejszościowe związki wyznaniowe, pod red. T.J. Zielińskiego, Warszawa–Katowice 2010, s. 85–101.
Najodważniejsi byli zawsze Świadkowie Jehowy. Prześladowania i sprzeciw Świadków Jehowy w okresie reżimu hitlerowskiego, pod red. Hansa Hesse, Wrocław 2006.
Olszewska B.W., Czekanie na „wielki ucisk”, „Polityka”, 1 października 1983.
Ordowski J., Scheider J., Świadkowie Jehowy w Polsce w latach 1936–1945: bilans historiograficzny, [w:] Od nacjonalistycznych konfrontacji do porozumienia europejskiego. Rola Kościołów w dziejowej drodze Niemiec i Polski w XIX i XX wieku, red. G. Besier, Wałbrzych 2004.
Pawłowicz Z., Człowiek a Świadkowie Jehowy, Gdańsk 1991.
Peiper L., Kodeks karny i prawo o wykroczeniach, Kraków 1936.
„Rocznik Świadków Jehowy” 1994.
Rzędowski J., Najdłuższa konspiracja PRL?, „Biuletyn IPN” 2004, nr 3(38).
Slupina W., Świadkowie Jehowy w Polsce 1945–1989. Historia prześladowań mniejszości religijnej, [w:] Od nacjonalistycznych konfrontacji do porozumienia europejskiego. Rola Kościołów w dziejowej drodze Niemiec i Polski w XIX i XX wieku, red. G. Besier, Wałbrzych 2004.
Ufniarski S., Międzynarodowe Stowarzyszenie Badaczy Pisma Św. (Świadkowie Jehowy), Kraków 1947.
Urban K., Mniejszości religijne w Polsce 1945–1991 (zarys statystyczny), Kraków 1994.
Zamiatała D., Instrukcje Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego z 5 i 18 sierpnia 1949 roku w spawie egzekwowania dekretów rządowych, „Archiwalia, Biblioteki i Muzea Kościelne” 2002, t. 78.
Information: Archival and Historical Review, 2019, Vol. VI, pp. 31-51
Article type: Original article
Titles:
Świadkowie Jehowy w Wielkopolsce – część I (lata 1918–1950)
Jehovah’s Witnesses in Greater Poland — part I (years 1918–1950)
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Published at: 2019
Article status: Open
Licence: CC BY
Percentage share of authors:
Article corrections:
-Publication languages:
PolishView count: 596
Number of downloads: 1504