FAQ

Przywilej Antoniego Szołdrskiego starosty rogozińskiego na rabinat w Rogoźnie dla Lewka Maśka z Łęczycy z 12 lutego 1765 r.

Publication date: 2014

Archival and Historical Review, 2014, Vol. I, pp. 209-220

https://doi.org/10.4467/2391-890XPAH.14.013.14874

Authors

Zbigniew Chodyła
All publications →

Titles

Przywilej Antoniego Szołdrskiego starosty rogozińskiego na rabinat w Rogoźnie dla Lewka Maśka z Łęczycy z 12 lutego 1765 r.

Abstract

Jednym ze znaczniejszych skupisk ludności żydowskiej w Wielkopolsce w XVIII w. było królewskie miasteczko Rogoźno, ośrodek starostwa niegrodowego w powiecie i województwie poznańskim W 1765 r. zamieszkiwało w nim około 448 Żydów tworzących własny kahał (gminę), na czele którego stali rabin i dwóch seniorów, a zarazem ławników sądu kahałowego, z których jeden pełnił zapewne funkcje pisarza i zarazem syndyka. Publikowany przywilej Antoniego Szołdrskiego starosty-tenutariusza rogozińskiego i grodowego łęczyckiego dla Maśka Lewka z Łęczycy, wydany 12 lutego 1765 r. we wsi Gościejewo, stanowi zgodę na wybór i zarazem nominację tegoż Żyda na rabinat rogoziński. Potwierdza on władzę administracyjną, a zwłaszcza sądową rabina, z możliwością apelacji od wyroku sądu, któremu przewodniczył, do starosty, jednakże tylko w tym samym dniu, w którym zapadł ów wyrok. Dalej zakazuje rabinowi oddalanie się od synagogi bez koniecznej przyczyny, nakazuje wobec niego szacunek członkom synagogi, dopuszczając możliwość dochodzenia przez każdego z nich wobec rabina pretensji na drodze sądowej, ale tylko swoim kosztem, bez mieszania w spór synagogi i sąsiadów, w przeciwnym wypadku starosta przyrzeka udzielić rabinowi swego poparcia, a ponadto obiecuje temuż swą obronę, gdyby kahał nie opłacał go zgodnie z zawartą umową i jeśliby był napastowany lub ktoś czynił mu szkodę. Przywilej ten, potwierdzony 6 stycznia 1775 r. przez Jakuba Szołdrskiego, brata Antoniego i jego następcę na starostwie rogozińskim, zostaje wydany z powtórnego urzędowego wpisu jego treści do księgi grodzkiej poznańskiej, dokonanego z inicjatywy Lewka Maśka 10 grudnia 1781 r. Zasługuje on na ogłoszenie drukiem ze względu na skromny stan źródeł do dziejów Żydów w tym miasteczku i rzadkie występowanie tego typu dokumentów.

Information

Information: Archival and Historical Review, 2014, Vol. I, pp. 209-220

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Przywilej Antoniego Szołdrskiego starosty rogozińskiego na rabinat w Rogoźnie dla Lewka Maśka z Łęczycy z 12 lutego 1765 r.

English:

The privilege of Antoni Szołdrski, Rogoźno starost, in the Rogoźno rabbinate, for Lewko Maśko of February 12, 1765

Published at: 2014

Article status: Open

Licence: CC BY  licence icon

Percentage share of authors:

Zbigniew Chodyła (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish