Sprawy majątkowe Zborowskich ze Zborowa herbu Jastrzębiec w pszczyńskim wolnym państwie stanowym od pierwszej połowy XVII do drugiej połowy XVIII wieku

Rafał  Obetkon

Sprawy majątkowe Zborowskich ze Zborowa herbu Jastrzębiec w pszczyńskim wolnym państwie stanowym od pierwszej połowy XVII do drugiej połowy XVIII wieku

Publication date: 28.03.2022

History Notebooks, 2022, Issue 149 (1), pp. 73 - 95

https://doi.org/10.4467/20844069PH.22.004.14617

Authors

Pobierz pełny tekst

PDF

Titles

Sprawy majątkowe Zborowskich ze Zborowa herbu Jastrzębiec w pszczyńskim wolnym państwie stanowym od pierwszej połowy XVII do drugiej połowy XVIII wieku

Abstract

Estates of the Zborowski family of Zborów, Jastrzębiec coat of arms, in the Free State of Pszczyna, from the first half of the 17th to the second half of the 18th century

The Free State of Pszczyna was inhabited by many Polish knightly families. One of the most important was the Zborowski family of Zborów, Jastrzębiec coat of arms. The article discusses their estates from the moment they appeared in Bojszowy in the first half of the 17th century and the change in their holdings until the end of the 18th century, when the last heir of the family in the land of Pszczyna died. Over the course of two centuries, the family owned properties in 10 towns. Bojszowy, Ćwiklice and Rudołtowice, which were the seats of the knights belonging to the Zborowski dynasty, remained in the family’s hands the longest.

Keywords

Zborowscy ze Zborowa, pszczyńskie wolne państwo stanowe, ziemia pszczyńska, rycerstwo; Zborowski family of Zborów, the Free State of Pszczyna, the land of Pszczyna, knights

Zborowski family of Zborów, the Free State of Pszczyna, the land of Pszczyna, knights

References

Download references

Źródła archiwalne

Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Pszczynie

Archiwum Książąt Pszczyńskich

sygn. II 468, 469, 470, 476, 480, 482, 500

sygn. V 1

sygn. X 287, 291, 292, 298, 299, 300, 302, 303, 340, 341, 342

sygn. XII 9310

Archiwum Państwowe we Wrocławiu

Kataster Karoliński, sygn. 186–192

Sąd Rejonowy w Pszczynie

Wydział Ksiąg Wieczystych, Księgi gruntowe Ćwiklic, t. I

Staatsbibliothek zu Berlin Preussischer Kulturbesitz

Kartenabteilung, gr. 2° Kart. N 15060-2, Krieges Carte Eines Theil des Oppelschen und Ratiborschen Fürstenthums jenseits der Oder bis an die Pohlnische Grentze und von der Stoberau bis and die Teschensche Grentze in 40 Sectiones getheilet / C. F. v. Wrede, 1749

Źródła drukowane

Mosbach A., Wiadomości do Dziejów Polskich z Archiwum Prowincyi Szląskiej, Wrocław 1860.

Musioł L., Dokument sprzedaży księstwa pszczyńskiego z dn. 21 lutego 1517 r., „Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauki na Śląsku” 1930, t. II.

Musioł L., Materiały do dziejów wielkich Katowic (1299–1799), Katowice 1936.

Schaeffer H., Kronika Wolnego Państwa Stanowego a od 1827 r. Księstwa Pszczyńskiego, cz. I–II, Pszczyna 1997.

Zimmermann F.A., Beytrage zur Beschreibung von Schlesien, Bd. 2, Brieg 1783.

Literatura

Anusik Z., Kilka uwag o dziejach rodu Zborowskich w XVI wieku. Na marginesie książki Ewy Dubas-Urwanowicz, „Przegląd Nauk Historycznych”, R. XVII, 2018, nr 2.

Blážek K., Der abgestorbene Adel der Preussischen Provinz Schlesien und der O. Lausitz. Erster Theil, Nürnberg 1887.

Blážek K., Der abgestorbene Adel der Preussischen Provinz Schlesien. Zweiter Theil, Nürnberg 1890.

Blážek K., Der abgestorbene Adel der Preussischen Provinz Schlesien. Dritter Theil, Nürnberg 1894.

Caro J., Das Interregnum Polens im Jahre 1587 und die Parteikampfe der Hauser Zborowski und Zamojski, Gotha 1861.

Dorst L., Schlesisches Wappenbuch oder die Wappen des Adels im Souverainen Herzogthum Schlesien der Grafschaft Glatz und der Oberlausitz, Bd. 1–3, Görlitz 1847.

Dubas-Urwanowicz E., Mężowie stanu, awanturnicy czy zdrajcy? Dzieje rodu Zborowskich w XVI wieku, Warszawa 2018.

Dudała H., Clerus Decanatus Plesnensis w świetle protokołów kongregacji dekanalnych pszczyńskich z lat 1691–1756, Katowice 2015.

Dudała H., Schäffer W., Księgi metrykalne w Archiwum Archidiecezjalnym w Katowicach. Przewodnik po zespole, Katowice 2015.

Gawlik S., Starowieyscy herbu Biberstein (monografia rodziny), Krosno 2012.

Gojniczek W., Tschammerowie z Iskrzyczyna w drugiej połowie XV wieku i w XVI wieku, „Familia Silesiae” 1997, t. 2.

Małecki M., Pod płaszczem świętego Marcina. Z dziejów Ćwiklic, ich mieszkańców, parafii i kościoła, Pszczyna 2016.

Musioł L., Bojszowy: gmina i parafia, 1968, mps, Biblioteka Śląska w Katowicach, sygn. R 936 III.

Musioł L., Dzieje dawnej parafii Miedźnej w powiecie pszczyńskim, 1953, mps, Muzeum Prasy Śląskiej w Pszczynie.

Musioł L., Golasowice. Monografia historyczna, Katowice 1968, mps, Biblioteka Śląska w Katowicach.

Musioł L., Krzyżowice, gmina i parafia, 1969, mps, Biblioteka Śląska w Katowicach.

Musioł L., Przyczynek do dziejów dawnego ziemiaństwa pszczyńskiego, „Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauki na Śląsku” 1930, t. II.

Nowack A., Maximilian und Ludwig von Pelchrzim, „Oberschlesische Heimat” 1906.

Obetkon R., Dwór i majątek rycerski Kempa w Ćwiklicach, „Kroniki Pszczyńskie” 2020, z. IV.

Obetkon R., Majątki szlachty pszczyńskiej w 1749 roku według informacji zawartych na kartach mapy Christiana Friedricha von Wrede, „Kroniki Pszczyńskie” 2019, z. III.

Obetkon R., Stosunki majątkowe na wsi pszczyńskiej od połowy XVII do połowy XX wieku. Studium na przykładzie wsi Miedźna, Pszczyna 2017.

Pauli Ż., Pamiętniki do życia i sprawy Samuela i Krzysztofa Zborowskich, Lwów 1846.

Pilnáček J., Rody starého Slezska, t. IV, Jilove u Prahy 1972.

Pilnáček J., Rody starého Slezska, Brno 1998.

Polak J., Poczet panów i książąt pszczyńskich, t. I, Pszczyna 2007.

Polak J., Pszczyna 1922. Powrót Pszczyny do Polski, Pszczyna 2012.

Polak J., Ziemia pszczyńska. Rozwój gospodarczy od Piastów do Hochbergów, Pszczyna 2000.

Rymkiewicz J.M., Samuel Zborowski, Warszawa 2010.

Sękowski R., Herbarz szlachty śląskiej, t. 2, Katowice 2002.

Sękowski R., Herbarz szlachty śląskiej, t. 5, Katowice 2007.

Siemieński L., Pamiętniki o Samuelu Zborowskim zebrane z współczesnych dzieł i rękopismów biblioteki kórnickiej, Poznań 1844.

Siemko P., Rody rycerskie z terenu Jastrzębia i okolicy, Jastrzębie-Zdrój 2003.

Słownik biograficzny ziemi pszczyńskiej, red. A. Lysko, Pszczyna 1995.

Spyra B., Archiwum książąt pszczyńskich. Przewodnik po zespołach 1287–1945, Warszawa 1973.

Tichy J., Zápas J., Zamojskeho se Sborowskýmy w letach 1582–1588, Praha 1937.

Tomkiewicz S., Król Henryk Walezy a Zborowscy. Szkic historyczny, Tarnopol 1880.

Ujma M., Samuel Zborowski i jego czasy, Opole 2017.

Witowski C.T., Herbarz pszczyński. Księga ziemian, rycerzy, władyków i panoszy wolnego pszczyńskiego państwa stanowego od XVI do XVIII wieku (próba prezentacji problemu), Pszczyna 1998.

Wypler J., Beitrage zur Geschichte des altoberschlesischen Rittergeschlechts der Wypler in der ehemaligen Herrschaft Pless – Przyczynki do historji starogórnośląskiego rodu rycerskiego Wyplerów w byłem państwie Pszczyńskiem, Katowice 1936.

Wypler J., Sobiesciana ze Śląska, „Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauki na Śląsku” 1934, t. IV.

Wypler J., Stosunki prawno-małżeńskie szlachty pszczyńskiej, „Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Śląsku” 1938, t. VI.

Zivier E., Die Entwicklung des Bergregals in Schlesien und die Bergwerksgerechtsame des Fürstentums Pless, Kattowitz 1908.

Zivier E., Entwicklung des Steinkohlenbergbaus im Fürstentum Pless, Kattowitz 1913

Zivier E., Geschichte des Fürstentums Pless, Pleβ–Kattowitz 1906.

Żerlik R., Dzieje Śląska w latach 1335–1526 [w:] Historia Śląska, red. W. Czapliński, Wrocław 2002.

Źródła internetowe

https://archiwum.archidiecezjakatowicka.pl/pl/metrics/parafia/6 [dostęp: 23 I 2021 r.].

Information

Information: History Notebooks, 2022, Issue 149 (1), pp. 73 - 95

DOI: https://doi.org/10.4467/20844069PH.22.004.14617

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Sprawy majątkowe Zborowskich ze Zborowa herbu Jastrzębiec w pszczyńskim wolnym państwie stanowym od pierwszej połowy XVII do drugiej połowy XVIII wieku

English:

Estates of the Zborowski family of Zborów, Jastrzębiec coat of arms, in the Free State of Pszczyna, from the first half of the 17th to the second half of the 18th century

Authors

Rafał Obetkon

https://orcid.org/0000-0003-1698-4561

Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland

Published at: 28.03.2022

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND

Percentage share of authors:

Rafał Obetkon (Author) - 100%

Article corrections:

Publication languages:

Polish

View count: 773

Number of downloads: 1409

<div id="cke_pastebin"> <div id="cke_pastebin"> Estates of the Zborowski family of Zborów, Jastrzębiec coat of arms, in the Free State of Pszczyna, from the first half of the 17th to the second half of the 18th century</div> </div>

Download xml