Speech, Language and Communication: An Important Space of Special Geragogics
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEChoose format
RIS BIB ENDNOTEJęzyk, mowa i komunikacja – ważną przestrzenią geragogiki specjalnej
Publication date: 2017
Labor et Educatio, 2015, 3 (2015), pp. 397 - 409
Authors
Język, mowa i komunikacja – ważną przestrzenią geragogiki specjalnej
Przedmiotem tego artykułu jest mowa, język i komunikacja z osobami starszymi, którzy są niekiedy naznaczeni chorobą i/lub niepełnosprawnością. Europejskie społeczeństwo gwałtownie się starzeje. Trzydzieści lat temu Europę nazwano „podstarzałą Europą”, a dzisiaj powiada się, że Europa jest „starcem świata”… Dziś ludność Polski to „najszybciej starzejące się społeczeństwo w Europie…”. W artykule przedstawiono aktualne demograficzne, medyczne i społeczne problemy związane z starzejącym się społeczeństwem. Ostatnie dziesięciolecia przyniosły nową kategorię gerontologiczną i lingwistyczną zarazem, jaką jest elderspeak, czyli mowa starcza. W schorzeniach neurodegeneracyjnych i naczyniowych występują cztery „A” się: Amnezja, Agnozja, Apraksja i Afazja. Afazja powoduje trudności w konwersacji i komunikacji interpersonalnej. Paul Grice sformułował wiele lat temu klasyczne zasady kooperacyjnej konwersacji oraz maksymy komunikacyjne i/lub konwersacyjne, które obejmują: a) ilość przekazywanych informacji, b) jakość informacji, czyli ważność bądź znaczenie komunikatu, oraz c) odniesienie, czyli stosunek do osoby chorej. Artykuł zamyka konkluzja, że konieczne staje się tworzenie w najbliższych latach – w obrębie geragogiki specjalnej – nowej dziedziny logopedii, jaką będzie gerontologopedia, a przede wszystkim istnieje potrzeba stworzenia na polskich uczelniach nowego kierunku studiów podyplomowych z zakresu gerontologopedii.
Bell P. A. i współprac., Psychologia środowiskowa, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2004. Błeszyński J. J. (red.), Alternatywne i wspomagające metody komunikacji, wyd. II, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2008. Błeszyński J. J., Mowa i myślenie osób z otępieniem typu alzheimera. Alternatywne sposoby zachowania współudziału w społeczeństwie, [w:] Człowiek z chorobą Alzheimera w rodzinie i środowisku lokalnym, red. A. Nowicka, W. Baziuk, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2011. Cage J., Odczyt o niczym, „Res Facta” [Teksty o Muzyce Współczesnej] 1967, t. 1. Casablanca (tyt. oryginalny: Casablanca). Film fabularny. Reżyseria: Michael Kurtiz. Dystrybutor: Warner Bros. Stany Zjednoczone, 1942 Dementia: A public health priority. WHO, Geneva 2012. Domagała A., Narracja i jej zaburzenia w otępieniu alzheimerowskim, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2015. Grice P., Logika i konwersacja. „Przegląd Humanistyczny” 1977, z. 6. Grice P., Aspects of reason. Clarendon Press / Oxford University Press, Oxford‒New York 2001. http://fil.ug.edu.pl/wydzial/instytuty_i_katedry/katedra_logopedii/studia_podyplomowe/podyplomowe_studia_gerontologopedyczne/podyplomowe_studia_gerontologopedyczne_-_informacje [dostęp: 26.09.2015]. http://kandydat.us.edu.pl/studia-podyplomowe-gerontologopedii [dostęp: 26.09.2015]. Jaroszewska A., Mowa starcza, [w:] Encyklopedia starzenia się i starości, red. A. A. Zych, Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, Katowice 2016 [w druku]. Kaczmarek B. B., Wojciechowska A., Autyzm i AAC. Alternatywne i wspomagające sposoby porozumiewania się osób z autyzmem, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2015. Klich-Rączka A. i współprac., Zaburzenia funkcji poznawczych u osób w starszym wieku, [w:] Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce, red. M. Mossakowska, A. Więcek, P. Błędowski, Termedia. Wydawnictwo Medyczne, Poznań 2012. Leech G. N., Principles of pragmatics. Longman, London 1983. Milewski S., Kaczorowska-Bray K., Czy potrzebna jest „gerontologopedia”? Późna dorosłość z perspektywy logopedycznej, [w:] Diagnoza i terapia osób dorosłych i starszych, red. M. Michalik Collegium Columbinum, Kraków 2014. Opala G., Ryglewicz D., Zapobieganie chorobom mózgu i chorobom neurodegeneracyjnym, w tym chorobie Alzheimera, [w:] Zdrowe starzenie się: Biała Księga, red. B. Samoliński, F. Raciborski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2013. Pniewska J. i współprac., Ocena zapotrzebowania na opiekę pielęgniarską nad osobami starszymi w ostrej fazie udaru mózgu za pomocą Northwick Park Dependency Score, [w:] Wyzwania współczesnej Gerontologii, red. P. Błędowski, A. Stogowski, K. Wieczorowska-Tobis, Wydawnictwo Naukowe WSNHiD, Poznań 2013. Pora umierać. Film fabularny. Reżyseria: Dorota Kędzierzawska. Dystrybutor: Best Film. Polska, 2007. Schiefele J., Staudt I., Dach M. M., Pielęgniarstwo geriatryczne. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław1998, dodr. 2008. Siuda J. i współprac., Rozpowszechnienie wybranych chorób neurologicznych w wieku podeszłym, [w:] Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce, red. M. Mossakowska, A. Więcek, P. Błę- dowski, Termedia, Wydawnictwo Medyczne, Poznań 2012. Wolańska E., Zaburzenia funkcji językowych w chorobach i zespołach otępiennych. Rola i cele logopedii wieku podeszłego, „Poradnik Językowy” 2015, nr 5. Zöller D., Gdybym mógł z wami rozmawiać… – autystyczny chłopiec szuka porozumienia, Wydawnictwo Fundacja SYNAPIS, Warszawa 1994. Zych A. A., Leksykon gerontologii, wyd. II, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2010.
Information: Labor et Educatio, 2015, 3 (2015), pp. 397 - 409
Article type: Original article
Titles:
Język, mowa i komunikacja – ważną przestrzenią geragogiki specjalnej
Speech, Language and Communication: An Important Space of Special Geragogics
Dolnośląska Szkoła Wyższa we Wrocławiu, Wydział Nauk Pedagogicznych
Published at: 2017
Article status: Open
Licence: None
Percentage share of authors:
Article corrections:
-Publication languages:
PolishView count: 1785
Number of downloads: 762