Kształtowanie się ogólnopolskiej placówki naukowo-badawczej przemysłu tytoniowego – powstanie Centralnego Laboratorium Przemysłu Tytoniowego

Andrzej  Synowiec

Kształtowanie się ogólnopolskiej placówki naukowo-badawczej przemysłu tytoniowego – powstanie Centralnego Laboratorium Przemysłu Tytoniowego

Publication date: 24.11.2021

History Notebooks, 2021, Issue 148 (3), pp. 581 - 601

https://doi.org/10.4467/20844069PH.21.038.14014

Authors

Pobierz pełny tekst

PDF

Titles

Kształtowanie się ogólnopolskiej placówki naukowo-badawczej przemysłu tytoniowego – powstanie Centralnego Laboratorium Przemysłu Tytoniowego

Abstract

Formation of a nationwide research and development facility for the tobacco industry – establishment of the Central Tobacco Industry Laboratory

The text presents the establishment circumstances of the first nationwide research and development institution for the tobacco industry. The need to create such an institution dealing with workings of the broadly understood tobacco industry was felt from the beginning of tobacco cultivation in Poland, and especially after the regaining of the independence. After World War II, the matter became even more urgent due to the fact that the cultivation of tobacco was of great importance for the Polish economy and the consumption of tobacco products was constantly growing. It is difficult to talk about a modern tobacco industry without a specialized research and development facility with qualified personnel of scientists and appropriate laboratories. Long-term discussions as to the form and manner of organization of said facility were crowned with the establishment of the Central Scientific and Research Institute of the Tobacco Industry in 1951. It was intended to then later be replaced with the Tobacco Industry Institute, but instead, the Tobacco Industry Research and Control Laboratory was first established in 1954 and in 1956 it was transformed into the Central Tobacco Industry Laboratory with its seat first in Warsaw and then in Cracow-Czyżyny (until 2004).

Keywords

Centralne Laboratorium Przemysłu Tytoniowego, przemysł tytoniowy, uprawa tytoniu, doświadczalnictwo tytoniowe; Central Tobacco Industry Laboratory, tobacco industry, tobacco cultivation, tobacco experimentation

Central Tobacco Industry Laboratory, tobacco industry, tobacco cultivation, tobacco experimentation

References

Download references

Źródła archiwalne

Archiwum Akt Nowych

Centralny Zarząd Przemysłu Tytoniowego w Warszawie

Archiwum Narodowe w Krakowie. Ekspozytura w Spytkowicach

Centralne Laboratorium Przemysłu Tytoniowego

Zakłady Przemysłu Tytoniowego SA w Krakowie: Wytwórnia Papierosów „Czyżyny”w Krakowie–Czyżynach

Akty normatywne

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 grudnia 2003 r. w sprawie likwidacji jednostki badawczo-rozwojowej o nazwie „Centralne Laboratorium Przemysłu Tytoniowego” w Krakowie, Dz.U. 2003, nr 215, poz. 2117.

Rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 30 maja 1923 r. w przedmiocie organizacji Państwowego Monopolu Tytoniowego w wykonaniu ustawy z dnia 1 czerwca 1922 r. o monopolu tytoniowym, Dz.U. 1923, nr 65, poz. 507.

Uchwała Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów z dnia 12 maja 1950 r. w sprawie jakości produkcji, Monitor Polski 1950, nr A–65, poz. 765.

Uchwała nr 269 Prezydium Rządu z dnia 2 czerwca 1956 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników zatrudnionych w centralnych laboratoriach, M.P. 1956, nr 48, poz. 559.

Ustawa z dnia 1 czerwca 1922 o monopolu tytoniowym, Dz.U. 1922, nr 47, poz. 409.

Ustawa z dnia 18 marca 1932 r. o utworzeniu państwowego przedsiębiorstwa „Polski Monopol Państwowy”, Dz.U. 1932, nr 26, poz. 240.

Ustawa z dnia 8 stycznia 1951 r. o tworzeniu instytutów naukowo-badawczych dla potrzeb gospodarki narodowej, Dz.U. 1951, nr 5, poz. 38.

Opracowania

Biskup J., Doświadczalnictwo tytoniowe, „Wiadomości Tytoniowe” 1958, nr 11, s. 172–173.

Bujanowski K., Ekonomiczne problemy produkcji tytoniu, Warszawa 1967.

Bujanowski K., Produkcja i obrót tytoniem w Polsce (Studium nad efektywnością rozwoju produkcji spożycia, importu i eksportu), Warszawa 1970.

Compała B., Nad czym pracuje Centralne Laboratorium Przemysłu Tytoniowego, „Wiadomości Tytoniowe” 1957, nr 8, s. 120–121.

Cyran J., Gajda J., Rokosz J., Statystyczna kontrola jakości produkcji papierosów, Warszawa 1959.

Czarnodola J., Laboratorium chemiczne ZUT w Jagielnicy [w:] Zakład Uprawy Tytoniuw Jagielnicy, Warszawa 1938, s. 106–108.

Dragon J., Najkorzystniejsze szerokości sadzenia Virgini Joyner według wyników doświadczeń, „Tytoń” 1950, nr 4–6, s. 14–16.

Dragon J., Obserwacje nad hodowlą nowych odmian tytoniu w r. 1948 w Doświadczalnym Zakładzie Uprawy Tytoniu w Skroniowie, „Wiadomości Tytoniowe” 1949, nr 3–5, s. 9–12.

Hiszpański K., Uprawa tytoniu w r. 1946 (Uwagi krytyczne), „Wiadomości Tytoniowe” 1947, nr 1–2, s. 12–13.

Jamrozy H., Zagadnienie poprawy jakości wyrobów tytoniowych na nowej drodze, „Tytoń” 1950, nr 1–3, s. 43–44.

Klarner S., Doświadczalny Zakład Uprawy Tytoniu w Skroniowie, „Wiadomości Tytoniowe” 1947, nr 3–4, s. 23–26.

Klarner S., Podstawowe wiadomości o zakładaniu i prowadzeniu doświadczeń polowych z tytoniem, „Wiadomości Tytoniowe” 1948, nr 13–4, s. 17–21.

Klarner S., Program prac doświadczalnych nad tytoniem na r. 1948, „Wiadomości Tytoniowe” 1948, nr 1–2, s. 12–15.

Klarner S., Program prac doświadczalnych z tytoniem na r. 1949, „Wiadomości Tytoniowe” 1949, nr 3–5, s. 7–8.

Kopniecki M., Potrzeba uprawy tytoniu w Polsce, „Wiadomości Tytoniowe” 1946, nr 4, s. 11–12.

Kraus T., Organizacja Zrzeszenia Plantatorów Tytoniu, „Wiadomości Tytoniowe” 1947, nr 7, s. 13–14.

Kwieciński W., Doświadczenia rejonowe i plantacje obserwacyjne u plantatorów w rejonach Bogucice i Sędziszów, „Tytoń” 1950, nr 1–3, s. 18–19.

Młocek A., Założenia projektowe organizacyjno-finansowe Centralnego Laboratorium Przemysłu Tytoniowego w Krakowie, Kraków 1962.

Nadulski E., Udział PMT w życiu gospodarczym kraju, „Tytoń” 1950, nr 7–8, s. 27–28.

Osiągnięcia i zadania Polskiego Monopolu Tytoniowego w świetle ogólnej polityki gospodarczej państwa, „Wiadomości Tytoniowe” 1948, nr 1–2, s. 1–3.

Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, t. 43, red. H. Zgółkowa, Poznań 2003.

Rogoziński A., Prace nad tytoniem w Państwowym Instytucie Naukowym Gospodarstwa Wiejskiego w Puławach w latach 1927–1937 [w:] Zakład Uprawy Tytoniu w Lublinie, Lublin 1937, s. 43–47.

Skiendzielewski J., Wyniki uprawy tytoniu w Polsce, „Nowe Rolnictwo” 1958, nr 20, s. 809–812.

St.P., Zjazd we Wrocławiu dyrektorów i kierowników zakładów PMT, „Wiadomości Tytoniowe” 1949, nr 1–2, s. 32–35.

Synowiec A., Wybrane problemy badawcze w uprawie tytoniu w Polsce po II wojnie światowej [w:] Od regaliów po dobro narodowe. Ochrona i wykorzystanie zasobów środowiska naturalnego na ziemiach polskich – aspekt historyczny, red. T. Głowiński, M. Zawadka, Wrocław 2016, s. 247–266.

Synowiec A., Wytwórnia Papierosów „Czyżyny” w Krakowie-Czyżynach, Kraków 2015.

Synowiec A., Zakład Uprawy Tytoniu Polskiego Monopolu Tytoniowego w Krakowie--Czyżynach (Krakowska Wytwórnia Tytoniu Przemysłowego), Kraków 2016.

Trzciński W., Uprawa tytoniu w Polsce [w:] Tytoń i papierosy, red. Z. Modzelewski, Warszawa 1949, s. 32–41.

Tytoń, jego uprawa i wyrób, Warszawa 1919.

Tytoń. Uprawa, hodowla, fermentacja, red. J. Skiendzielewski, Warszawa 1969.

W.B., Polski Monopol Tytoniowy po II wojnie światowej, „Wiadomości Tytoniowe” 1947, nr 5–6, s. 1–3.

(W.P.), Organizacja kontroli jakości wyrobów tytoniowych, „Wiadomości Tytoniowe” 1949, nr 6–7, s. 36–37.

Information

Information: History Notebooks, 2021, Issue 148 (3), pp. 581 - 601

DOI: https://doi.org/10.4467/20844069PH.21.038.14014

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Kształtowanie się ogólnopolskiej placówki naukowo-badawczej przemysłu tytoniowego – powstanie Centralnego Laboratorium Przemysłu Tytoniowego

English:

Formation of a nationwide research and development facility for the tobacco industry – establishment of the Central Tobacco Industry Laboratory

Authors

Andrzej Synowiec

https://orcid.org/0000-0003-3654-2007

Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland

Published at: 24.11.2021

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND

Percentage share of authors:

Andrzej Synowiec (Author) - 100%

Article corrections:

Publication languages:

Polish

View count: 838

Number of downloads: 585

<p> Formation of a nationwide research and development facility for the tobacco industry – establishment of the Central Tobacco Industry Laboratory</p>

Download xml