FAQ
logo of Jagiellonian University in Krakow

Planowanie przestrzenne jako narzędzie zarządzania rozwojem miasta i jego strefy suburbanizacji. Przykład obszaru funkcjonalnego Lublina i Świdnika

Publication date: 2024

Geographical Studies, 2024, Issue 174, pp. 59-77

https://doi.org/10.4467/20833113PG.24.003.20676

Authors

Waldemar Gorzym-Wilkowski
Katedra Gospodarki Przestrzennej, Maria Curie-Skłodowska University
, Poland
https://orcid.org/0000-0001-6559-4717 Orcid
Contact with author
All publications →

Download full text

Titles

Planowanie przestrzenne jako narzędzie zarządzania rozwojem miasta i jego strefy suburbanizacji. Przykład obszaru funkcjonalnego Lublina i Świdnika

Abstract

Celem pracy jest określenie rzeczywistej roli planowania przestrzennego jako narzędzia zarządzania miastem. Szczególnym wyzwaniem dla planowania są miejskie obszary funkcjonalne, obejmujące duże miasta i ich strefy suburbanizacji. Obszary te są zarządzane przez różne samorządy gminne, a jednocześnie zachodzi w nich szybkie i wielostronne procesy rozwojowe. Badania przeprowadzone w Lublinie i jego strefie suburbanizacji wskazują, że planowanie przestrzenne nie jest efektywnym i spójnym z innymi instrumentami narzędziem zarządzania przestrzenią lokalną. Między innymi sposób realizowania planowania przez miasto i okoliczne gminy podnosi koszty rozwoju i funkcjonowania infrastruktury komunalnej. Główną przyczyną tego zjawiska są mechanizmy ustrojowe, związane z relacjami pomiędzy samorządem gminnym a mieszkańcami oraz podmiotami gospodarczymi funkcjonującymi w gminie.

References

Download references

Allmendinger P., 2009, Planning Theory, Palgrave Macmillan. London.

Bański J., 1998, Gospodarka ziemią w Polsce w okresie transformacji, IGiPZ PAN, Warszawa.

Bieniok H., Rokita J., 1984, Struktura organizacyjna przedsiębiorstwa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.

Brohman J., 1996, New directions in tourism for Third World development, Annals of Tourism Research, 23, 1.

Brol R., 1998, Rozwój lokalny – nowa logika rozwoju gospodarczego, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, 785.

Brzeziński C., 2013, Wybrane problemy planowania przestrzennego w Polsce, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, 289.

Budner W.W., 2019, Gospodarka przestrzenna miast i aglomeracji, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Poznań.

Caldarice O., Cozzolino M., 2019, Institutional contradictions and attempts at innovation. Evidence from the Italian urban facility planning, European Planning Studies, 27, 1.

Coombes M.G., Dixon J.S., Goddard J.B., Openshaw S., Taylor P.J., 1979, Daily urban systems in Britain: from theory to practice, Environment and planning A, 11, 5.

Dembczyńska J., 2009, Skąd patologia w działaniach administracji? (pierwotne i wtórne przyczyny powstawania patologii w administracji) [w:] P. J. Suwaj, D. R. Kijowski (red.) Patologie w administracji publicznej, Oficyna Wolters Kluwer, Warszawa.

Dijst M, 1999, Action space as a planning concept in spatial planning, Netherlands Journal of Housing and the Built Environment, 14.

Dutkowski M., 1995, Konflikty w gospodarowaniu dobrami środowiskowymi, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.

Dziewoński K., 1988, Teoretyczne problemy gospodarki przestrzennej, [w:] B. Jałowiecki (red.), Gospodarka przestrzenna, region, lokalność, Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, PWN Warszawa, 138.

Gibas P., Heffner K., 2018, Społeczne i ekonomiczne koszty bezładu przestrzeni – osadnictwo obszarów wiejskich, [w:] Studia nad chaosem przestrzennym. T. II. Koszty chaosu przestrzennego, A. Kowalewski, T. Markowski, P. Śleszyński (red.), Studia Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, Warszawa, 82.

Graaf de E.A., 2019, Daily urban systems esplanady from the household perspective: an exploratory research on how the spatial interactions of the individual households shape the structure of daily urban systems, European Planning Studies, 27, 1.

Feltynowski M., 2010, Planowanie przestrzenne na obszarach wiejskich Łódzkiego Obszaru Metropolitalnego. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 13.

Friedmann J., 2004, Strategic spatial planning and the longer range, Planning Theory and Practice, 5, 1.

Goodstadt V., 2009, Working accross boundaries. Town and Country Planning, 78, 3.

Gorzym-Wilkowski W.A., 2010, Planowanie przestrzenne wobec kryzysu przestrzeni, Barometr Regionalny nr 4(22), 7–13.

Grange K., 2007, Planners – A silenced profession? The politicisation of planning and the need for fearless speech. Planning Theory, 16, 3.

Grochowska A., 2016, Konflikty przestrzenne w planowaniu przestrzennym obszarów metropolitalnych na przykładzie Wrocławskiego Obszaru Metropolitalnego. Uniwersytet Wrocławski, Wrocław.

Haughton G., Allmendinger P., Counsell D., & Vigar G., 2010, The new spatial planning: Territorial management with soft spaces and fuzzy boundaries, Taylor et Francis, London.

Informacja o wynikach kontroli. Opłaty planistyczna i roszczenia odszkodowawcze związane z uchwaleniem lub zmianą planów miejscowych, 2012, Najwyższa Izba Kontroli, Warszawa.

Heffner K., 2016, Procesy suburbanizacji a polityka miejska w Polsce [w:] T. Marszał (red.), Miasto – region – gospodarka w badaniach geograficznych. W stulecie urodzin Profesora Ludwika Straszewicza, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 75–110.

Kaczmarek T., 2017, Miejskie obszary funkcjonalne – problemy integracji zarządzania, Studia KPZK, 174.

Kamiński Z.J., 2002, Pojęcie konfliktu w planowaniu przestrzennym, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Gliwice, 1553.

Kociuba D., 2015, Ograniczenia w rozwoju miast w kontekście planowania przestrzennego. Studia Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania PAN, 161.

Kociuba D., 2018, Lublin – „moje miejsce na Ziemi” czy „metropolia przyszłości”? [w:] Lublin 2030 –europejska metropolia?, Urząd Miasta Lublin.

Komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 20 października 2021 r. w sprawie średniej ceny skupu żyta za okres 11 kwartałów będącej podstawą do ustalenia podatku rolnego na rok podatkowy 2022, Monitor Polski 2021, poz. 951.

Kowalewski A., Markowski T., Śleszyński P. (red.), 2018, Studia nad chaosem przestrzennym, Studia KPZK PAN, 182(1–3).

Laskowska E., 2008: Zmiana przeznaczenia gruntu a jego wartość. Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie – Problemy Światowego Rolnictwa, 5, 20.

Logan J., Molotch H., 1987: Urban Fortunes: The Political Economy of Place, University of California Press, Berkeley–Los Angeles.

Lüer Ch., Böhme K., 2020, Reenergizing European Spatial Planning, Planning Practice & Research.

Malisz B., 1981, Zarys teorii kształtowania układów osadniczych. Arkady, Warszawa.

Medina M.G., Huete Garcia M.A., 2020, Real innovation in urban planning? Assessing the institutional capacity in the frame of the integrated sustainable urban development programmes. European Planning Studies, 28, 6.

Moore-Cherry N., Tomaney J., 2018, Spatial planning, metropolita governance and territorialpolitics in Europe: Dublin as a case of metro-phobia? European Urban and Regional Studies, 26, 4.

Morgan G, 1997, Obrazy organizacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Nadin V., 2007, The emergence of the spatial planning approach in England, Planning Practice and Research, 22, 1.

Niedziałkowski K., Beunen R., 2019, The risky business of planning reform – The evolution of local spatial planning in Poland. Land Use Policy, 85(C).

Noworól A., 1998, Instrumenty zarządzania rozwojem miast, IGPiK, Kraków.

Obwieszczenie Komisarza Wyborczego w Lublinie z dnia 25 października 2018 r. o wynikach wyborów do rad na obszarze województwa lubelskiego, Dziennik Urzędowy Województwa Lubelskiego 2018, poz. 4745.

Obwieszczenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 22 lipca 2021 r. w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych na rok 2022, Monitor Polski 2021 poz. 724.

Ociepa-Kubicka A., 2014, Rola planowania przestrzennego w zarządzaniu ochroną środowiska, Inżynieria i Ochrona Środowiska, 17, 1.

Palermo P.C., Ponzini D., 2010, Spatial Planning and Urban Development: Critical Perspectives. Springer Verlag, Dordrecht, Heidelberg.

Payne S., 2013, Spatial planning and governance: understanding UK planning, Planning perspectives, 28, 2.

Planowanie przestrzenne. Ranking pokrycia miejscowymi planami zagospodarowania, 2022, Wspólnota (https://wspolnota.org.pl/fileadmin/news/MPZP_Ranking_14-2022.pdf, dostęp z dnia 14 lipca 2022).

Przewoźniak M., 2008, Konflikty w zagospodarowaniu przestrzennym bałtyckiego obszaru przybrzeżnego w Polsce [w:] K. Furmańczyk (red.), Zintegrowane zarządzanie obszarami przybrzeżnymi w Polsce – stan obecny i perspektywy. Część 3: Morze – ląd. Wzajemne relacje, Uniwersytet Szczeciński, Instytut Nauk o Ziemi, Szczecin.

Raport o ekonomicznych stratach i społecznych kosztach niekontrolowanej urbanizacji w Polsce, 2013, Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa.

Raźniak P., Grochal M., 2014: Wpływ zmiany miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na obrót nieruchomościami i ruch budowlany w gminie Dobczyce, Prace Naukowe Koła Naukowego Geografów Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, 1.

Słodczyk J., 2001, Przestrzeń miasta i jej przeobrażenia, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.

Szacka B., 2008, Wprowadzenie do socjologii, Oficyna Naukowa, Warszawa.

Śleszyński P., 2015, Problemy delimitacji miejskich obszarów funkcjonalnych w Polsce, Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 29.

Trykacz, K., 2020. Miejsce obszarów funkcjonalnych w polskim systemie planowania przestrzennego. Prawne uwarunkowania funkcjonowania samorządu terytorialnego w Polsce. Uchwała nr 480/XII/2019 Rady Miasta Lublin z dnia 19 grudnia 2019 r. w sprawie uchwały budżetowej Miasta Lublin na 2020 rok.

Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym, t.j. Dziennik Ustaw 2013, poz. 1381, z późn. zm.

Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, t.j. Dziennik Ustaw 2014, poz. 849, z późn. zm.

Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym, Dziennik Ustaw 1994 nr 89 poz. 415.

Ustawa z dnia 27 marca 2003 r.o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, t.j. Dziennik Ustaw 2022, poz. 503.

Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw, Dziennik Ustaw 2023 poz. 1688.

Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, t.j. Dziennik Ustaw 2016, poz. 198.

Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy, Dziennik Ustaw 2011 nr 21, poz. 112, z późn. zm.

Ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014–2020, t.j. Dziennik Ustaw 2020, poz. 818.

www.anma.com.pl/Oferty/Dzialki [dostęp: 12.04.2022].

Zarządzenie nr 105/3/2021 Prezydenta Miasta Lublin z dnia 30 marca 2021 r. w sprawie sprawozdania z wykonania budżetu miasta Lublin za 2020 rok.

Ziobrowski Z., 2015, Ku zintegrowanemu planowaniu. Studia Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania PAN, 161.

Information

Information: Geographical Studies, 2024, Issue 174, pp. 59-77

Article type: Original article

Titles:

Polish: Planowanie przestrzenne jako narzędzie zarządzania rozwojem miasta i jego strefy suburbanizacji. Przykład obszaru funkcjonalnego Lublina i Świdnika
English: Spatial planning as a tool for managing the development of a city and its suburbanization zone. The example of the functional area of Lublin and Swidnik

Authors

https://orcid.org/0000-0001-6559-4717

Waldemar Gorzym-Wilkowski
Katedra Gospodarki Przestrzennej, Maria Curie-Skłodowska University
, Poland
https://orcid.org/0000-0001-6559-4717 Orcid
Contact with author
All publications →

Katedra Gospodarki Przestrzennej, Maria Curie-Skłodowska University
Poland

Published at: 2024

Article status: Open

Licence: CC BY  licence icon

Percentage share of authors:

Waldemar Gorzym-Wilkowski (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish

Spatial planning as a tool for managing the development of a city and its suburbanization zone. The example of the functional area of Lublin and Swidnik

cytuj

pobierz pliki

RIS BIB ENDNOTE