FAQ

Mądry błazen, szpital wariatów i geopolityka. Dzienniki Stefana Kisielewskiego jako narracja kontrhegemoniczna

Publication date: 04.11.2019

Konteksty Kultury, 2019, Volume 16 Issue 2, pp. 232 - 248

https://doi.org/10.4467/23531991KK.19.023.11249

Authors

Michał Kopczyk
The University of Bielsko-Biala, ul. Willowa 2, 43-309 Bielsko-Biała, Poland
https://orcid.org/0000-0001-5885-8702 Orcid
All publications →

Titles

Mądry błazen, szpital wariatów i geopolityka. Dzienniki Stefana Kisielewskiego jako narracja kontrhegemoniczna

Abstract

Artykuł jest propozycją lektury Dzienników Stefana Kisielewskiego (1911– 1991) jako narracji kontrhegemonicznej. Autora artykułu interesuje pytanie o (świadomą lub nie) strategię Kisielewskiego, będącą odpowiedzią na warunki, w jakich przyszło mu być pisarzem i publicystą – strategię tekstową (stworzoną na użytek konkretnego dzieła, jakim jest dziennik) oraz życiową. W ocenie autora artykułu najważniejszym elementem stosowanej przez pisarza strategii jest wcielanie się w rolę błazna – komentatora rzeczywistości, z upodobaniem wykorzystującego retoryczne zalety takich kategorii, jak żart, kpina, ironia, autoironia. Postawa taka pozwala osiągnąć dystans do świata i ludzi, zapewnia bezpieczeństwo, a także pozwala uniknąć większości zagrożeń, jakie niesie z sobą zbytnie zaufanie do rozumu. Maska błazna wyklucza dogmatyzm, nie pozwala na podporządkowanie się bez reszty pragmatyce walki z wrogiem, umożliwia zachowanie jednostkowej autonomii w opresyjnym świecie.

References

Download references

Bhabha H., Miejsca kultury, tłum. T. Dobrogoszcz, Kraków 2010.

Bhabha H., Representation and the Colonial Text: A Critical Exploration of Some Forms of Mimeticism [w:] The Theory of Reading, red. F. Gloversmith, Brighton 1989.

Bogalecki P., Dyletant, amator, błazen – postacie pojęciowe humanisty, „Autobiografia” 2017, nr 2 (9).

Gockowski T., W świetle teczek Służby Bezpieczeństwa [w:] Stefan Kisielewski. Kisiel. 1911–1991, red. R. Habielski, M. Jabłonowski, Warszawa 2011.

Kamińska K., „Felieton mocno jątrzący”, czyli cenzura wobec publicystyki Stefana Kisielewskiego (1957–1961), „Zeszyty Prasoznawcze” 2014, nr 4 (220).

Karpiński W., Kisielizm jako duchowa forma życia [w:] tegoż, Prywatna historia wolności, Warszawa 1997.

Kisielewski S., 100 razy głową w ściany. Felietony z lat 1945–1971, Warszawa 1996.

Kisielewski S., Dzienniki, wprowadzenie L.B. Grzeniewski, Warszawa 1996.

Kisielewski S., Pedagogika bieli [w:] tegoż, Felietony zdjęte przez cenzurę, Warszawa 1998.

Kisielewski S., Polityka i sztuka, Warszawa 1998.

Kisielewski S., Terroryzm ideowy, „Bunt Młodych” 1936, nr 3 (94).

Kledzik E., „Necessary fictions” w polskiej prozie po 1989 roku, „Porównania” 2013, nr 13.

Kołakowski L., Kapłan i błazen (Rozważania o teologicznym dziedzictwie współczesnego myślenia) [w:] tenże, Nasza wesoła apokalipsa. Wybór najważniejszych esejów, wybór, układ Z. Mentzel, Kraków 2010.

Król M., Wstęp [w:] S. Kisielewski, Polityka i sztuka, Warszawa 1998.

Kuta C., Niezależny twórca. Pod maską „błazna”, „Biuletyn IPN” 2009, nr 5–6.

Lejeune Ph., „Drogi zeszycie…”, „drogi ekranie…”. O dziennikach osobistych, tłum. A. Karpowicz, M., P. Rodakowie, wybór, wstęp P. Rodak, Warszawa 2010.

Łęcki K., Inny zapis. „Sekretny dziennik” pisarza jako przedmiot badań socjologicznych. Na przykładzie „Dzienników” Stefana Kisielewskiego, Katowice 2012.

Nowak A., Powrót do Polski. Szkice o patriotyzmie po „końcu historii”, Kraków 2005.

Rodak P., Prawda w dzienniku osobistym, „Teksty Drugie” 2009, nr 4.

Sikorski T., „Ale cóż robić, kiedy Rosję tak trudno kochać” Refleksje nad realizmem politycznym Stefana Kisielewskiego [w:] Rosja w polskiej myśli politycznej XX – XXI wieku, red. A. Lewandowski, W. Wojdyło, G. Radomski, Toruń 2013.

Stańczyk Polski Ludowej. Rozmowa z prof. Stanisławem Stommą [w:] J. Pruszyńska (prowadząca rozmowy), Kisiel, Warszawa 2007.

Stasiński P., Poetyka i pragmatyka felietonu, Wrocław 1982.

Szyszka M., Droga klerka. Filozofia sztuki Stefana Kisielewskiego, Kraków 2010.

Wiszniowska M., Stańczyk Polski Ludowej. Rzecz o Stefanie Kisielewskim, Katowice–Warszawa 2004.

Wiszniowska M., Sztuka felietonu Stefana Kisielewskiego, Katowice 2013.

Wróblewski M., Wierni jako zasób kontrhegemonicznySpór o krzyż w kontekście teorii hegemonii, „Kultura Popularna” 2014, nr 1 (39).

Information

Information: Konteksty Kultury, 2019, Volume 16 Issue 2, pp. 232 - 248

Article type: Original article

Titles:

Polish:
Mądry błazen, szpital wariatów i geopolityka. Dzienniki Stefana Kisielewskiego jako narracja kontrhegemoniczna
English:
The Wise Jester, the Madhouse, and Geopolitics. Dzienniki by Stefan Kisielewski as a Counter-Hegemonic Narrative

Authors

https://orcid.org/0000-0001-5885-8702

Michał Kopczyk
The University of Bielsko-Biala, ul. Willowa 2, 43-309 Bielsko-Biała, Poland
https://orcid.org/0000-0001-5885-8702 Orcid
All publications →

The University of Bielsko-Biala, ul. Willowa 2, 43-309 Bielsko-Biała, Poland

Published at: 04.11.2019

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND  licence icon

Percentage share of authors:

Michał Kopczyk (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish