FAQ

„Giganta opisywać – zuchwałe rzemiosło...” Jak powstawała biografia prof. Józefa Kostrzewskiego (1885–1969), czołowego polskiego prehistoryka i muzeologa

Publication date: 28.03.2019

Quarterly Journal of the History of Science and Technology, 2019, Volume 64, Issue 1, pp. 97 - 112

https://doi.org/10.4467/0023589XKHNT.19.005.10113

Authors

Andrzej Prinke
The Poznań Branch of the Archives of the Polish Academy of Sciences, Poland
All publications →

Titles

„Giganta opisywać – zuchwałe rzemiosło...” Jak powstawała biografia prof. Józefa Kostrzewskiego (1885–1969), czołowego polskiego prehistoryka i muzeologa

Abstract

The article presents the sources of inspiration, assumptions and implementation of a long-term (2009–2018) project devoted to the biography of Professor Józef Kostrzewski, a leading 20th-century Polish prehistorian. This project was implemented by the author of the article as an employee of the Archaeological Museum in Poznań, and later, following retirement, as a worker in the Poznań Branch of the Archives of the Polish Academy of Sciences. As a result of an extensive archival and bibliographic query, a number of new facts about the life and work of the Professor were unearthed, especially regarding his activities outside the academic field of interest (including a number of social, patriotic and religious initiatives, often carried out within the underground movement, since Poland existed only as a partitioned land). The results obtained will be soon presented in a monograph entitled Żywot długi, pracowity i spełniony. Profesor Józef Kostrzewski (1885–1969) – prehistoryk, patriota, Europejczyk, which is underway since 2014 in co-authorship with Dr. Jarmila Elżbieta Kaczmarek.

References

Download references
Archiwalia

Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie, Oddział w Poznaniu: Materiały Józefa Kostrzewskiego (1885–1969), sygn. III-51 (Korespondencja z abpem Antonim Baraniakiem).

Archiwum Uniwersytetu Karola w Pradze: sygn. AS_UK 02-03, FF_UK 02, 04 (Doktorat honoris causa dla prof. Józefa Kostrzewskiego).

Biblioteka Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu, Oddział Zbiorów Specjalnych: sygn. rkp 1244 (Protest przeciwko procesowi brzeskiemu; 18 XII 1930).

Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie, Oddział w Poznaniu: sygn. IPN BU 01283/1375, IPN BU 1031/93, IPN BU 1585/9654 (Dokumentacja akcji Służby Bezpieczeństwa MSW przeciwko Filareckiemu Związkowi Elsów; 1956–1959).

Cytowane teksty prof. Józefa Kostrzewskiego

[Kostrzewski J.], Dobrowolna germanizacya, „Lech. Gazeta Gnieźnieńska” 23–24 XII 1905.

[Kostrzewski J.], 29 listopada, „Lech. Gazeta Gnieźnieńska” 1 XII 1905.

Kostrzewski J., Czy Poznańskie jest niewątpliwie Polskiem? „Kurjer Poznański” nr 256, 7 XI 1918.

Kostrzewski J., Gdańsk i Strassburg, „Kurjer Poznański” nr 299, 31 XII 1918.

Kostrzewski J. (pseudonim: Radzim), Po łebkach, „Kurjer Poznański” nr 242, 21 X 1916.

Kostrzewski J., Polonia irredenta, „Kurjer Poznański” nr 125, 1 VI 1919.

Kostrzewski J., Pradzieje Pomorza. Twierdzenia nacjonalistów niemieckich i rzeczywistość, „Za i przeciw” 1959, nr 13.

Kostrzewski J., Prehistoria niemiecka na usługach polityki, „Strażnica Zachodnia” t. 3, 1928, s. 470–472.

Kostrzewski J., Stare zbiory w nowej szacie, „Słowo Powszechne” nr 112, 25 IV 1948.

Kostrzewski J., La voix de la conscience, „Cahiers Pologne-Allemagne” 1959, s. 110n.

Kostrzewski J., W poszukiwaniu przeszłości, „Za i przeciw” 1962, nr 52, s. 15.

Kostrzewski J. (pseudonim: VESTER), Wspólne wielkie cele polityki narodowej Niemiec i Polski, „Kurjer Poznański” nr 521, 16 XI 1934.

Kostrzewski J., Z mego życia. Pamiętnik, Wrocław 1970.

Kostrzewski J., Znaczenie męczeństwa św. Wojciecha,” Słowo Powszechne” 1947, nr 1 (34).

Literatura przedmiotu

Archives, Ancestors, Practices: Archaeology in the Light of its History, red. N. Schlanger, J. Nordbladh, New York, Oxford 2008.

Archives of European Archaeology. An Institutional Scientific Network on the Archives and History of European Archaeology (AREA phase III). Final Report (1 November 2001 – 31 October 2004), Paris 2004.

Frankowska-Terlecka M., Poznańska sesja naukowa. Józef Kostrzewski – dzieło i dziedzictwo, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” t. 31, 1986, z. 2, s. 618–620.

Hensel W., Zamurowana kopalnia bezcennych zabytków przeszłości. Polska z przed X wieków wygląda z pod ziemi, „Ilustrowany Kurier Codzienny” nr 28 (228), 18 VIII 1937.

Kaczmarek J.E., Organizacja badań i ochrony zabytków archeologicznych w Poznaniu (1720–1958). Poznań 1996.

Kaczmarek J.E., Prinke A., Archeologia niewłaściwie wykorzystana: Dialog polskoniemiecki w Wielkopolsce w okresie narastających nacjonalizmów (1920–1956)www.area-archives.org/general.html [dostęp 12.02.2018]; wersja angielska: Archaeology misused: Polish-German dialogue in Greater Poland in the period of developing nationalisms (1920–1956)www.area-archives.org/general.html [dostęp: 12.02.2018].

Kaczmarek J.E., Prinke A., Żywot długi, pracowity i spełniony. Profesor Józef Kostrzewski (1885–1969) – prehistoryk, patriota, Europejczyk, Poznań 2019 (w przygotowaniu).

Kozłowski S.K., Stefan Krukowski. Narodziny giganta. Warszawa 2007.

Malinowski T., Moje wspomnienia o profesorze Józefie Kostrzewskim, [w:] Nasi mistrzowie, red. M. Rybicka, M. Rzucek, Rzeszów 2016, s. 125–136.

„Les Nouvelles de L’Archeologie” 2007, nr 110.

Prinke A., Córka o Kostrzewskim, „Archeologia Żywa” 2010 nr 3 (49), s. 46–49.

Prinke A., Dr Nickel w Poznaniu – o ironii historii, „Archeologia Żywa” 2011, nr 1 (53), s. 56–59.

Prinke A., Droga do wielkości. Józefa Kostrzewskiego edukacja szkolna i akademicka (1891–1918), [w:] „Nie zgaśnie pamięć o Waszej pracy”. Założyciele Uniwersytetu Poznańskiego, red. A. Pihan-Kijasowa, D. Konieczka-Śliwińska, Poznań 2016, s. 77–104.

Prinke A., Jeszcze o listach profesora Józefa Kostrzewskiego do córki, „Przegląd Archeologiczny” 2011, nr 58, s. 161–169.

Prinke A., Kierownik magazynu koszykarni: okupacyjny epizod z życia prof. Józefa Kostrzewskiego (1940–1943) w relacji prof. Alfreda hr. Wielopolskiego, „Przegląd Archiwalno-Historyczny” 2016, t. 3, s. 225–232.

Prinke A., Materiały Józefa Kostrzewskiego (1885–1969) (P.III-51), „Biuletyn Archiwum Polskiej Akademii Nauk” (w przygotowaniu).

Prinke A., Mekka archeologów. Willa profesora Józefa Kostrzewskiego w Poznaniu-Strzeszynku, jej dzieje i mieszkańcy, „Kronika Miasta Poznania” 2013, nr 3, s. 190–202.

Prinke A., Od studenta do profesora. Rola Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk w karierze czołowego polskiego prehistoryka – Józefa Kostrzewskiego (1885–1969), „Kronika Miasta Poznania” 2017, nr 1, s. 311–322.

Prinke A., Piąta konspiracja Józefa Kostrzewskiego, „Archeologia Żywa” 2010, nr 6 (52), s. 56–59.

Prinke A., Początki wielkiej kariery w latach Wielkiej Wojny: Józef Kostrzewski, poznański prehistoryk i muzeolog (1885–1969), „Kronika Miasta Poznania” 2014, nr 3, s. 288–304.

Prinke A., Polski Październik ’56 w archeologii, „Archeologia Żywa” 2011, nr 3 (55), s. 6–9.

Prinke A., Poza archeologią. Józefa Kostrzewskiego działalność społeczna, obywatelska i patriotyczna, „Fontes Archaeologici Posnanienses” t. 50/1, 2014, s. 169–181.

Prinke A., Profesor Józef Kostrzewski – suplement do biografii, [w:] Nasi mistrzowie, red. M. Rybicka, M. Rzucek, Rzeszów 2016, s. 72–124.

Prinke A., Rekonstrukcja, repolonizacja, reaktywacja. Poznański ośrodek prehistoryczny w pierwszych miesiącach pokoju, ,,Kronika Miasta Poznania”, nr 1:2015, s. 285-296.

Prinke A., Spór o ogród prepozyta, „Archeologia Żywa” 2011, nr 6 (58), s. 58–61.

Prinke A., „Upiór” profesora Kostrzewskiego, „Archeologia Żywa” 2010 nr 2 (60), s. 38–61.

Prinke A., Wielkopolanin w Warszawie. Stołeczne kontakty prof. Józefa Kostrzewskiego (1885–1969) – czołowego polskiego prehistoryka i muzeologa, „Przegląd Archiwalno-Historyczny” t. 4, 2017, s. 37–49.

Prinke A., Waśkowiak-Czerpińska W., Żywoty Archeologiczne Poznańskie. Poczet archeologów i konserwatorów archeologicznych środowiska poznańskiegowww.muzarp.poznan.pl/zewnetrzne/area_iv/ [dostęp 12.02.2018].

Information

Information: Quarterly Journal of the History of Science and Technology, 2019, Volume 64, Issue 1, pp. 97 - 112

Article type: Original article

Titles:

Polish:
„Giganta opisywać – zuchwałe rzemiosło...” Jak powstawała biografia prof. Józefa Kostrzewskiego (1885–1969), czołowego polskiego prehistoryka i muzeologa
English:

“Describing a Giant is a Bold Endeavor...” The Biography of Professor Józef Kostrzewski (1885–1969), a Leading Polish Prehistorian and Museologist, and How It Came About

Authors

The Poznań Branch of the Archives of the Polish Academy of Sciences, Poland

Published at: 28.03.2019

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND  licence icon

Percentage share of authors:

Andrzej Prinke (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish