FAQ

Aksjologiczna nieprzejrzystość. O silnych wartościowaniach w dziennikach pisarzy

Publication date: 2021

Konteksty Kultury, 2021, Volume 18 Issue 1, pp. 32 - 46

https://doi.org/10.4467/23531991KK.21.003.13533

Authors

Robert Piłat
Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw
Dewajtis 5, 01-815 Warszawa, Polska, Poland
https://orcid.org/0000-0001-7712-7032 Orcid
All publications →

Titles

Aksjologiczna nieprzejrzystość. O silnych wartościowaniach w dziennikach pisarzy

Abstract

Rozważam pytanie, czy dzienniki pisarzy ujawniają silne wartościowania w sensie zaproponowanym przez Charlesa Taylora. Wartościowania te są, według tego filozofa, najlepszymi aksjologicznymi wyjaśnieniami własnych preferencji działania, jakie dana osoba potrafi sformułować i przedstawić jako racje swoich preferencji. Ta aksjologiczna świadomość jest nietrywialnym wewnętrznym wyborem spośród wielu możliwych wyjaśnień – samointerpretacją nakierowaną na odsłonięcie źródła dobroci tych wartości, które dana osoba uznaje. Poszukuję śladów tej świadomości w wybranych dziennikach pisarzy. Moje wnioski są sceptyczne. Dzienniki poddają wprawdzie tropy kierujące ku silnie wartościowanym dobrom, lecz tropy te okazują się zbyt chaotyczne i niezdecydowane. Trzeba przyznać rację Davidowi Parkerowi, który poszukiwał fundamentalnej aksjologicznej świadomości raczej w autobiografiach. Tylko zdystansowana refleksja daje szansę na ujawnienie silnych wartościowań. Jest tak pomimo licznych aporii związanych z samowiedzą.

References

Download references
Barthes R., Roland Barthes, tłum. T. Swoboda, Gdańsk 2011.
Brzozowski S., Pamiętnik, Lwów 1913.
Coetzee J., Wyznania i podwójne myśli: Tołstoj, Rousseau, Dostojewski, tłum. A. Skucińska, „Znak” 2007, nr 12.
Galewicz W., N. Hartmann, Warszawa 1987.
Gide A., Dziennik, tłum. J. Guze, Warszawa 1992.
Lechoń J., Dziennik, Warszawa 1992.
Márai S., Dziennik, tłum. K. Worowska, t. 5, Warszawa 2020.
Parker D., Ethics, Theory and the Novel, Cambridge, UK 1994.
Parker D., Narracja autobiograficzna i języki dobra, tłum. A. Skucińska „Konteksty Kultury” 2021, t. 18, z. 1 (oryginał: D. Parker, The Self in Moral Space: Life Narrative and the Good, Ithaca 2007).
Piłat R., Aporie samowiedzy, Warszawa 2014.

Information

Information: Konteksty Kultury, 2021, Volume 18 Issue 1, pp. 32 - 46

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Aksjologiczna nieprzejrzystość. O silnych wartościowaniach w dziennikach pisarzy

English:
Axiological Opacity: On Strong Evaluations in Literary Journals

Authors

https://orcid.org/0000-0001-7712-7032

Robert Piłat
Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw
Dewajtis 5, 01-815 Warszawa, Polska, Poland
https://orcid.org/0000-0001-7712-7032 Orcid
All publications →

Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw
Dewajtis 5, 01-815 Warszawa, Polska, Poland

Published at: 2021

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND  licence icon

Percentage share of authors:

Robert Piłat (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish