Palenie tytoniu w populacji mężczyzn i kobiet w Polsce w latach 1974–2004

Witold A.  Zatoński; Krzysztof  Przewoźniak; Urszula  Sulkowska; Marta  Mańczuk; Jakub  Gumkowski

Tytuły

Abstrakt

Tobacco smoking in male and female population, Poland 1974–2004

On the basis of nation-wide randomized surveys, this paper analyzes patterns and trends of smoking prevalence in Polish adult (20+) population. In 1974, 62% of adult men and 19% of women smoked daily. In 1982, smoking rates reached the highest level ever observed in Poland (among Poles aged 20–39, 70-80% of men and 0-50% of women smoked daily). Percent of former smokers was low (15% for men, 6% for women). There was also big gender difference in prevalence of never smoking (15% in men, 70% in women). In the past two decades, substantial decline in smoking prevalence is observed. In men, decline in smoking rates (43% of daily smokers in 2000–2004), contributed to decrease in lung cancer mortality. In women, smoking rates have not changed since the mid-1980s and did not led to decrease in lung cancer mortality, however, there are three different age-specific time trends in smoking prevalence in female population.

Słowa kluczowe

tobacco smoking, time trends, adult population of Poland, males and females

Bibliografia

Peto R., Lopez A., Boreham J., Thun M., Heath C., Mortality from Smoking in Developed Countries 1950–2000, Oxford University Press, Oxford, UK 2004.

Zatonski W., McMichael A.J., Powles, J.W., Ecological study of reasons for sharp decline in mortality from ischaemic heart disease in Poland since 1991, „British Medical Journal” 2002; 316: 1047–1051.

Zatonski W., Tobacco Smoking in Central European Countries: Poland, w: Boyle P., Gray N., Henningfield J., Seffrin J., Zatonski W. (red.), Tobacco and Public Health: Science and Policy, Oxford University Press, Oxford–New York 2004, 235–252.

Zatoński W., Przewoźniak K., Palenie tytoniu w dorosłej populacji Polski w latach 1974–1995, w: Zatoński W., Przewoźniak K. (red.), Palenie tytoniu w Polsce: postawy, następstwa zdrowotne i profilaktyka, wydanie drugie, Centrum Onkologii – Instytut, Warszawa 1999, 127–163.

World Health Organization, Guidelines for Controlling and Monitoring the Tobacco Epidemic, World Health Organization, Geneva 1998.

Główny Urząd Statystyczny, Rocznik Statystyczny GUS 2004, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2004.

Forey B., Hamling J., Lee P., Wald N., International Smoking Statistics, 2nd edition, A Collection of Historical Data from 30 Economically Developed Countries, Wolfson Institute of Preventive Medicine, Oxford 2002, 511–533.

Zatonski W., Democracy and Health: Tobacco Control in Poland, w: de Beyer J., Brigden W. (red.), Tobacco Control Policy: Strategies, Successes and Setbacks, World Bank and RITC, Washington, DC 2003, 97–120.

Zatoński W., Przewoźniak K., Cel operacyjny nr 3 „Zmniejszenia rozpowszechnienia palenia tytoniu”, w: Goryński P., Wojtyniak B., Kuszewski K. (red.), Monitoring oczekiwanych efektów realizacji Narodowego Programu Zdrowia 1996–2005, Państwowy Zakład Higieny, Warszawa 2005, 64–76.

Peto R., Darby S., Deo H. et al., Smoking, smoking cessation, and lung cancer in the UK since 1950: combination of national statistics with two case-control studies, „British Medical Journal” 2000; 321: 323–329.

Boyle P., Gandini S., Robertson C. i in., Characteristics of 10,295 smokers in representative samples from 17 European countries, „European Journal of Public Health” 2000; 10: 5–14.

Gilmore A., Pomerlau J., McKee M. et al., Prevalence of smoking in 8 countries of the former Soviet Union: results the living conditions, lifestyles and health Study, „American Journal of Public Health” 2004; 94: 2177–2187.

Zatoński W., Mańczuk M., Sulkowska U. i zespół projektu HEM, Wyrównanie różnic zdrowotnych w Unii Europejskiej. Opis stanu zdrowia: Polska, Centrum Onkologii – Instytut, Warszawa 2008.

Zatonski W. (red.), in collaboration with Manczuk M., Sulkowska U. and the HEM Project team, Closing the health gap in the European Union, The Maria Sklodowska--Curie Memorial Cancer Center and Institute of Oncology, Warsaw 2008.

Zatonski W., Przewozniak K., Tobacco smoking in Poland in the years 1923–1987, „Polish Population Review” 1993; 3: 103–124.

Wojciechowska U., Didkowska J., Zatoński W., Nowotwory złośliwe w Polsce

Informacje

Informacje: Zdrowie Publiczne i Zarządzanie, 2009, Tom 7, Numer 2, s. 4 - 11

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Palenie tytoniu w populacji mężczyzn i kobiet w Polsce w latach 1974–2004

Angielski:

Tobacco smoking in male and female population, Poland 1974–2004