Piśmiennictwo

Wrzochalska A., Wybrane aspekty stanu zdrowia ludności wiejskiej po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Stowarzyszenie Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu. Roczniki Naukowe 2010; X, 1: 458–463.

Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2004. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2005.

Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2006. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2007.

Podstawowe informacje o rozwoju demograficznym Polski do 2013 r. Główny Urząd Statystyczny, Departament Badań Demograficznych i Rynku Pracy. Notatka informacyjna. Materiał na konferencję prasową 20.01.2014.

Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2002. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2003.

Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2007. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2008.

Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2013. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2014.

Yusuf S., Hawken S., Ounpuu S., Dans T., Avezum A., McQueen M., Budaj A., Pais P., Lisheng L., Effect of potentially modifiable risk factors associated with myocardial infarction in 52 countries (The INTER-HEART Study): case-control study. „Lancet” 2004; 364: 937–952.

Panasiuk L., Analiza wybranych problemów medycznych i społecznych dorosłych mieszkańców Lubelszczyzny – nierówności w zdrowiu. Rozprawa habilitacyjna. Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Lublin 2011.

Rywik S., Pająk A., Broda G., Częstość występowania nadwagi i otyłości w wybranych populacjach Polski – Pol-MONIKA Bis Projekt. „Med. Matabol.” 2003; 2: 8–15.

Szponar L., Sekuła W., Rychlik E., Ołtarzewski M., Figurska K., Badania indywidualnego spożycia żywności i stanu odżywienie w gospodarstwach domowych. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2003.

Zdrojewski T., Bandosz P., Szpakowski P., Rozpowszechnienie głównych czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego w Polsce. Wyniki badania NATPOL PLUS. „Kardiol. Pol.” 2004; 61, suppl. 4: 1–26.

Ogólnopolskie i regionalne rozpowszechnienie głównych czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego. Wyniki ogólnopolskiego badania stanu zdrowia ludności. Program WOBASZ. „Kardiol. Pol.” 2005; 63, suppl. 4: 614–685.

Hedley A.A., Ogden C.L., Johnson C.L., Carroll M.D., Curtin L.R., Flegal K.M., Prevalence of overweight and obesity among US children, adolescents, and adults, 1999–2002. „JAMA” 2004; 291(23): 2847–2850.

Reas D.L., Nygård J.F., Svensson E., Sorensen T., Sandanger I., Changes in body mass index by age, gender, and social-economic status among a cohort of Norwegian men and women (1990–2001). „BMC Public Health” 2007; 7: 269.

Panagiotakos D.B., Pitsavos C., Chrysohoou C., Risvas G., Kantogianni M.D., Zampelas A., Stefanadis C., Epidemiology of overweight and obesity in a Greek adult population: the ATTICA Study. „Obes. Res.” 2004; 12: 1914–1920.

Maillard G., Charles M.A., Thibult N., Forhan A., Sermet C., Basdevant A., Eschwege E., Trends in the prevalence of obesity in the French adult population between 1980 and 1991. „Int. J. Obes. Relat. Metab. Disord.” 1999; 23(4): 389–394.

Łopatyński J., Mardarowicz G., Nicer T., Badania nad występowaniem cukrzycy typu 2 w populacji powyżej 35 roku życia na wsi i w mieście w regionie lubelskim. „Pol. Arch. Med. Wewn.” 2001; 3: 781–786.

Roskam A.J., Kunst A.E., Overview of inequalities and overweight across Europe. Chapter 23, w: Tackling Health Inequalities in Europe an Integrated Approach. Final Report. Rotterdam Department of Public Health, University Medical Centre, Rotterdam 2007.

Cea-Calvo L., Moreno B., Monereo S., Gil-Guillen V., Lozano J.V., Marti-Canales J.C., Llisterri J.L., Aznar J., Gonzales-Esteban J., Redon J., Prevalence and related factors of overweight and obesity in Spanish population aged 60 years-old and older. The PREV-ICTUS Study. „Med. Clin.” 2008; 131: 105–110.

Barbagallo C.M., Cavera G., Sapienza M., Noto D., Cefalu A.B., Polizzi F., Onorato F., Rini G.B., Di Fede G., Pagano M., Montalto G., Rizzo M., Descowich G.C., Notarbartolo A., Averna M.R., Nutritional characteristics of a rural southern Italy population: The Ventimiglia di Sicilia Project. 
„J. Am. Coll. Nut.” 2002; 21, 5: 523–529.

Differences in health for rural and urban Canadians. Canadian Institute for Health Information Report. September 2006.

Stan zdrowia ludności byłego województwa tarnobrzeskiego w roku 2001. Część III. Podstawowe wyniki badania przekrojowego. Program Pol-MONIKA Bis. Biblioteka Kardiologiczna Nr 81. Instytut Kardiologii, Warszawa 2002.

Program NATPOL PLUS. Katedra Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii Akademii Medycznej w Gdańsku, Gdańsk 2003. www.natpol.pl.

Jóźwiak J., Mastej M., Lukas W., Piwowarska W., Tykarski A., Orzechowski M., Czy problem zaburzeń lipidowych w równym stopniu dotyczy różnych regionów Polski. „Kardiologia Polska” 2006; 64, 8 (supl. 2): 137–145.

Boehm B.O., Boehm S.C., Yidirim S., Haenle M.M., Hay B., Mason R.A., Steinbach G., Koenig W., Kem P., März W., Kratzer W., Prevalence of the metabolic syndrome in Southwest Germany. „Scand. J. Clin. Lab. Invest.” 2005; 65, 240: 122–128.

Pongchaiyakul C., Hongsprabhas P., Pisprasert V., Rural-urban difference in lipid levels and prevalence of dyslipidemia: a population-based study in Khon Kaen province, Thailand. „J. Med. Assoc. Thai” 2006; 89(11): 1835–1844.

Abdul-Rahim H.F., Husseini A., Bjertness E., Giacaman R., Gordon N.H., Jervell J., The metabolic syndrome in the West Bank Population. An urban-rural comparison. http://care.diabetesjournals.org/content24/2/275; dostęp: 22.09.2010.

Zdrojewski T., Rutkowski M., Bandosz P., Gaciąg Z., Jędrzejczak T., Solnica B., Pencina M., Drygas W., Wojtyniak B., Grodzicki T., Piwoński J., Wyrzyowski B., Prevalence and control of cardiovascular risk factors in Poland. Assumptions and objectives of the NATPOL 2011 Survey. „Kardiol. Pol.” 2013; 71, 4: 381–392.

Szurkowska M., Szybiński Z., Nazim A., Szafraniec K., Jędrychowski W., Chorobowość z powodu cukrzycy typu 2 w populacji Krakowa. „Pol. Arch. Med. Wewn.” 2001; 3: 771–779.

Drzewoski J., Saryusz-Wolska M., Czuprynnik L., Występowanie cukrzycy typu 2 i wybranych zaburzeń metabolicznych w populacji miejskiej osób dorosłych powyżej 35 roku życia. „Pol. Arch. Med. Wewn.” 2001; 3: 787–791.

Adamiec R., Zdrojowy K., Sutkowska E., Skórkowska-Telichowska K., Rabczyński M., Wojciechowski A., WET-Diab – badanie populacyjne mieszkańców Wrocławia w kontekście chorobowości z powodu cukrzycy – doniesienie wstępne. „Diabetol. Prakt.” 2004; 5: 189–194.

Zdrojewski T., Bandosz P., Szpakowski P., Konarski R., Manikowski A., Wołkiewicz E., Jakubowski Z., Łysiak-Szydłowska W., Bautembach S., Wyrzykowski B., Rozpowszechnienie głównych czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego w Polsce. „Kardiol. Pol.” 2004; 61, IV: 5–26.

Ubink-Veltmaat L.J., Bilo H.J., Groenier K.H., Houweling S.T., Rischen R.O., Meyboom de Jong B., Prevalence, incidence and mortality of type 2 diabetes mellitus revisited: a prospective population-based study in The Netherlands (ZODIAC-1). „Eur. J. Epidemiol.” 2003; 18: 793–800.

Støvring H., Anderson M., Beck-Nielsen H., Rising prevalence of diabetes: evidence from a Danish pharmaco-epidemiological database. „Lancet” 2003; 362: 537–538.

Diabetes and socioeconomic factors in South Australia 2003. Department of Health. Population Research and Outcome Studies Brief Report 2004, 13.

Mohan V., Madan Z., Deepa R., Pradeepa R., Diabetes social and economic perspectives in the New Millenium. „Int. J. Diabetes Dev. Ctries” 2004; 24: 29–35.

Melidonis A., Tournis S., Kompoti M.G., Lentzas I., Roussou V., Iaklianou S., Michail I., Mariolis A., Increased prevalence of diabetes mellitus in a rural Greek population. „Rural and Remote Health” 2006; 6: 534, http://rrh.deakin.edu.au; dostęp: 30.09.2010.

Gokcel A., Ozsahin A.K., Sezgin N., Karakose H., Ertorer M.E., Akbaba M., Baklaci N., Sengul A., Guvener N., High prevalence of diabetes in Aldana, a Southern Province of Turkey. „Diabetes Care” 2003; 2: 3031–3034.

Mainous A.G., King D.E., Garr D.R., Pearson W.S., Race, rural residence, and control of diabetes and hypertension. „Ann. Fam. Med.” 2004; 2: 563–568.

Kearney P.M., Whelton M., Reynolds K., Muntner P., Whelton P.K., He J., Global burden of hypertension: analysis of worldwide data. „Lancet” 2005; 365: 217–223.

Rywik S., Davis C.E., Pająk A., Broda G., Folsom A.R., Kawalec E., Williams O.D., Poland and US Collaborative Study on Cardiovascular Epidemiology. Hypertension in the Community: Prevalence, awareness, treatment and control of hypertension in the POL-MONICA Project and the US Atherosclerosis Risk in Communities Study. „Ann. Epidemiol.” 199; 8: 3–13.

Polakowska M., Piotrowski W., Włodarczyk P., Broda G., Rywik S., Program epidemiologiczny oceniający częstość nadciśnienia tętniczego w Polsce w populacji osób dorosłych- badanie PENT. Część I. Charakterystyka częstości i stopień kontroli nadciśnienia tętniczego. „Nadciś. Tętn.” 2002; 3: 157–166.

Wolf-Maier K., Cooper R.S., Kramer H., Banegas J.R., Giampaoli S., Joffres M.R., Hypertension treatment and control in five European countries, Canada, and the United States. „Hypertension” 2004; 43: 10–17.

Cifkova R., Arterial hypertension as a public health issue in the Czech Republic. „Blood Press.” 2005; 2: 25–28.

Dzerve V., Lejnieks A., Hypertension in Latvia – epidemiology and management. „Blood Press.” 2005; 2: 29–32.

Kearney P.M., Whelton M., Reynolds K., Muntner P., Whelton P.K., He J., Global burden of hypertension: analysis of worldwide data. „Lancet” 2005; 365: 217–223.

Psaltsopoulou T., Orfanos P., Naska A., Lenas D., Trichopoulos D., Trichopoulo A., Prevalence, awareness, treatment and control of hypertension in a general population sample of 26 913 adults in the Greek EPIC study. „Int. J. Epidemiol.” 2004; 33, 6: 1345–1352.

Piekoszowski W., Florek E., Tytoń w liczbach na początku nowego stulecia. „Przegl. Lek.” 2006; 63: 823–826.

Trzpil L., Gutowska J., Lusawa A., Raciborski F., Tomaszewska A., Borowicz J., Samel-Kowalik P., Walkiewicz A., Jakubik N., Marszałkowska J., Samoliński B., Porównanie częstości palenia tytoniu na terenach miejskim i wiejskim – wstępny raport z badania Epidemiologia Chorób Alergicznych w Polsce. „Probl. Hig. Epidemiol.” 2007; 88 (Supl. 3): 67–69.

Centers for Disease Control and Prevention, Tobacco use in the United States, http://www.cdc.gov/tobacco/overview/tobus_us.htm; dostęp: 10.09.2010.

Nikodemowicz E., Environmental pollution with tobacco smoke – a threat to human health. Principles for prevention of tobacco smoking. „Folia Med. Cracov.” 1993; 34, 1–4: 179–186.

Crocetti E., Miccinesi G., Paci E., Cislaghi C., What is hidden behind urban and semiurban cancer incidence and mortality differences in central Italy? „Tumori” 2002; 88: 257–261.

Gilmore A., Pomerleau J., McKee M., Rose R., Haerpfer C.W., Rotman D., Tumanov S., Prevalence of smoking in 8 countries of the former Soviet Union: results from the living conditions, lifestyle and health study. „Am. J. Public Health” 
2004; 94: 2177–2187.

Völzke H., Neuhauser H., Moebus S., Baumert J., Berger K., Stang A., Ellert U., Werner A., Döring A., Urban-rural disparities in smoking behaviour in Germany. „BMC Public Health” 2006; 6: 146.

Liem J.J., Kozyrskyj A.L., Benoit C.M., Becker A.B., Asthma is not enough: continuation of smoking among parents with an asthmatic child. „Can. Respir. J.” 2007; 14 (6): 349–353.

Helasoja W., Lahelma E., Prättälä R.S., Patja K.M., Klumbiene J., Pudule I., Kasmel A., Determinants of daily smoking in Estonia, Latvia, Lithuania, and Finland in 1994–2002. „Scand. J. Public Health” 2006; 34 (4): 353–362.

Vardavas C.I., Linardakis M.K., Hatzis C.M., Malliaraki N., Saris W.H.M., Kafatos A.G., Smoking status in relation to serum folate and dietary vitamin intake. Tobacco Induced Diseases 2008, 4: 8, doi:10.1186/1617-9625-4-8, http://www.tobaccoinduceddiseases.com/content/4/1/8; dostęp: 15.09.2010.

Raport z ogólnopolskiego badania ankietowego na temat postaw wobec palenia tytoniu. TNS Polska dla Głównego Inspektora Sanitarnego, Warszawa 2013.

Sethi D., Racioppi F., Baumgarten I., Vida P., Injuries and violence in Europe. Why they matter and what can be done. WHO Regional Office for Europe, Copenhagen 2006.

Cubbin C., LeClere F.B., Smith G.S., Socioeconomic status and injury mortality: individual and neighbourhood determinants. „J. Epidemiol. Commun. Health” 2000; 54: 517–524.

Cubbin C., Smith G.S., Socioeconomic inequalities in injury: critical issue in design and analysis. „Ann. Rev. Public Health” 2002; 23: 349–375.

Li X., Sundquist S., Johansson S.E., Effects of neighbourhood and individual factors on injury risk in entire Swedish population: a 12-month multilevel follow-up study. „Eur. J. Epidemiol.” 2008; 23: 191–203.

Vikhireva O., Pikhart H., Pająk A., Kubinowa R., Malyutina S., Peasey A., Topór-Mądry R., Nikitin Y., Marmot M., Bobak M., Non-fatal injuries in three Central and Eastern European urban population samples: the HAPIEE study. „Eur. J. Public Health”, http://eurpub.oxfordjournals.org/cgi/content/full/ckp193; dostęp: 5.03.2010.

Xiang H., Yu S., Zhang X., Behavioral risk factors and unintentional injuries among U.S emigrants adults. „Ann. Epidemiol.” 2007; 17: 889–898.

Khlat M., Ravaud J.F., Brounard N., Chau N., Occupational disparities in accidents and roles of lifestyle factors and disabilities: a population-based study in north-eastern France. „Public Health” 2008; 122: 771–783.

Jodłowska M., Oblacińska A., Mazur J., Urazy wymagające pomocy medycznej w retrospekcji uczniów w wieku 11–15 lat w Polsce (1994–2002). „Przegl. Epidemiol.” 2004; 58: 701–712.

Leff M., Stallones L., Keefe T.J., Rosenblatt R., Reeds M., Comparison of urban and rural non-fatal injury: the results of a statewide survey. „Inj. Prev.” 2003; 9: 332–337.

Halldorsson J.G., Flekkoy K.M., Gudmundsson K.R., Arnkelsson G.B., Arnarson E.O., Urban-rural differences in pediatric traumatic head injuries: A prospective nationwide study. „Neuropsychiat. Dis. Treat.” 2007; 3, 6: 935–941.

Panasiuk L., Wdowiak L., Lukas W., Paparzycki P., Kapka L., Ocena zabezpieczenia kadr w specjalności lekarza rodzinnego ze szczególnym uwzględnieniem kadry na terenach populacji wiejskiej oraz perspektywy popytu specjalistów w tej dziedzinie w latach 2008–2012. Eks/2008/793/3746/MniSzW, Lublin 2008.