FAQ

Zmierzch bogów. Przyczynek do poglądów i postaw arystokracji wobec upadku systemu dynastycznego w Europie Środkowo-Wschodniej pod koniec I wojny światowej

Publication date: 2023

History Notebooks, 2023, Issue 150 (1), pp. 181 - 196

https://doi.org/10.4467/20844069PH.23.011.17948

Authors

Elżbieta Orman
The Tadeusz Manteuffel Institute of History, Polish Academy of Sciences
, Poland
https://orcid.org/0000-0003-1130-7836 Orcid
All publications →

Titles

Zmierzch bogów. Przyczynek do poglądów i postaw arystokracji wobec upadku systemu dynastycznego w Europie Środkowo-Wschodniej pod koniec I wojny światowej

Abstract

Twilight of the gods: The contribution to the views and attitudes of aristocracy towards the fall of the dynastic system in Central Eastern Europe at the end of the First World War

The Great War 1914–1918, irretrievably destroyed the political order in Europe, which had been maintained unchanged after 1871 with the conviction of the long duration extended into the Belle Époque. It left many traces – among others – in the memoirs and contemporary reports revealing on a micro-historical scale, some of the opinions and attitudes of the aristocracy, which become invisible on the macro-historical scale and are represented by considerable numbers of sources, which allows a reconstruction of important political and military decisions. This article is a contribution presenting – on the basis of a few examples – the end of the political influence of aristocracy in Central and Eastern Europe that coincided with the departure of monarchs from its political scene.

References

Źródła archiwalne

Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie

rkps TS XXXVIII/4.

Biblioteka Książąt Czartoryskich w Krakowie

rkps 7635, W. Czartoryski, Wspomnienia wojenne. Lata 1914 do 1918 [pisane w latach 1962–1964], mps.

 

Wspomnienia

Czapska M., Europa w rodzinie, wstęp Ph. Ariès, Warszawa 1989.

Czartoryski R.J., Wspomnienia z wojny 1918–1920, „Zeszyty Historyczne” 2001, z. 135, s. 175–213; z. 136, s. 151–173.

Lanckorońska K., Franciszek Józef, „Tygodnik Powszechny” 1995, nr 44, s. 53.

Lanckorońska K., Rada Regencyjna, „Zeszyty Historyczne” 1995, nr 113, s. 148–150.

Pamiętnik księżnej Marii Zdzisławowej Lubomirskiej 1914–1918, przyg. do druku J. Pajewski, oprac. A. KosickaPajewska, Poznań 1997.

Potocka M.M., Z moich wspomnień, Londyn 1983.

Razumowsky M., Die Razumovskys. Eine Familie am Zarenhof, Wien 1997.

Sayn-Wittgenstein K., Koniec mojej Rosji. Dziennik 1914–1919, oprac. M. Razumowska, tłum. W. Malesa, Kraków 1998.

Wyhowska de Andreis W., Między Dnieprem a Tybrem, Warszawa 1998.

 

Opracowania

Brix E., Z powrotem w Europie Środkowej, tłum. A. Śliwa, Kraków 2012.

Csáki M., Wolfgang Amadeus Mozart und die Pluralität der Habsburgermonarchie [w:] Europa im Zeitalter Mozarts, Hg. M. Csáky, W. Pass, Wien–Köln–Weimar 1995.

Durka J., Janusz Radziwiłł 1880–1967. Biografia polityczna, Warszawa 2011.

Galos A., Radziwiłł Antoni Wilhelm (1833–1904) [w:] Polski słownik biograficzny, t. 30, Wrocław 1987, s. 160–161.

Galos A., Radziwiłł Bogusław Fryderyk (1809–1873) [w:] Polski słownik biograficzny, t. 30, Wrocław 1987, s. 173.

Galos A., Radziwiłł Ferdynand Fryderyk (1834–1926) [w:] Polski słownik biograficzny, t. 30, Wrocław 1987, s. 181–183.

Galos A., Nowak-Romanowiczowa A., Radziwiłł Antoni Henryk (1775–1833) [w:] Polski słownik biograficzny, t. 30, Wrocław 1987, s. 156–160.

Galos A., Zacharewicz Z., Radziwiłł Wilhelm (1797–1870) [w:] Polski słownik biograficzny, t. 30, Wrocław 1987, s. 375–377.

Jaruzelski J., Książę Janusz (1880–1967). Szkice. Wspomnienia Janusza Radziwiłła, Warszawa 2001.

Jaruzelski J., Radziwiłł Janusz Franciszek Ksawery (1880–1967) [w:] Polski słownik biograficzny, t. 30, Wrocław 1987, s. 215–225.

Jastrzębska M., Książę Regent. Opowieść o Zdzisławie Lubomirskim, Łomianki 2018.

Jeleński K.A., Posłowie [w:] M. Czapska, Europa w rodzinie, wstęp Ph. Ariès, Warszawa 1989.

Kieniewicz S., Historia Polski 1795–1918, Warszawa 1975.

Magris C., Finis Austriae. Nad pięknym modrym Dunajem [w:] C. Magris, O demokracji, pamięci i Europie Środkowej, tłum. J. Ugniewska, Kraków 2016.

Martynowski M., Wizja Pinińskiego. Ameryka gwarantem przyszłej neutralności Polski – postulat z 1916 r., „Karta” 2017, nr 92, s. 5–7.

Miller M., Arystokracja, Warszawa 1993.

Najder Ł., Nigdy nie zrozumiem, jak to się stało, „Tygodnik Powszechny”, 21 V 2017 r., s. 64.

Roszkowski W., Radziwiłł Stanisław Wilhelm (1880–1920) [w:] Polski słownik biograficzny, t. 30, Wrocław 1987, s. 371–372.

Wereszycki H., Pod berłem Habsburgów. Zagadnienia narodowościowe, Kraków 2015.

Wieliński B., Monarchowie wielkiej wojny, „Ale Historia” 2014, nr 25, s. VII.

Information

Information: History Notebooks, 2023, Issue 150 (1), pp. 181 - 196

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Zmierzch bogów. Przyczynek do poglądów i postaw arystokracji wobec upadku systemu dynastycznego w Europie Środkowo-Wschodniej pod koniec I wojny światowej

English:
Twilight of the gods: The contribution to the views and attitudes of aristocracy towards the fall of the dynastic system in Central Eastern Europe at the end of the First World War

Authors

https://orcid.org/0000-0003-1130-7836

Elżbieta Orman
The Tadeusz Manteuffel Institute of History, Polish Academy of Sciences
, Poland
https://orcid.org/0000-0003-1130-7836 Orcid
All publications →

The Tadeusz Manteuffel Institute of History, Polish Academy of Sciences
Poland

Published at: 2023

Article status: Open

Licence: CC BY  licence icon

Percentage share of authors:

Elżbieta Orman (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish