Naukowa, dydaktyczna i organizacyjna działalność Ludwika Jaxy-Bykowskiego na rzecz rozwoju poznańskiej uniwersyteckiej pedagogiki

Konrad Nowak-Kluczyński

Naukowa, dydaktyczna i organizacyjna działalność Ludwika Jaxy-Bykowskiego na rzecz rozwoju poznańskiej uniwersyteckiej pedagogiki

Publication date: 30.11.2021

Polish Pedagogical Thought, VII (2021), Issue 7, pp. 311 - 336

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.21.017.13947

Authors

Pobierz pełny tekst

PDF

Titles

Naukowa, dydaktyczna i organizacyjna działalność Ludwika Jaxy-Bykowskiego na rzecz rozwoju poznańskiej uniwersyteckiej pedagogiki

Abstract

The Scientific, Educational and Organizational Activities of Ludwik Jaxa-Bykowski to Develop Poznań Academic Pedagogy

The work is dedicated to Ludwik Jaxa-Bykowski – a pioneer of educational psychology and experimental pedagogy in Poland. He received professors’ recognition and was liked by Poznań University students. The work is a trial to reconstruct the scientific, educational and organizational activities of Ludwik Jaxa-Bykowski in accordance with chronological order. The topics reorganization was also taken into account, considering the change of organizational structure of Poznań academic pedagogy as well as the historical context. The work timeframes were designated by historical moments of Ludwik Jaxa-Bykowski activities and Poznań academic pedagogy, which he co-created as the head of the Department of Pedagogy and Teaching at Poznań University and the chancellor of the “Secret” University of the Western Lands in Warsaw. It is the portrait of passionate professor who fought for autonomy and academic freedom for universities by promoting the important role of human science.

Keywords

pedagogy, history of education, Ludwik Jaxa-Bykowski, Poznań University, “Secret” University of the Western Lands in Warsaw

References

Download references

Kronika Uniwersytetu Poznańskiego za rok szkolny 1925/1926 za rektoratu prof. dr. Ludwika Sitowskiego, Poznań 1926.

Kronika Uniwersytetu Poznańskiego za rok akademicki 1928/1929 za rektoratu prof. dr. Edwarda Lubicz Niezabitowskiego, Poznań 1930.

Kronika Uniwersytetu Poznańskiego za lata szkolne 1929/1930 i 1930/1931 za rektoratu prof. dr. Stanisława Kasznicy, Poznań 1932.

Kronika Uniwersytetu Poznańskiego za rok szkolny 1931/1932 za rektoratu prof. dr. Jana Sajdaka, Poznań 1933.

Kronika Uniwersytetu Poznańskiego za rok szkolny 1932/1933 za rektoratu prof. dr. Stanisława Pawłowskiego, Poznań 1934.

Kronika Uniwersytetu Poznańskiego za rok szkolny 1933/1934 za rektoratu prof. dr. Stanisława Rungego, Poznań 1935.

Kronika Uniwersytetu Poznańskiego za rok szkolny 1934/1935 za rektoratu prof. dr. Stanisława Rungego, Poznań 1936.

Kronika Uniwersytetu Poznańskiego za lata akademickie 1945–1954/1955, Poznań 1956.

Spis wykładów roku akademickiego 1927/1928. Drukiem i nakładem Uniwersytetu Poznańskiego, Poznań 1927.

Spis wykładów roku akademickiego 1928/1929. Drukiem i nakładem Uniwersytetu Poznańskiego, Poznań 1928.

Spis wykładów roku akademickiego 1929/1930. Drukiem i nakładem Uniwersytetu Poznańskiego, Poznań 1929.

Spis wykładów roku akademickiego 1930/1931. Drukiem i nakładem Uniwersytetu Poznańskiego, Poznań 1930.

Spis wykładów roku akademickiego 1931/1932. Drukiem i nakładem Uniwersytetu Poznańskiego, Poznań 1931.

Spis wykładów roku akademickiego 1932/1933. Drukiem i nakładem Uniwersytetu Poznańskiego, Poznań 1932.

Spis wykładów roku akademickiego 1933/1934. Drukiem i nakładem Uniwersytetu Poznańskiego, Poznań 1933.

Spis wykładów roku akademickiego 1934/1935. Drukiem i nakładem Uniwersytetu Poznańskiego, Poznań 1934.

Spis wykładów roku akademickiego 1936/1937. Drukiem i nakładem Uniwersytetu Poznańskiego, Poznań 1936.

Spis wykładów roku akademickiego 1938/1939. Drukiem i nakładem Uniwersytetu Poznańskiego, Poznań 1938.

Izabela Kobek, Katedra Pedagogiki Uniwersytetu Poznańskiego w latach 1945–1970 (Poznań1990 – maszynopis).

Blanka Dolata, Bogdan Nawroczyński (1882–1974) jako kierownik Katedry Pedagogiki Uniwersytetu Poznańskiego, Poznań 1994 – maszynopis.

Ewa Nowaczyk, Działalność naukowa i pedagogiczna Antoniego Danysza, Poznań1980 – maszynopis. Izabela Patrias-Biesiada, Marian Wachowski jako wykładowca Katedry Pedagogiki Uniwersytetu Poznańskiego, Poznań 1994 – maszynopis.

Opracowania

Ambrozik, Wiesław. „Pedagogika poznańska – dokonania i perspektywy rozwoju”. W: Uniwersytet. Społeczeństwo. Edukacja, red. Wiesław Ambrozik, Kazimierz Przyszczypkowski, 13–14. Poznań: WN UAM, 2004.

Banasiewicz, M., Ryfowa, A. „Archiwum Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu”. W: Dzieje Poznania i województwa poznańskiego, red. Czesław Skopowski, 105. Warszawa: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, 1972.

Błachowski, Stefan. „Pedagogika w Uniwersytecie Poznańskim”. Kurier Poznański 264 (14.11.1924): 6.

Błachowski, Stefan. „Uniwersytet Poznański. Wiedza pedagogiczna”. Kurier Poznański 2 (1929): 6.

Bromberek, Benon. Studia uniwersyteckie w zakresie nauki o edukacji w świetle badań empirycznych. Poznań: Wydawnictwo Eruditus, 1998.

Buszko, Józef. Historia Polski 1864–1948. Warszawa: PWN, 1982.

Czubiński, Antoni. „Dzieje Uniwersytetu Poznańskiego w latach 1918–1939”. W: 50 lat Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza 1919–1969, red. Zdzisław Grot, 156–257. Poznań: WN UAM, 1971.

Drynda, Danuta. Pedagogika Drugiej Rzeczypospolitej: warunki – orientacje – kontrowersje. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1987.

Górecka H. „Szkolnictwo w Polsce w XIX i XX wieku”. W: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 6, red. Tadeusz Pilch. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, 2007.

Hellwig, Jan. „Ludwik Jaxa-Bykowski (1881–1948) profesor Uniwersytetu Poznańskiego i kierownik Katedry Pedagogiki”. Kultura i Edukacja 2 (1996): 126–136.

Hellwig, Jan. „Poznańscy pedagodzy i ich wkład w rozwój nauk o wychowaniu w okresie międzywojennym”. Studia Edukacyjne 4 (1998): 119.

Hellwig, Jan. „Tradycje prywatnego szkolnictwa wyższego”. Studia Edukacyjne 3 (1997): 71.

Jaroszuk, Teresa. Z iskrą filarecką w oku. Świat i dzieło Bogdana Nawroczyńskiego. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2004.

Kaczmarzyk-Kiełb, Lidia. „Bykowski-Jaxa (Jaksa) Ludwik”. W: Słownik pedagogów polskich, red. Wanda Bobrowska-Nowak, Danuta Drynda, 31. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1998.

Kaczorowski, Henryk. „Nawroczyński Bogdan”. W: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 3, red. Tadeusz Pilch, 604. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, 2004.

Klanowski, Tadeusz. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 1945–1964. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 1965.

Kowalenko, Władysław. Tajny Uniwersytet Ziem Zachodnich. Uniwersytet Poznański 1940–1945. Poznań: Instytut Zachodni, 1961.

Kowalski, Stanisław. „Pedagogika i psychologia”. W: Nauka w Wielkopolsce – przeszłość i teraźniejszość. Studia i materiały, red. Gerard Labuda, 438. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1973.

Krajewski, Mirosław. Dzieje wychowania i doktryn pedagogicznych. Płock: WN NOVUM, 2005.

Kupisiewicz, Czesław. „Nawroczyński Roman Bogdan”. W: Słownik pedagogów polskich, red. Wanda Bobrowska-Nowak, Danuta Drynda, 150–152. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1998.

Łuczak, Czesław. „Uniwersytet Poznański w latach hitlerowskiej okupacji”. W: Dzieje Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza 1919–1969, red. Zdzisław Grot, 317–318. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza 1972.

Malinowski, Andrzej. „Ludwik Jaxa-Bykowski o szkolnictwie wyższym”. Forum Akademickie 7–8 (2011): 93–94.

Markiewicz, Władysław. „Dzieje Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w latach 1945–1958”. W: Dzieje Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza 1919–1969, red. Zdzisław Grot, 384. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 1972.

Milerski, Bogusław. „Pedagogika kultury”. W: Pedagogika, t. 1, red. Zbigniew Kwieciński, Bogusław Śliwerski, 220–231. Warszawa: WN PWN, 2003.

Miśkiewicz, Benon. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w XXX-lecie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Poznań: WN UAM, 1974.

Możdżeń, Stefan. „Bykowski-Jaxa Ludwik”. W: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 1, red. Tadeusz Pilch, 446. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, 2003.

Możdżeń, Stefan. „Danysz Antoni”. W: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 1, red. Tadeusz Pilch, 615–616. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, 2003.

Możdżeń, Stefan Ignacy. Historia wychowania 1918–1945. Kielce: Wydawnictwo Stachurski, 2000.

Mysłakowski, Zygmunt. „O rozwoju pedagogiki w Polsce”. Nauka Polska 2 (1919): 461–465.

Nowak-Kluczyński, Konrad. „Pedagogika na Uniwersytecie Poznańskim 1919–1933”. W: Społeczeństwo i edukacja. Teorie a implikacje praktyczne, red. Andrzej Ćwikliński, Mariusz Przybyła, 62. Poznań: WN UAM, 2015.

Nowak-Kluczyński, Konrad. „Danysz Antoni”. W: Uniwersytet Poznański (1919–2019). Luminarze nauki Uniwersytetu Poznańskiego w latach 1919–2019, red. Zbigniew Pilarczyk, 86–92. Poznań: WN UAM, 2019.

Nowak-Kluczyński, Konrad. „Historia dyscypliny pedagogiki na Uniwersytecie Poznańskim oraz Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w stulecie istnienia – próba rekonstrukcji”. Studia Edukacyjne 58 (2020): 193–198.

Nowak-Kluczyński, Konrad. „Jaxa-Bykowski Ludwik”. W: Uniwersytet Poznański (1919–2019). Luminarze nauki Uniwersytetu Poznańskiego w latach 1919–2019, red. Zbigniew Pilarczyk, 194–198. Poznań: WN UAM, 2019.

Nowak-Kluczyński, Konrad. „Nawroczyński Bogdan”. W: Uniwersytet Poznański (1919–2019). Luminarze nauki Uniwersytetu Poznańskiego w latach 1919–2019, red. Zbigniew Pilarczyk, 459–463. Poznań: WN UAM, 2019.

Nowak-Kluczyński, Konrad. „Od Antoniego Danysza do Ludwika Jaxa-Bykowskiego. Pedagogika na Uniwersytecie Poznańskim w latach 1919–1939”. Kronika Miasta Poznania 1 (2019): 312–315.

Nowak-Kluczyński, Konrad. „Problematyka naukowo-badawcza i dorobek naukowy pracowników Katedry Pedagogiki i Dydaktyki Uniwersytetu Poznańskiego 1919–1939 w stulecie powstania Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (1919–2019)”. Biuletyn Historii Wychowania 41 (2019): 145–165.

Wachowski, Marian. „Wspomnienia z tajnego nauczania w okresie okupacji”. W: Tajny Uniwersytet Ziem Zachodnich. Uniwersytet Poznański 1940–1945, red. Władysław Kowalenko, 196. Poznań: Instytut Zachodni, 1961.

Walczak, Marian. „Tajne nauczanie na poziomie wyższym w latach 1940–1945”. Przegląd Historyczno-Oświatowy 1 (1977): 25.

Walczak, Marian. Szkolnictwo wyższe i nauka polska w latach wojny i okupacji 1919–1945. Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1978.

Winnicka, Halina. „Nawroczyński Bogdan”. W: Słownik historyków polskich, red. Maria Prosińska-Jackl, 372. Warszawa: „Wiedza Powszechna”, 1994.

Wołoszyn, Stefan. „Oświata i wychowanie w XX wieku”. W: Pedagogika, t. 1, red. Zbigniew Kwieciński, Bogusław Śliwerski, 160–162. Warszawa: WN PWN, 2003.

Wołoszyn, Stefan. Nauki o wychowaniu w Polsce w XX wieku: próba syntetycznego zarysu na tle powszechnym. Kielce: Dom Wydawniczy Strzelec, 1998.

Wołoszyn, Stefan. Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, t. 3, księga druga, Myśl pedagogiczna w XX stuleciu. Kielce: Wydawnictwo Strzelec, 1998.

Wycech, Czesław. Z dziejów tajnej oświaty w latach okupacji 1939–1944. Warszawa: Wydawnictwo Nasza Księgarnia, 1964.

Information

Information: Polish Pedagogical Thought, VII (2021), Issue 7, pp. 311 - 336

DOI: https://doi.org/10.4467/24504564PMP.21.017.13947

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Naukowa, dydaktyczna i organizacyjna działalność Ludwika Jaxy-Bykowskiego na rzecz rozwoju poznańskiej uniwersyteckiej pedagogiki

English:

The Scientific, Educational and Organizational Activities of Ludwik Jaxa-Bykowski to Develop Poznań Academic Pedagogy

Authors

Konrad Nowak-Kluczyński

https://orcid.org/0000-0002-7814-1650

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Published at: 30.11.2021

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND

Percentage share of authors:

Konrad Nowak-Kluczyński (Author) - 100%

Article corrections:

Publication languages:

Polish

View count: 815

Number of downloads: 627

<div id="cke_pastebin"> The Scientific, Educational and Organizational Activities of Ludwik Jaxa-Bykowski to Develop Poznań Academic Pedagogy</div>

Download xml