Dom rodzinny wiąże się z dzieciństwem i czasem dorastania stanowi model kulturowy i podstawową matrycę dla kształtowania ludzkiej osobowości. W literaturze i sztuce to ważny punkt odniesienia narracji biograficznych i wspomnieniowych. Wszelkie obrazy z dzieciństwa podlegają rozmaitym mechanizmom pamięci indywidualnej i zbiorowej, a także służą do przepracowania zdarzeń w podświadomości dzięki onirycznej pracy umysłu. Wszelkie doświadczenia z lat dziecięcych należy także odczytywać przez pryzmat wyobrażeń i wzorów kultury np.; dom rodzinny jako Arkadia, dzieciństwo jako kraina szczęśliwości. Z perspektywy psychologicznej osoby w starszym wieku chętnie powracają do okresu dzieciństwa, wykazują tendencję do nieustannego procesu odtwarzania minionych zdarzeń i zapisywania wspomnień. Poszczególne zdarzenia mogą podlegać rozmaitym przekształceniom ze względu na subiektywną perspektywę, tendencję do idealizacji a także ze względu na selektywną pracę pamięci. Maria Dąbrowska spędziła dzieciństwo w Russowie, wczesne lata szkolne w Kaliszu, później w życiu dorosłym stworzyła swój dom w warszawskiej kamienicy. Jednak wiele razy powracała do miejsc dzieciństwa, o czym świadczę jej zapisy w Dziennikach. Były to powroty realne (podróże do Kalisza), imaginacyjne (pisanie powieści Noce i dnie), wspomnieniowe (upalne lato w Russowie), oniryczne (w czasie wojennym sny o pełnej spiżarni wiktuałów w Russowie), intuicyjne (sen o powrocie do domu rodzinnego tuż przed śmiercią). Wszystko to, co zostało z jej przeszłości zniekształcone i poddane konfrontacji z rzeczywistością umożliwia ukazanie sposobu przeżywania, tworzenia biografii i tożsamości kaliskiej pisarki.

The family home related to childhood and growing up is a model of culture and a fundamental matrix for shaping of human personality. In literature and the arts it makes an important point of reference in biographical and reminiscence-based narrations. All images from childhood are subject to diverse mechanisms of individual and collective memory and are used to work out certain events in the subconsciousness, thanks to the oneiric activity of the mind. The experiences from childhood should be interpreted taking into account the cultural images and patterns, e.g. a family home representing Arcadia, childhood as a land of happiness. From the psychological perspective, the elderly often come back to the time of childhood and show a tendency to reproduce the past events and writing memoirs. Particular events may be subjected to all kinds of transformations because of the subjective perspective, tendency to idealization and selective memory. spent her childhood in Russowo, school years in Kalisz, then she made her home in a Warsaw tenement house. Many times she visited the places she knew from her childhood, as documented in her Dzienniki. Her visits were of real character (travels to Kalisz), imaginary (when writing the novel Noce i dnie), of reminiscent character (a hot summer in Russowo), oneiric ones (during the war she dreamt of a full larder in Russowo), intuitive ones (she dreamt of coming back to her family home shortly before her death). Everything that has been left from her past life, transformed and confronted with reality, helps understanding her struggles and affections, her identity and helps making her biography.