FAQ
Jagiellonian University in Krakow logo

Kształtowanie polskiego systemu oświaty (lata 1960–1973) w kontekście założeń realnego socjalizmu

Publication date: 05.10.2020

Polish Pedagogical Thought, VI (2020), Issue 6, pp. 95 - 112

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.20.006.12240

Authors

Mariusz Cichosz
Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz, J. K. Chodkiewicza 30, 85-064 Bydgoszcz, Poland
https://orcid.org/0000-0002-1177-7793 Orcid
All publications →

Titles

Kształtowanie polskiego systemu oświaty (lata 1960–1973) w kontekście założeń realnego socjalizmu

Abstract

The Creation of Polish Educational System (1960–1973) in the Context of Real Socialism

An important area of research for pedagogy is the area of patterns, including ideas, when it comes to the way of understanding man and broadly social relations. Different positions are adopted in this respect –sometimes significantly different. One of the reasons of such situation seems to be the close relation between pedagogy and ideology, the latter providing answers to questions similar, and at times identical, to the ones posed by pedagogy. However, due to the nature and specificity of ideological thinking and the rather extrarational manner of validation assumed in it, the question of admissibility of such connection arises. The analyses of such situations, which the Polish pedagogy had experienced, may prove very illuminating in thus delineated context. These concern the impact that real socialism had upon educational system of 1960–1973. Based on these experiences, questions arise: What were the effects of the inspirations drawn from socialist thought for the Polish pedagogy and what was their influence upon the institutional and systemic solutions adopted in the actual social life? The paper is an attempt at analysing that very issue.

References

Banach, Czesław. „Rola nauk pedagogicznych w kształtowaniu przyszłego modelu oświaty i wychowania”. Kwartalnik Pedagogiczny 2 (72) 1974.

Cichosz, Mariusz. O pedagogice społecznej i jej rozwoju. Krakow: Wydawnictwo „Impuls”, 2016.

Cichosz, Mariusz. Pedagogika społeczna w Polsce w latach 1945–2005. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2006.

Grzybowski, Romuald. „Idea wychowania nowego człowieka (HOMO SOVIETICUS) i jej odzwierciedlenie w założeniach programowych wszechzwiązkowej organizacji pionierskiej”. Polska Myśl Pedagogiczna 4 (2018).

Grzybowski, Romuald. Oblicze ideologiczne szkoły polskiej w latach 1944–1955, red. Edward Walewander. Lublin: Biblioteka Pedagogiczna Katedry Pedagogiki Porownawczej WNS KUL, 2002.

Grzybowski, Romuald. Polityczne priorytety i elementy codzienności socjalistycznej szkoły: wybór studiów poświęconych dziedzictwu edukacyjnemu PRL-u. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2013.

Hejnicka-Bezwińska, Teresa. Zarys historii wychowania (1944–1989). Oświata i pedagogika pomiędzy dwoma kryzysami, cz. 4. Kielce: Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP, 1996.

Jabłoński, Henryk. Uwagi o polskim systemie szkolnictwa podstawowego i średniego. Warszawa: PWN, 1971.

Kairow, Iwan. Pedagogika, t. I i II. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1950.

Kamiński, Aleksander. „Funkcja opiekuńczo-wychowawcza szkoły (z dyskusji nad raportem Komitetu Ekspertow)”, Nowa Szkoła 7/8 (1973).

Kamiński, Aleksander. „Pedagogika społeczna i jej zapotrzebowania wobec polityki społecznej”. Człowiek w Pracy i Osiedlu 1 (1978).

Kamiński, Stanisław. Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1981.

Kluczyński, Jan. „Prace nad raportem o stanie oświaty w Polsce”. Nowa Szkoła 7/8 (1971).

Kostkiewicz, Janina. „Oświata dorosłych w latach 1944–1956”. W: Oblicze ideologiczne szkoły polskiej w latach 1944–1955, red. Edward Walewander. Lublin: Biblioteka Pedagogiczna Katedry Pedagogiki Porownawczej WNS KUL, 2002, 339–348.

Kostkiewicz, Janina, Jagielska, Dominika. „The Concept and Criticism of Ideology in the Writings of Polish Humanists between 1918–1939”. Practice and Theory in Systems of Education 12 (4), 2017.

Kowalski, Stanisław. „Sytuacja w pedagogice społecznej w zakresie badań nad doskonaleniem systemu wychowawczego w środowisku”. W: O sytuacji w naukach pedagogicznych, red. Wincenty Okoń. Wrocław–Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1985.

Kuberski, Jerzy. Aktualne i perspektywiczne problemy polityki oświatowej, wyd. II. Warszawa: Książka i Wiedza, 1974.

Kunowski, Stefan. Podstawy współczesnej pedagogiki. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie, 1996.

Leksykon filozofii klasycznej, red. Jozef Herbut. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1997.

Lenin, Włodzimierz Iljicz. Zadania związków młodzieży. Warszawa: Książka i Wiedza, 1970.

Marks, Karol. Kapitał. Warszawa: Książka i Wiedza, 1951.

Marks, Karol, Engels, Fryderyk. Dzieła wybrane, t. 1. Warszawa: Książka i Wiedza, 1949.

Marks, Karol, Engels, Fryderyk. O wychowaniu. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1965.

Miąso, Jozef. Historia wychowania w XX wieku, t. 1. Warszawa: PWN, 1980.

O dalszy socjalistyczny rozwój Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Wytyczne KC PZPR na VI Zjazd Partii. Warszawa: wydawnictwo KCPZPR, 1971.

Oświata, wychowanie i kultura fizyczna w rzeczywistości społeczno-politycznej Polski Ludowej (1945–1989), rozprawy i szkice, red. Romuald Grzybowski. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2004.

Pęcherski, Mieczysław. Polityka oświatowa. Zarys problematyki. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1975.

Pęcherski, Mieczysław, Świątek, Maciej. Organizacja oświaty w Polsce w latach 1917–1977. Podstawowe akty prawne. Warszawa: PWN, 1978.

Polska pedagogika społeczna w latach 1945–2003. Wybór tekstów źródłowych, t. 2, red. Mariusz Cichosz. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2004.

Radziwiłł, Anna. Ideologia wychowawcza w Polsce w latach 1948–1956. Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza Nowa 2, 1981.

Raport o stanie oświaty w PRL. Warszawa: PWN, 1973.

Schaff, Adam. Narodziny i rozwój filozofii marksistowskiej. Warszawa: Książka i Wiedza, 1950.

Suchodolski, Bogdan. O pedagogikę na miarę naszych czasów. Warszawa: Książka i Wiedza, 1958.

Suchodolski, Bogdan. Podstawy wychowania socjalistycznego. Warszawa: Książka i Wiedza, 1967.

Suchodolski, Bogdan. U podstaw materialistycznej teorii wychowania. Warszawa: PWN, 1957.

Suchodolski, Bogdan. Wychowanie dla przyszłości, wyd. I. Warszawa: PWN, 1947.

Suchodolski, Bogdan. Zarys pedagogiki, t. 1 i 2. Warszawa: PWN, 1959.

Szkoła otwarta – rzeczywistość i perspektywy, red. Jerzy Wołczyk, Mikołaj Winiarski. Warszawa: PWN, 1976.

Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 12 kwietnia 1973 r. o zadaniach narodu i państwa w wychowaniu młodzieży i jej udziale w budowie socjalistycznej Polski.

Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 13 października 1973 r. w sprawie systemu edukacji narodowej, Monitor Polski, nr 44.

Ustawa z dn. 15.07.1961 r. o rozwoju systemu oświaty i wychowania (Dz.U. z 1961 r., nr 32, poz. 160).

Uziembło, Adam Olgierd. Rola i osiągnięcia pedagogiki społecznej w Polsce Ludowej. Warszawa: Towarzystwo Wolnej Wszechnicy Polskiej, 1967.

Wiatr, Jerzy. Ideologia i wychowanie. Warszawa: Książka i Wiedza, 1965.

Wołczyk, Jerzy, Wroczyński, Ryszard. „Dorobek i aktualny stan badań w dziedzinie pedagogiki społecznej w Polsce”. W: Metodologia pedagogiki społecznej, red. Ryszard Wroczyński, Tadeusz Pilch. Wrocław: PWN, 1974.

Information

Information: Polish Pedagogical Thought, VI (2020), Issue 6, pp. 95 - 112

Article type: Original article

Titles:

Polish:
Kształtowanie polskiego systemu oświaty (lata 1960–1973) w kontekście założeń realnego socjalizmu
English:
The Creation of Polish Educational System (1960–1973) in the Context of Real Socialism

Authors

https://orcid.org/0000-0002-1177-7793

Mariusz Cichosz
Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz, J. K. Chodkiewicza 30, 85-064 Bydgoszcz, Poland
https://orcid.org/0000-0002-1177-7793 Orcid
All publications →

Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz, J. K. Chodkiewicza 30, 85-064 Bydgoszcz, Poland

Published at: 05.10.2020

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND  licence icon

Percentage share of authors:

Mariusz Cichosz (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish