FAQ

Kulturowa transmisja stereotypu płci . Co sprawia, że mężczyźni studiują na kierunkach ścisłych lub technicznych, a kobiety na kierunkach humanistycznych lub społecznych?

Publication date: 2017

Labor et Educatio, 2015, 3 (2015), pp. 265 - 301

Authors

Sławomir Trusz
All publications →

Titles

Kulturowa transmisja stereotypu płci . Co sprawia, że mężczyźni studiują na kierunkach ścisłych lub technicznych, a kobiety na kierunkach humanistycznych lub społecznych?

Abstract

W  artykule przedstawiono model „kulturowej transmisji stereotypu płci”, za którego pomocą można skutecznie tłumaczyć olbrzymią dysproporcję kobiet w stosunku do mężczyzn studiujących na kierunkach humanistycznych i społecznych oraz mężczyzn wobec kobiet – na kierunkach technicznych i ścisłych. Model testowano na podstawie danych zgromadzonych od 1373 studentów (681 kobiet) I roku studiów technicznych/ścisłych (n = 637) i humanistycznych/społecznych (n = 700). Wybór kierunku studiów objaśniano, wiążąc za pomocą funkcji logitowej zmienną objaśnianą z  następującymi predyktorami: (1) wpływ rodziców; (2) wpływ nauczycieli; (3) egalitarne vs szowinistyczne poglądy uczestników badania; (4) oczekiwania rodziców; (5) oczekiwania nauczycieli; (6) autooczekiwania studentów; (7) czas nauki języka ojczystego; (8) czas nauki matematyki; (9) wynik testu maturalnego z ję- zyka ojczystego i  (10) wynik testu maturalnego z  matematyki, oddzielnie w  grupie kobiet i mężczyzn. Uzyskane wyniki przedyskutowano w ramach teorii stereotypizacji, stygmatyzacji i efektów oczekiwań interpersonalnych występujących w różnych grupach społecznych i demograficznych. 

References

Arabsolghar F., Elkins J., Comparative expectations of teachers and parents with regard to memory skills in children with intellectual disabilities, „Journal of Intellectual & Developmental Disability” 2000, nr 25. Aronson J., McGlone M. S., Stereotype and social identity threat, [w:] Handbook of prejudice, stereotyping, and discrimination, red. T.D. Nelson, Psychology Press, New York-Hove 2009. Benbow C. P., Stanley J. C., Sex differences in mathematical ability: Fact or artifact?, „Science” 1980, nr 210. Benbow C. P. i Stanley J. C., Sex differences in mathematical reasoning ability: More facts, „Science” 1980, nr 222. Benbow C. P., Lubinski D., Shea D. L, Eftekhari-Sanjani H., Sex differences in mathematical reasoning ability at age 13: Their status 20 years later, „Psychological Sciences” 2000, nr 11. Berenbaum S. A., Hines M., Early androgens are related to childhood sex-typed toy preferences, „Psychological Science” 1992, nr 3. Braun C., Oczekiwania nauczyciela: dynamika społeczno-psychologiczna, [w:] Efekty oczekiwań interpersonalnych. Wybór tekstów, red. S. Trusz, Wydawnictwo Scholar, Warszawa 2013, Buss D., Psychologia ewolucyjna, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2001. Cvencek D., Meltzoff A. N., Greenwald A. G., Math-gender stereotypes in elementary school children, „Child Development” 2011, nr 82. Darley J. M., Fazio R. H., Proces potwierdzania oczekiwań w sekwencji interakcji społecznych,[w:] Efekty oczekiwań interpersonalnych. Wybór tekstów, red. S. Trusz, Wydawnictwo SCHOLAR, Warszawa 2013. Dunbar R., Nowa historia ewolucji człowieka, Copernicus Center Press, Kraków 2014. Dweck C. S., Master A., Self-theories and motivation: Students’ beliefs about intelligence, [w:] Handbook of motivation at school, red. K. R. Wentzel, A. Wigfield, Routledge. Taylor & Francis Group, New York-London. Dweck C. S., Master A., Self-theories motivate self-regulated learning, [w:] Motivation and self-regulated learning. Theory, research and application, red. D. H. Schunk, B. J. Zimmerman, Routledge. Taylor & Francis Group, New York– Hove 2008. Eccles J. S., Jacobs J. E., Harold R. D. Gender role stereotypes, expectancy effects, and parents’ socialization of gender differences, „Journal of Social Issues” 1990, nr 46. Englund M. M., Luckner A. E., Whaley G. J. L, Egeland B., Children’s achievement in early elementary school: Longitudinal effects of parental involvement, expectations, and quality of assistance, „Journal of Educational Psychology” 2004, nr 96.Harris J. R., Geny czy wychowanie? Co wyrośnie z naszych dzieci i dlaczego?, Wydawnictwo Jacek Santorski & Co, Warszawa 2004. Hassett J. M., Sieber E. R., Wallen K., Sex differences in rhesus monkey toy preferences parallel those of children, „Hormones and Behavior” 2008, nr 54. Hines M., Alexander G.M., Commentary: Monkeys, girls, boys and toys: A confirmation Comment on „Sex differences in toy preferences: Striking parallels between monkeys and humans”, „Hormones and Behavior” 2008, nr 54. Jacobs J. E., Davis-Kean P., Bleeker M., Eccles J. S., Malanchuk O., I can, but I don’t want to: The impact of parents, interests, and activities on gender differences in math, [w:] Gender differences in mathematics: An integrative psychological approach, red. A.M. Gallagher i J.C.Kaufman, Cambridge University Press, New York 2005. Jussim L., Eccles J. S., Are teacher expectations biased by students’ gender, social class, or ethnicity?, [w:] Stereotype accuracy: Toward appreciating group differences, red. Y. Lee, L. Jussim, C. R. McCauley, APA, Washington 1995. Jussim L., Eccles J. S.,  Madon S., Social perception, social stereotypes, and teacher expectations: Accuracy and the quest for the powerful self-fulfilling prophecy, „Advances in Experimental Social Psychology” 1996, nr 29. Jussim L., Samospełniające się proroctwa: przegląd teoretyczny i podsumowujący, [w:] Efekty oczekiwań interpersonalnych. Wybór tekstów, red. S. Trusz, Wydawnictwo SCHOLAR, Warszawa 2013. Jussim L., Social perception and social reality. Why accuracy dominates bias and self-fulfilling prophecy, Oxford University Press, New York 2012 Konarzewski K., Problemy i schematy. Pierwszy rok nauki szkolnej dziecka, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 1995. Kwiatkowska A., Kategoryzacje społeczne skrzyżowane: o tym, czy „prawie my” znaczy to samo co „my”, a „niezupełnie oni” to samo co „oni”, oraz o innych osobliwościach kategorii społecznych, [w:] Psychologia poznania społecznego, red. M. Kossowska, M. Kofta, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2009. Madon S. J., Jussim L., Keiper S., Eccles J., Smith A., Palumbo P., The accuracy and power of sex, social class and ethnic stereotypes: Naturalistic studies in person perception,  „Personality and Social Psychology Bulletin” 1998, nr 24. Miller S. A., Parents’ beliefs about their children’s cognitive abilities, „Developmental Psychology” 1986, nr 22. Plomin R., DeFries J. C., McClearn G.E., McGuffin P., Genetyka zachowania, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2001. Rigby K., Why do some children bully at school? The contributions of negative attitudes towards victims and the perceived expectations of friends, parents and teachers, „School Psychology International” 2005, nr 26. Rubie-Davies C., Becoming a high expectation teacher: Raising the bar, Routledge: Taylor and Francis Group, London–New York 2015.Simpkins S. D., Davis-Kean P. E., Eccles J. S., Math and science motivation: A longitudinal examination of the links between choices and beliefs, „Developmental Psychology” 2006, nr 42. Spencer S. J., Steele C. M., Quinn D. M., Stereotype threat and women’s math performance, „Journal of Experimental Social Psychology” 1998, nr 35. Stangor C., The study of stereotyping, Prejudice, and discrimination within social psychology: A quick history of theory and research, [w:] Handbook of prejudice, stereotyping, and discrimination, red. T. D. Nelson, Psychology Press, New York–Hove 2009. Strelau J., Psychologia różnic indywidualnych (wyd. 2), Wydawnictwo SCHOLAR, Warszawa 2010. Strelau J., Różnice indywidualne. Historia-determinanty-zastosowania, Wydawnictwo SCHOLAR, Warszawa 2015. Tauber R. T., Self-fulfilling prophecy. A  practical guide to its use in education, PRAEGER, Wesport 1997. Trusz S., Bąbel P., red., Intrapersonal and interpersonal expectancies: Research, applications and future directions, Psychology Press, Hove 2015, w druku. Trusz S., Edukacyjne i społeczno-emocjonalne konsekwencje euromigracji zarobkowych rodziców dla jakości funkcjonowania dzieci, [w:] Dzieci migrantów zarobkowych. Obywatele Europy czy eurosieroty?, I. Kawecki, S. Trusz, A. Kwatera i B. Majerek, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2015. Trusz S., Kulturowa transmisja stereotypów płci, INoW UP w Krakowie, Kraków 2013, nieopublikowany raport z badań. Trusz S., Rozwój poznawczo-społeczny dziecka w świetle oczekiwań interpersonalnych rodziców i nauczycieli, „Psychologia Rozwojowa” 2011, nr 16. Watson J., Behawioryzm oraz Psychologia, jak widzi ją behawiorysta, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1990. Weinstein R. S., Children’s awareness of differential treatment: Toward a contextual understanding of teacher expectancy effects, [w:] Intrapersonal and Interpersonal Expectancies: Research, Applications and Future Directions, red. S. Trusz i P. Bąbel, Psychology Press, Hove 2015, w druku. Weinstein R. S., Reaching higher: The power of expectations in schooling, Harvard University Press, Cambridge-Massachusetts-London 2002. Willard J., Madon S., Understanding the connections between self-fulfilling prophecies and social problems, [w:] Intrapersonal and interpersonal expectancies: Research, applications and future directions, red. S. Trusz i P. Bąbel, Psychology Press, Hove 2015, w druku.

Information

Information: Labor et Educatio, 2015, 3 (2015), pp. 265 - 301

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Kulturowa transmisja stereotypu płci . Co sprawia, że mężczyźni studiują na kierunkach ścisłych lub technicznych, a kobiety na kierunkach humanistycznych lub społecznych?

English:

Cultural Transmision of Gender Stereotype. Why do Men Choose to Study Technology and Science, Whereas Women Opt for Humanities and Social Sciences?

Published at: 2017

Article status: Open

Licence: None

Percentage share of authors:

Sławomir Trusz (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish

View count: 2203

Number of downloads: 1098