FAQ

Czechy wobec państw Władysława Jagiełły do 1419 roku. Zarys problemu

Publication date: 15.01.2015

History Notebooks, 2014, Issue 141 (2), pp. 555 - 582

https://doi.org/10.4467/20844069PH.14.026.2754

Authors

Jarosław Nikodem
Adam Mickiewicz University, Wieniawskiego 1, 61-712 Poznań, Poland
All publications →

Titles

Czechy wobec państw Władysława Jagiełły do 1419 roku. Zarys problemu

Abstract

The Czech attitude towards the states of Ladislaus Jagiello until 1419. An outline of the problem
 
The article constitutes an attempt to present in a synthetic way the policy conducted by Venceslaus IV of the Luxembourg dynasty towards the Polish Kingdom and the Polish-Czech contacts in the period which preceded the outbreak of the Hussite revolution. The author associates the beginning of the warming of the Czech-Polish relations with the deterioration of the situation within the Luxembourg dynasty around the year 1393 and the conflict between the king and Jednota Panska. A search for potential allies by Venceslaus IV who had felt threatened in his position as ruler, led to his decision to sign an alliance treaty with King Ladislaus Jagiello in the year 1395. In spite of the fact that the position of the Czech monarch continued to weaken, Poland did not become a strategic partner of the Czechs.
What turned out to be more significant than political alliances in the pre-Hussite period were the contacts between the intellectual circles of Czechia and Poland, but also these contacts had been abruptly severed by Venceslaus’ proclamation and subsequent implementation of the so called Decree of Kutna Hora. When due to the internal problems and the total collapse of the monarch’s authority following the year 1410, the interest of the Czech Crown in relations with the Kingdom of Poland had practically died down, unsuccesful attempts to win over the sympathy of the Krakow court for the religious novelties had been undertaken by Jan Hus and his supporters.

References

BIBLIOGRAFIA

Abraham W., Reforma na soborze Pizie 1409 r. udział niej przedstawicieli Kościoła polskiego, „Polonia Sacra” 1919, t. 3, s. 114 n.

Abraham W., Udział Polski soborze pizańskim 1409, Kraków 1905.

Akta grodzkie ziemskie czasów Rzeczypospolitej Polskiej Archiwum tzw. Bernardyńskiego we Lwowie, t. III, wyd. K. Liske, Lwów 1872, nr 39.

Baczkowski K., Projekty rozbiorów państw suwerennych późnym średniowieczu i u początku doby nowożytnej, Kraków 2001.

Barborová E., Češi Moravané jako účastníci válek Polska s řádem nĕmeckých rytířů, „Sborník Matice moravské” 1967, t. 86, s. 191–201.

Bartoš F.M., Čechy v dobĕ Husovĕ 1378–1415, Praha 1947.

Baum W., Kaiser Sigismund. Hus, Konstanz und Türkenkriege, Graz–Wien–Köln 1993.

Bobková L., Markrabství braniborské v rukou Lucemburků [w:] Korunní zemĕ v dĕjinách Českého Státu, II. Společné rozdílné. Česká koruna v životĕ vĕdomí jejích obywatel ve 14.–16. století, red. L. Bobková, J. Konvičná, Praha 2005, s. 178–183.

Bobková L., Vedlejší zemĕ české koruny v polityce Lucemburků jejich následovníků (1310–1526) [w:] Korunní zemĕ v dĕjinách českého Státu, I. Integrační partikulární rysy českého státu v pozdním středovĕku, red. L. Bobková, Praha 2003, s. 22–23.

Bobková L., M. Bartlová, Velké dĕjiny zemí Koruny české, IV.b 1310–1402, Praha–
–Litomyšl 2003.

Borkowska U., Królewscy spowiednicy [w:] Ludzie. Kościół. Wierzenia. Studia dziejów kultury społeczeństwa Europy Środkowej (średniowiecze – wczesna epoka nowożytna), Warszawa 2001, s. 173–194.

Boubín J., Vznik panských jednot, „Mediaevalia Historica Bohemicae” 1991, t. 1, s. 217–
–230.

Breiter E., Władysław książę opolski, pan na Wieluniu, Dobrzyniu Kujawach, palatyn węgierski wielkorządca Polski. Zarys biograficzny, Lwów 1889, s. 159.

Codex diplomaticus et epistolaris Moraviae, t. 11, red. V. Brandl, Brünn 1885.

Codex diplomaticus Hungariae eclesiasticus ac civilis, t. 10, cz. 1, red. G. Fejér, Buda 1843.

Codex diplomaticus Prussicus. Urkundensammlung zur ältern Geschichte Preussens, t. 4, hrsg. J. Voigt, Königsberg 1853.

Codex diplomaticus Regni Poloniae et Magni Ducatus Lithuaniae, t. 1, wyd. M. Dogiel, Wilno 1758, nr 6.

Codex diplomaticus Silesiae, t. 6, wyd. C. Grünhagen, Breslau 1865, nr 104.

Codex epistolaris saeculi decimi quinti, t. 2, red. A. Lewicki, Kraków 1891.

Codex epistolaris Vitoldi magni ducis Lithuaniae 1376–1430, wyd. A. Prochaska, Kraków 1882, nr 437.

David L., Preussische Chronik, Königsberg 1814, t. 6, s. 189.

Dąbrowski J., Elżbieta Łokietkówna 1305–1380, Kraków 1914.

Dąbrowski J., Ostatnie lata Ludwika Wielkiego 1370–1382, Kraków 1918.

Dąbrowski J., Polityka andegaweńska Kazimierza Wielkiego, „Kwartalnik Historyczny” 1922, t. 36, s. 11–40.

Dekreta regni Hungariae. Gesetze und Verordnungen Ungarns 1301–1457, t. 1, wyd. 
F. Döry, G. Bónis, V. Bácskai, Budapeszt 1976, s. 178.

Deutsche Reichstagsakten unter König Wenzel, Bd. 2, 2. Abt. 1388–1397, hrsg. J. Weizsäcker, München 1874, nr 247.

Die Staatsverträge des Deutschen Ordens in Preußen im 15. Jahrhundert, t. 1 (1398–1437), hrsg. E. Weise, Königsberg 1939, nr 80.

Dvořáková D., Stiborovci v Uhorsku, „Historický časopis” 1993, t. 41, s. 3–22.

Fijałek J., Wnuk Kiejstuta, Jan książę drohiczyński, kustosz kanonik krakowski sandomierski, drugi rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, „Kwartalnik Historyczny” 1914,
t. 28, s. 181 n.

Gąsiorowski A., Itinerarium króla Władysława Jagiełły 1386–1434, Warszawa 1972.

Garbacik J., Stanowisko cesarstwa papiestwa wobec wielkiej wojny 1409–1411, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego nr 48, Prace Historyczne” 1961, t. 8, s. 11–20.

Garbacik J., Zygmunt Luksemburski wobec wielkiej wojny polsko-krzyżackiej, „Małopolskie Studia Historyczne” 1960, t. 3, z. 1–2.

Garbacik J., Strzelecka A., Uniwersytet Jagielloński wobec problemów husyckich XV w. 
(próba wprowadzenia 
zagadnienie), „Acta Universitatis Carolinae–Historia Universitatis Carolinae Pragensis” 1964, t. 5, fasc. 1–2, s. 11.

Goll J., Čechy Prusy v středovĕku, Praha 1897.

Górski K., Osobowość królowej Jadwigi na tle religijności średniowiecza, „Polonia Sacra” 1949, t. 2, z. 3.

Górski K., Zarys dziejów duchowości Polsce, Kraków 1986.

Graff T., Episkopat monarchii jagiellońskiej dobie soborów powszechnych XV wieku, Kraków 2008.

Grygiel J., Polska Czechy dobie bitwy grunwaldzkiej [w:] Bitwa grunwaldzka historii, tradycji kulturze 1410–2010, red. T. Ossowski, Kielce 2010, s. 33–47.

Halecki O., genezie znaczeniu rządów andegaweńskich Polsce, „Kwartalnik Historyczny” 1921, t. 35, s. 31–68.

Herold V., Pražská univerzita Wiclif, Praha 1985.

Hlaváček I., Vratislav jako místo pobytu Karla IV. Václava IV. (K interpretaci pozdnĕ středovĕkových panovnických itinerářů) [w:] Źródłoznawstwo studia historyczne, red. K. Bobowski, Wrocław 1990, s. 165–174.

Hlaváček I., Zu den Spannungen zwischen Sigismund von Luxemburg und Wenzel IV 
[w:] Sigismund von Luxemburg. Kaiser und König in Mitteleuropa 1387–1437. Beiträge zur Herrschaft Kaiser Sigismunds und der europäischen Geschichte um 1400, red. J. Macek, E. Marosi, F. Seibt, Warendorf 1994, s. 45–52.

Hoensch J.K., Kaiser Sigismund. Herrscher an der Schwelle zur Neuzeit 1368–1437, München 1996, s. 111–114.

Jähnig B., Johann von Wallenrode O.T. Erzbischof von Riga, Königlicher Rat, Deutschordensdiplomat und Bischof von Lüttich, im Zeitalter des Schismas und des Konstanzer Konzils (um 1370–1419), Bonn–Godesberg 1970.

Jan L., Zkáza českomoravské balie řádu nemeckých rytířů, „Časopis Matice Moravské” 1998, t. 117, s. 383 n.

Joannis Dlugossii Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae, lib. 10, Warszawa 1985.

Jóźwiak S., Kwiatkowski K., Szweda A., Szybkowski S., Wojna Polski Litwy zakonem krzyżackim latach 1409–1411, Malbork 2010.

Kadlec J., Czeska katolicka emigracja okresu husytyzmu na ziemiach polskich na Śląsku, „Zeszyty Naukowe KUL” 1976, t. 19, s. 27–36.

Kadlec J., Das Augustinerkloster Sankt Thomas in Prag vom Gründungsjahr 1285 bis zu den Hussitenkriegen mit Edition Urkundenbuches, Würzburg 1985, s. 358, 366.

Kadlec J., Katoličtí exulanti čeští doby husitské, Praha 1990.

Kavka F., Mistři-regenti na artistické fakultĕ pražské univerzity v letech 1367–1420 
[w:] českých dĕjin. Sborník prací in memoriam prof. dr. Václava Husy, Praha 1966, s. 77–96.

Kavka F., Zum Plan der luxemburgischen Thronfolge in Polen (1368–1372), „Zeitschrift für historische Forschung” 1986, t. 13, s. 257–273.

Kejř J., Dĕjiny pražské právnické univerzity, Praha 1995.

Kijak S., Piotr Wysz biskup krakowski, Kraków 1933.

Kodeks dyplomatyczny Polski, t. IV, wyd. M. Bobowski, Warszawa 1887, nr 6.

Kostrzak J., Rola Inflant pierwszym okresie walki zakonu krzyżackiego unią polsko-litewską latach 1385–1404, „Zapiski Historyczne” 1986, t. 51, z. 1, s. 9–21.

Kozłowska-Budkowa Z., Odnowienie Jagiellońskie Uniwersytetu Krakowskiego (1390–1414) [w:] Dzieje Uniwersytetu Jagiellońskiego latach 1364–1764, t. 1, red. K. Lepszy, Kraków 1964, s. 37–90.

Kraus E., Eine unbekannte Quelle zur ersted Gefangenschaft König Wenzels im Jahre 1394, „Deutsches Archiv für Erforschung des Mittelalters” 1987, t. 43, s. 135–159.

Krollmann Ch., Politische Geschichte des Deutschen Orden in Preussen, Königsburg 1932, s. 87.

Krzyżaniakowa J., Profesorowie krakowscy na uniwersytecie Pradze – ich mistrzowie koledzy [w:] Cracovia–Polonia–Europa. Studia dziejów średniowiecza ofiarowane Jerzemu Wyrozumskiemu sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin czterdziestolecie pracy naukowej, Kraków 1995, s. 505–527.

Krzyżaniakowa J., Stanowisko polskiej elity intelektualnej wobec Jana Husa husytyzmu – do roku 1420 [w:] Polskie echa husytyzmu. Materiały konferencji naukowej Kłodzko, 27–28 września 1996, red. S. Bylina, R. Gładkiewicz, Warszawa 1999, s. 32–61.

Kuczyński S.M., Wielka wojna zakonem krzyżackim latach 1409–1411, Warszawa 1987.

Liv-, Est- und Curländisches Urkundenbuch, t. 4, hrsg. F.G. v. Bunge, Reval 1859, nr 1314.

Maciejewska W., Jadwiga królowa polska, Warszawa 1934.

Maleczyńska E., Ruch husycki Czechach i w Polsce, b.m. 1959.

Maleczyńska E., Społeczeństwo polskie wobec zagadnień zachodnich (studia nad dynastyczną polityką Jagiellonów), Wrocław 1947.

Maleczyńska E., dziejów interpretacji dekretu kutnohorskiego, „Kwartalnik Historyczny” 1959, t. 66, nr 3, s. 716–725.

Mályusz E., Kaiser Sigismund In Ungarn 1387–1437, Budapeszt 1990, s. 67–69.

Markowski M., Dzieje Wydziału Teologii Uniwersytetu Krakowskiego latach 1397–
–1525
, Kraków 1996.

Mezník J., Lucemburská Morava 1310–1423, Praha 1999.

Mikulka J., Česi Poláci v minulostvi, Praha 1964.

Mikulka J., M. Jan Hus Polsko, „Slovanské historické studie” 1957, t. 2, s. 127.

M. Jana Husa korespondence, nr 25 = CE, t. 3.

M. Jana Husa korespondence dokumenty, wyd. V. Novotný, Praha 1920, nr 27.

M. Jana Husa korespondence, nr 42 = Documenta Mag. Johannis Hus..., wyd. F. Palacký, Praha 1869, nr 13.

Mosbach A., Przyczynki do dziejów polskich archiwum miasta Wrocławia, Poznań 1860.

Monumenta Historica Universitatis Carolo-Ferdinandeae Pragensis, t. 2, Praha 1834, 
s. 355–358.

Mrozowicz W., Władysław Opolczyk historiografii średniowiecznej [w:] Władysław Opolczyk jakiego nie znamy. Próba oceny sześćsetlecie śmierci, red. A. Pobóg-Lenartowicz, Opole 2001, s. 23–29.

Najstarsze księgi rachunki miasta Krakowa 1300–1400, wyd. F. Piekosiński, J. Szujski, Kraków 1878.

Nikodem J., Jadwiga, król Polski, Wrocław 2009.

Nikodem J., Polska Litwa wobec husyckich Czech latach 1420–1433. Studium polityce dynastycznej Władysława Jagiełły Witolda Kiejstutowicza, Poznań 2004.

Nikodem J., Witold, wielki książę litewski (1354 lub 1355–27 października 1430), Kraków 2013.

Nodl M., Dekret hutnohorský, Praha 2010.

Nodl M., Sędzia polubowny – Wacław IV. Międzynarodowe aspekty politycznej rywalizacji monarchii polsko-litewskiej Zakonu Krzyżackiego [w:] Bitwa grunwaldzka historii, tradycji kulturze 1410–2010, red. T. Ossowski, Kielce 2010, s. 21–32.

Nodl M., Smíření národů na pražské univerzitĕ na přelomu 14. 15. století [w:] Rituál smíření. Konflikt jeho řešení ve středovĕku, red. M. Nodl, M. Wihoda, Brno 2008, s. 261–262.

Nodl M., Univerzitní národy na pražské univerzitĕ. Konfliktní spolecenstvi? [w:] Wspólnoty małe duże..., s. 35 n.

Novotný V., M. Jan Hus. Život dílo, t. 1, Praha 1919.

Nowacki B., Czeskie roszczenia do korony Polsce latach 1290–1335, Poznań 1987.

Nowak Z.H., Polityka północna Zygmunta Luksemburskiego do roku 1411, Toruń 1964.

Ożóg K., Uczeni monarchii Jadwigi Andegaweńskiej Władysława Jagiełły (1384–1434), Kraków 2004.

Ożóg K., Utrum Universitas Pragensis sit mater Universitatis Cracoviensis? Czyli wzorcach korporacyjnych krakowskiej wszechnicy XV wieku [w:] Wspólnoty małe duże społeczeństwach Czech Polski średniowieczu i w czasach wczesnonowożytnych, red. W. Iwańczak, J. Smołucha, Kraków 2010, s. 59–81.

Ożóg K., Związki Uniwersytetu Krakowskiego kapitułą katedralną krakowską schyłku XIV i w 1. ćwierci XV wieku, „Rocznik Biblioteki PAN Krakowie” 1998, t. 43, s. 7–35.

Paner A., Jan Žižka Trocnova, Gdańsk 2002.

Posilge, Scriptores rerum Prussicarum, t. 3, hrsg. E. Strehlke, Leipzig 1866, s. 196.

Prochaska A., Dzieje Witolda wielkiego księcia Litwy, wyd. 2, Kraków 2008.

Prochaska A., Król Władysław Jagiełło, t. 1, Kraków 1908.

Prochaska A., Rok 1410. Przyczyny wojny, „Roczniki Towarzystwa Naukowego Toruniu” 1910, t. 17, s. 3–55.

Prochaska A., Spór mitrę pastorał Rydze 1395–1397, „Kwartalnik Historyczny” 1895, t. 9, s. 628–639.

Rachunki dworu króla Władysława Jagiełły królowej Jadwigi lat 1388–1420, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1896.

Rechowicz M., Św. Jan Kanty Benedykt Hesse świetle krakowskiej kompilacji teologicznej XV wieku, Lublin 1958.

Sedlák A., Eucharistické traktáty Stanislava ze Znojma [w:] Miscellanea husitica Johannes Sedlák, Praha 1996, s. 100–118.

Sigismund von Luxemburg. Kaiser und König in Mitteleuropa 1387–1437. Beiträge zur Herrschaft Kaiser Sigismunds und der europäischen Geschichte um 1400, red. J. Macek, E. Marosi, F. Seibt, Warendorf 1994.

Sommerfeld G., Die Lage des Deutschen Ordens nach der Schlacht bei Tannenberg und die Anfäge der „Verschwörung” des Georg von Wirsberg, „Zeitschrift des Wespreussischen Geschichtsvereins” 1909, t. 51, s. 68.

Sperka W., Władysław książę opolski, wieluński, kujawski, dobrzyński, Pan Rusi, palatyn Węgier namiestnik Polski (1326/1330 – 8 lub 18 maja 1401), Kraków 2012.

Spĕváček J., Václav IV. 1361–1419. K předpokladům husitské revoluce, Praha 1986.

Sroka S.A., Polacy na Węgrzech za panowania Zygmunta Luksemburskiego 1387–1437, Kraków 2001.

Stejskal J., Podivuhodný příbĕh Jana Jeronýma, Praha 2004.

Strzelecka A., Ze studiów nad stosunkami polsko-czeskimi za Wacława IV Władysława Jagiełły, „Małopolskie Studia Historyczne” 1965, t. 8, z. 3–4, s. 42–60.

Svatoš M., Litevská kolej pražske univerzity (1397–1622) [w:] Praha–Vilnius. Sborník prací k 400. výročí založení univerzity ve Vilniusu, red. J. Petr, L. Řeháček, Praha 1981, s. 19–32.

Szczur S., sprawie sukcesji andegaweńskiej Polsce, „Roczniki Historyczne” 2009, t. 75, s. 61–103.

Šmahel F., Husitsá revoluce, t. 2, Kořeny české reformace, Praha 1996.

Šmahel F., Husyckie pojęcie wzajemności słowiańskiej czesko-polskiej [w:] Polskie echa husytyzmu. Materiały konferencji naukowej Kłodzko, 27–28 września 1996, red. S. Bylina, R. Gładkiewicz, Warszawa 1999.

Šmahel F., Idea národa v husitských Čechách, Praha 2000.

Šmahel F., Pražské universitní studentstvo v předrevolučnim období 1399–1419, Praha 1967.

Šmahel F., Život dílo Jeronýma Pražského. Zpravá výzkumu, Praha 2010.

Štepán V., Moravský markrabĕ Jošt (1354–1411), Brno 2002.

Štĕpán V., Osobnost Lacka Kravař, II: Na vrcholu politické dráhy, „Časopis Matice Moravské” 1993, t. 112, nr 1, s. 11 n.

Tęgowski J., Pierwsze pokolenia Giedyminowiczów, Poznań–Wrocław 1999, s. 204.

Tęgowski J., Małżeństwo Wigunta Olgierdowicza politycznych planach króla Władysława Jagiełły, „Genealogia. Studia Materiały Historyczne” 1996, t. 7, s. 57–68.

Tęgowski J., Władcy śląscy polityce małżeńskiej króla Władysława Jagiełły (1386–
–1412)
 [w:] Piastowie śląscy kulturze europejskich dziejach, red. A. Barciak, Katowice 2007, s. 232–243.

Über Formelbücher zunächst in Bezug auf bömische Geschichte, t. 2, wyd. F. Palacký, Prag 1847, nr 198 (Johannem Eliae sacre pagine et Jacobum Zahobecz, utriusque iuris doctorem).

Wolny J., Mikołaj Miliczyna, „PSB”, t. 21, Kraków 1976.

Wyrozumski J., Geneza sukcesji andegaweńskiej Polsce, „Studia Historyczne” 1982, 25, s. 185–197.

Wyrozumski J., Sprawa Rusi Halicko-Włodzimierskiej Podola stosunkach polsko-węgierskich wczesnej epoki jagiellońskiej [w:] Węgry–Polska Europie Środkowej. Historia–Literatura. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Wacława Felczaka, red. A. Cetnarowicz, C.G. Kiss, I. Kovacs, Kraków 1997, s. 43–50.

Zathey J., Hieronim Jan Silvanus Pragi, „PSB”, t. 9, Kraków 1960–1961.

Zawodzińska C., Kolegium królowej Jadwigi przy Uniwersytecie Karola Pradze jego pierwszy statut, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne” 1962, t. 9, s. 19–30.

Zdrenka J., Annäherung Polens, Litauens und Pommerns im Jahre 1396, „Baltische Studien n.s.” 1986, t. 72, s. 27.

Zwiercan M., Rwaczka Maurycy, „PSB”, t. 33, Kraków 1991–1992.

Information

Information: History Notebooks, 2014, Issue 141 (2), pp. 555 - 582

Article type: Original article

Titles:

Polish:
Czechy wobec państw Władysława Jagiełły do 1419 roku. Zarys problemu
English:
The Czech attitude towards the states of Ladislaus Jagiello until 1419. An outline of the problem

Authors

Adam Mickiewicz University, Wieniawskiego 1, 61-712 Poznań, Poland

Published at: 15.01.2015

Article status: Open

Licence: None

Percentage share of authors:

Jarosław Nikodem (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish