FAQ
logo of Jagiellonian University in Krakow

Rozwój sieci szlaków pieszych w wybranych częściach Sudetów Środkowych w latach 2005–2017

Publication date: 29.04.2019

Geographical Studies, 2019, Issue 156, pp. 9 - 33

https://doi.org/10.4467/20833113PG.19.001.10305

Authors

Krzysztof Kołodziejczyk
Uniwersytet Wrocławski, Instytut Geografii I Rozwoju Regionalnego, pl. Uniwersytecki 1, 50-137 Wrocław, Polska
All publications →

Titles

Rozwój sieci szlaków pieszych w wybranych częściach Sudetów Środkowych w latach 2005–2017

Abstract

Development of the network of hiking trails in selected parts of the Middle Sudetes in the years 2005–2017

In recent years, a considerable development of the network of hiking trails has taken place in selected parts of the Sudetes. This has occurred both in areas of hitherto poorly developed tourist infrastructure (for example the Orlickie Foothills) as well as in traditional tourist regions with a quite good base (for example the Sowie Mountains). It was  decided to analyse more precisely the changes which occurred in 2005–2017 in selected parts of the Middle Sudetes. For this purpose, changes in the density and connectivity of the networks of hiking trails were assessed using elements of the graph theory and, drawn from it, indices used in the topological analysis of spatial structure. A  comparative analysis of maps was the basis for these works. Important factors deciding about the validity of marking new hiking trails are: their role in the network of trails and their tourist attractiveness. Those were evaluated using field works and an analysis of maps and tourist (sightseeing) literature. An additional aim was to examine ways of tracing new trails and changing routes of those already existing, taking into account the guidelines for hiking trails presented in literature. Marking new trails has undoubtedly enabled the development of networks, but not necessarily resulted in their higher connectivity (new sections of trails resulted in a higher number of nodes). However, new tourist values have been made accessible (especially scenic and cultural ones) and planning hikes has become simpler, which is particularly important in the vicinity of spas. New hiking trails and changes of routes of those existing earlier must be assessed positively in terms of the relation between natural and artificial (hard) surfaces.

Keywords: hiking tourist trails, graph theory, Middle Sudetes

Zarys treści: W ostatnich latach w wybranych fragmentach Sudetów jest rozwijana sieć szlaków pieszych. Dotyczy to zarówno obszarów słabo dotąd zagospodarowanych w tym zakresie (np. Pogórze Orlickie), jak i stanowiących tradycyjne regiony turystyczne z dość dobrą bazą (np. Góry Sowie). W opracowaniu przeanalizowano zmiany, jakie miały  miejsce w latach 2005–2017, na wybranych przykładach z Sudetów Środkowych. W tym celu określono zmiany stopnia rozwinięcia i spójności sieci szlaków pieszych, do czego wykorzystano elementy teorii grafów i zaczerpnięte z niej wskaźniki topologicznej analizy struktury przestrzennej. Podstawą prac w tym zakresie była analiza porównawcza map. Ważnymi czynnikami zasadności wyznaczania nowych szlaków pieszych są: rola pełniona przez nie w sieci i ich atrakcyjność turystyczna. Określono je na podstawie prac terenowych oraz analizy map i literatury krajoznawczej. Dodatkowym celem było także przeanalizowanie sposobów trasowania nowych szlaków i zmian przebiegu dotychczasowych,  uwzględniając wytyczne dla tras pieszych przy wykorzystaniu literatury przedmiotu. Wyznaczenie nowych szlaków przyczyniło się niewątpliwie do rozwoju sieci, ale niekoniecznie do poprawy ich spójności (powstanie nowych odcinków szlaków skutkowało zwiększeniem liczby węzłów). Pozwoliło też na udostępnienie kolejnych walorów turystycznych (przede wszystkim widokowych i krajoznawczych kulturowych) oraz umożliwiło swobodniejsze planowanie wędrówek, co jest ważne szczególnie w otoczeniu uzdrowisk. Nowe szlaki piesze i zmiany przebiegu istniejących należy ocenić pozytywnie pod względem stosunku nawierzchni naturalnej i sztucznej (twardej).

References

Atlas Śląska Dolnego i Opolskiego, 1997, Pracownia Atlasu Dolnego Śląska, Uniwersytet Wrocławski, Polska Akademia Nauk – Oddział we Wrocławiu, Wrocław.

Dudziak T., Potocki J., 1995, Rozwój sieci szlaków turystycznych w Sudetach, Śląski Labirynt Krajoznawczy, 7, 99–118.

Frankowski A., 1966, Budowa górskich ścieżek turystycznych, Wierchy, 35, 220–222.

Gajewski J. W., 2007, Nikłym śladem perci, czyli szlaki górskie wczoraj i dziś [w:] P. Kuleczka (red.), Szlaki turystyczne a przestrzeń turystyczna, Zarząd Główny PTTK, Warszawa, 191–199.

Gałowski M., 2011, Góry Bystrzyckie i Orlickie: przewodnik turystyczny, Wydawnictwo Markowa Turystyka, Żelazno.

Gordon A., Drożdżyński L., 2007, Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze wobec przestrzeni i szlaków turystycznych [w:] P. Kuleczka (red.), Szlaki turystyczne a przestrzeń turystyczna, Zarząd Główny PTTK, Warszawa, 15–28.

Góry Sowie: mapa turystyczna 1:35 000, 2005, Wydawnictwo Turystyczne Plan, Jelenia Góra.

Góry Stołowe: mapa turystyczna 1:30 000, 2007, Wydawnictwo Turystyczne Plan, Jelenia Góra.

Guldan A., 2006, O značkovaných turistických chodníkoch. Pre mladých aj starších turistov a priatelov prírody, Klub slovenských turistov, Bratislava.https://mapa-turystyczna.pl/ (dostęp: 24.11.2017).

Havelka J., 2007, Znakowane trasy turystyczne w Europie [w:] P. Kuleczka (red.), Szlaki turystyczne a przestrzeń turystyczna, Zarząd Główny PTTK, Warszawa, 105–107.

Instrukcja znakowania górskich szlaków turystycznych (maszynopis), 1986, Komisja Turystyki Górskiej Zarządu Głównego PTTK, Kraków.

Instrukcja znakowania szlaków turystycznych, 2014, Zarząd Główny PTTK, Warszawa.

Kołodziejczyk K., 2014, Rozwój sieci szlaków turystycznych wzdłuż granicy polsko-czeskiej w Sudetach w latach 1945–2013, Prace Geograficzne, 136, 81–101.

Kołodziejczyk K., 2015a, Wzorce zagospodarowania szlaków turystycznych w górach średnich na wybranych przykładach europejskich, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.

Kołodziejczyk K., 2015b, Integracja sieci szlaków turystycznych wzdłuż granicy polsko-czeskiej w Sudetach po wstąpieniu Polski i Republiki Czeskiej do strefy Schengen [w:] M. Babińska (red.), Turystyka na pograniczu polsko-czeskim, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Angelusa Silesiusa, Wałbrzych, 85–98.

Kołodziejczyk K., 2018, Sieć pieszych szlaków turystycznych w Parku Krajobrazowym Góry Izerskie w północnej Republice Czeskiej, Prace Geograficzne, 152, 83–104.

Kondracki J., 2000, Geografia regionalna Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Kowalczyk A., Derek M., 2010, Zagospodarowanie turystyczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Krakowiak B., 1997, Zagospodarowanie turystyczne karpackich parków narodowych, Turyzm, 7 (2), 25–44.

Latocha A., 2017, Zimne wody (Kaltwasser), Sudety: Przyroda, Kultura, Historia, 3 (167), 26–30.

Lijewski T., Mikułowski B., Wyrzykowski J., 2002, Geografia turystyki Polski, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.

Orlické hory, Góry Stołowe: turistická mapa 1:50 000, 2008, SHOCart, Vizovice.

Pisarska B., 2016, Znaczenie i zakres turystyki kwalifikowanej i aktywnej w ujęciu historycznym [w:] A. Stasiak, J. Śledzińska, B. Włodarczyk (red.), Wczoraj, dziś i jutro turystyki aktywnej i specjalistycznej, Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa, 53–66.

Potocki J., 2004, Rozwój zagospodarowania turystycznego Sudetów od połowy XIX w. do II wojny światowej, Wydawnictwo Turystyczne Plan, Jelenia Góra.

Potocki J., 2013, Kształtowanie sieci turystycznych szlaków pieszych w Sudetach po II wojnie światowej i jego ważniejsze uwarunkowania [w:] A. Mateusiak (red.), Zarys dziejów turystyki i przewodnictwa w Sudetach, Wydawnictwo AD REM, Jelenia Góra, 23–46.

Potocki J., 2014, Zagospodarowanie turystyczne Sudetów [w:] A. Marek, I.J. Olszak (red.), Sudety i Przedgórze Sudeckie: środowisko, ludność, gospodarka, Wydawnictwo Silesia, Wrocław, 407–426.

Potocki J., 2015, Sudety jako region turystyczny, Przegląd Urbanistyczny, VII (IX), 28–29.

Potrykowski M., Taylor Z., 1982, Geografia transportu. Zarys problemów, modeli i metod badawczych, PWN, Warszawa.

Rogowski M., Kołodziejczyk K., 2017, Sposoby zabezpieczeń i ułatwień na szlakach turystycznych w oparciu o wybrane przykłady [w:] A. Stasiak, J. Śledzińska (red.), Między swobodą a zakazem, czyli o bezpiecznym korzystaniu z przestrzeni turystycznej, Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa, 45–58.

Sosnowski S., 1984, Vademecum turysty pieszego, Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa.

Staffa M., 2007, Szlaki i schroniska – integralne elementy zagospodarowania turystycznego w górach [w:] P. Kuleczka (red.), Szlaki turystyczne a przestrzeń turystyczna, Zarząd Główny PTTK, Warszawa, 39–43.

Stasiak A., 2007, Szlaki turystyczne – zagospodarowanie, atrakcja czy produkt turystyczny? [w:] P. Kuleczka (red.), Szlaki turystyczne a przestrzeń turystyczna, Zarząd Główny PTTK, Warszawa, 45–53.

Styperek J., 2001, Piesze szlaki turystyczne w polskich parkach narodowych, Turyzm, 11 (1), 25–37.

Styperek J., 2002, Dostępność i spójność penetracyjna obszarów chronionych [w:] J. Partyka (red.), Użytkowanie turystyczne parków narodowych: ruch turystyczny – konflikty – zagrożenia, Instytut Ochrony Przyrody, Polska Akademia Nauk, Ojcowski Park Narodowy, Ojców, 51–62.

Taafee E.J., Gauthier H.L., 1973, Geography of transportation, Prentice Hall, Englewood Cliffs. Učebné texty pre značkárov (maszynopis), 2006, Komisia značenia, Klub slovenských turistov. Značení turistických cest. Učební texty pro značkaře III. třidy, 1985, Tělovýchovná Škola ČÚV ČSTV, Olimpia, Praha.

Information

Information: Geographical Studies, 2019, Issue 156, pp. 9 - 33

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Rozwój sieci szlaków pieszych w wybranych częściach Sudetów Środkowych w latach 2005–2017

English:

Development of the network of hiking trails in selected parts of the Middle Sudetes in the years 2005–2017

Authors

Uniwersytet Wrocławski, Instytut Geografii I Rozwoju Regionalnego, pl. Uniwersytecki 1, 50-137 Wrocław, Polska

Published at: 29.04.2019

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND  licence icon

Percentage share of authors:

Krzysztof Kołodziejczyk (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish