Rozwój systemów osadniczych w Polsce i na Białorusi posiada wiele cech wspólnych: intensywne procesy uprzemysłowienia oraz urbanizacji, centralnie planowany rozwój miast, szybki wzrost znaczenia dużych miast w systemach osadniczych. z drugiej strony widoczne są znaczące różnice: szybsze przejście polskich miast do fazy postindustrialnej, wcześniejsze procesy deindustrializacji i gentryfikacji w dużych miastach, zawansowane procesy dekoncentracji i suburbanizacji oraz rozwój społeczno-ekonomiczny małych i średnich miast w obszarach metropolitalnych. celem artykułu jest wyjaśnienie wpływu procesów metropolizacji na demograficzny rozwój miejskiej sieci osadniczej w Polsce i na Białorusi. na podstawie analizy dynamiki liczby ludności w okresie 1970–2014 wyróżniono tendencje charakterystyczne dla procesów rozwoju osadniczego badanych krajów. Skonstruowano klasyfikację rozwoju ludnościowego ośrodków miejskich polskich i białoruskich oraz wyodrębniono 4 typy rozwoju miast: progresji ludnościowej, umiarkowanego wzrostu, depopulacyjny, kurczący się. W obu krajach zauważono występowanie dodatniej dynamiki ludnościowej w małych ośrodkach miejskich znajdujących się w granicach funkcjonalnych ośrodków miejskich. Jednak w Polsce obserwujemy zmniejszanie się liczby ludności miasta centralnego i koncentrację ludności w ośrodkach podmiejskich, natomiast na Białorusi oddziaływanie dużego ośrodka miejskiego (Mińska, Brześcia) nie prowadzi do dekoncentracji ludności w rdzeniu funkcjonalnego obszaru miejskiego. W badanych krajach niekorzystne tendencje demograficzne i występowanie zwartych obszarów charakteryzujących się depopulacją zaobserwowano w miastach peryferyjnych, także w ośrodkach poprzemysłowych. 

 

 

Abstract

Population dynamics of Polish and Belarus cities – a comparative study 

 

The development of settlement systems in Poland and Belarus has many common features such as intensive processes of industrialization and urbanization, a centrally planned development of cities, a rapid growth of importance of big cities in settlement systems. 

 On the other hand, one can observe significant differences: a faster transition of Polish cities to the post-industrial phase, earlier deindustrialization and gentrification processes in large cities, advanced processes of decentralization and suburbanization, as well as socio-economic development of small and medium cities in metropolitan areas. The aim of the article is to explain the impact of metropolization processes on the demographic development of the urban settlement network in Poland and Belarus. Based on the population dynamics analysis in the period 1970–2014,trends characteristic for the settlement development processes in the researched countries were distinguished. The classification of population development of Polish and Belarusian urban centers was constructed, and 4 types of urban development were distinguished: population progression, moderate growth, depopulation, and shrinking. Both countries have a positive population dynamics in small urban centers within the boundaries of functional urban centers. However, in Poland we observe a decline in the population of the central city and a concentration of population in suburban centers, while in Belarus the impact of a large urban center (Minsk, Brest) does not lead to decentralization of the population in the core of a functional urban area. In the investigated countries, unfavorable demographic trends and the occurrence of dense areas characterized by depopulation were observed in peripheral cities as well as in post-industrial centers.