This work constitutes a historical-pedagogical reflection focusing on the philosophical foundations of Jesuit pedagogy or education for peace through the thought of Francisco Javier Clavijero, in particular, his works Ancient History of Mexico and Particular Physics. The authors studying Clavijero found that his thought included the following foundations of education for peace: eclectic attitude expressed in a search for the reconciliation of modernity with tradition; the use of verisimilitude as a criterion of knowledge in the process of adjustment to the truth within the philosophy of nature and history; and a belief in the knowledge of the different philosophical systems, in which the truth is found. According to Clavijero, education, at first, represents means or a pretext to refute the insults of European philosophers concerning the supposed inferiority of Mexicans, based on the reason. Education could be understood as the principle on which a political-social system is based, in this case of the society of ancient Mexicans. Education is the resource that enables the transmission of laws and customs, in short, a worldview of the world, which can be understood in terms more typical of culture.

Keywords: foundations of education for peace; Jesuit pedagogy; the thought of Francisco Javier Clavijero; the idea of reconciliation of modernity with tradition

Kultura pokoju w edukacji dorosłych: jej epistemologiczne podstawy z filozofii jezuitów

Prezentowana praca jest wynikiem badań historycznych i pedagogicznych, których celem było określenie filozoficznych podstaw edukacji dla pokoju poprzez udokumentowaną i bibliograficzną analizę naukowego dziedzictwa wybitnego przedstawiciela zakonu katolickiego jezuitów Francisa Javiera Klavihero, w szczególności jego dzieł „Starożytna historia Meksyku” i „Fizyka specjalna”. Autorzy odkryli, że podstawową edukacją na rzecz pokoju są następujące pomysły Claviero: eklektyczne podejście do badań naukowych poprzez integrację innej wizji rzeczywistości, a mianowicie współczesności i tradycji; wykorzystywać w procesie poznania prawdy kryteriów różnych systemów filozoficznych; kierunek procesu wiedzy w kanale filozofii przyrody i historii. Według Claviero obraz rdzennych Meksykanów, przedstawicieli starożytnych wysoko rozwiniętych cywilizacji Ameryki, został niesprawiedliwie upokorzony przez niektórych europejskich filozofów oświecenia. W swoich pismach Claviero rozumie świat jako ważny element systemu społecznego każdego kraju i analizuje strukturę edukacyjną starożytnych Meksykanów, bada zasady, na których się opiera. W przypadku Claviero edukacja jest mechanizmem umożliwiającym przekazywanie praw i zwyczajów, światopoglądu, tradycji i kultury w ogóle.

This work constitutes a historical-pedagogical reflection focusing on the philosophical foundations of Jesuit pedagogy or education for peace through the thought of Francisco Javier Clavijero, in particular, his works Ancient History of Mexico and Particular Physics. The authors studying Clavijero found that his thought included the following foundations of education for peace: eclectic attitude expressed in a search for the reconciliation of modernity with tradition; the use of verisimilitude as a criterion of knowledge in the process of adjustment to the truth within the philosophy of nature and history; and a belief in the knowledge of the different philosophical systems, in which the truth is found. According to Clavijero, education, at first, represents means or a pretext to refute the insults of European philosophers concerning the supposed inferiority of Mexicans, based on the reason. Education could be understood as the principle on which a political-social system is based, in this case of the society of ancient Mexicans. Education is the resource that enables the transmission of laws and customs, in short, a worldview of the world, which can be understood in terms more typical of culture.