FAQ

Palenie tytoniu a umieralność na choroby odtytoniowe w Europie Środkowo-Wschodniej

Data publikacji: 2009

Zdrowie Publiczne i Zarządzanie, 2009, Tom 7, Numer 2, s. 58 - 77

Autorzy

,
Witold A. Zatoński
Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Zakład Epidemiologii i Prewencji Nowotworów
Wszystkie publikacje autora →
,
Marta Mańczuk
Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Zakład Epidemiologii i Prewencji Nowotworów
Wszystkie publikacje autora →
,
Urszula Sulkowska
Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Zakład Epidemiologii i Prewencji Nowotworów
Wszystkie publikacje autora →
Krzysztof Przewoźniak
Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Zakład Epidemiologii i Prewencji Nowotworów
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Palenie tytoniu a umieralność na choroby odtytoniowe w Europie Środkowo-Wschodniej

Abstrakt

Tobacco smoking and smoking-attributable mortality in Central and Eastern Europe

Tobacco is the major determinant of the health gap between the east (EU10) and the west part (EU15) of European Union. Over half of the excess mortality among middle-aged men in the EU10 countries might have been avoided if the tobacco consumption of these men had been the same as that of equivalent men in the EU15. The role of tobacco in shaping mortality differences between the EU10 and EU15 countries in women is less prominent than in men. Nevertheless, about one fourth of the excess mortality among middle-aged women in EU10 countries can be attributed to their higher tobacco consumption. 41% of male deaths between 35 and 64 years were attributable to tobacco smoking in the EU10 countries compared with 33% in the EU15 countries. The figures for women were 17% in the EU10 and 14% in the EU15 countries. It is worth emphasizing that, in some EU10 countries, the tobacco control policies and programmes have already produced notable results on tobacco- attributable mortality, in particular among men.

Bibliografia

Ezzati M., Hoorn S.V., Rodgers A., Lopez A.D., Mathers C.D., Murray C.J. and  Comparative Risk Assessment Collaborating Group, Estimates of global and regional potential health gains from reducing multiple major risk factors. Lancet 2003, nr 362, s. 271–80

Ezzati M., Lopez A.D., Smoking and oral tobacco use, w: Ezzati M., Lopez A.D., Rodgers A., Murray C.J.L., Comparative Quantification of Health Risks. Global and Regional Burden of Disease Attributable to Selected Major Risk Factors. vol. 1, World Health Organization, Geneva 2004, s. 883–957

Lopez A.D., Collishaw N.E., Piha T., Descriptive model of the cigarette epidemic in developed countries, Tobacco Control 1994, nr 3, s. 242–247

Peto R., Lopez A.D., Boreham J., Thun M., Mortality from Smoking in Developed Countries 1950–2000. 2nd edition, Imperial Cancer Research Fund and the World Health Organization, Oxford University Press, Oxford 2004

World Health Organization (WHO), WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2008: The MPOWER Package. World Health Organization, Geneva 2008

Forey B., Hamling J., Lee P., Wald N., International Smoking Statistics. A collection of historical data from 30 economically developed countries. 2nd edition, The Wolfson Institute of Preventive Medicine, Oxford 2002

Zatoński W., Przewoźniak K. (red.), Zdrowotne następstwa palenia tytoniu w Polsce. Ariel, Warszawa 1992

Shafey O., Dolwick S., Guindon G.E. (red.), Tobacco Control Country Profiles, 2nd edition, American Cancer Society, Atlanta, GA 2003

Zatoński W., Przewoźniak K. (red.), Palenie tytoniu w Polsce: postawy, następstwa zdrowotne i profilaktyka. Wyd. 2, Centrum Onkologii – Instytut, Warszawa 1999

Zatoński W., Tobacco Smoking in Central European Countries: Poland, w: Boyle P, Gray N., Henningfield J., Seffrin J., Zatoński W. (red.), Tobacco and Public Health: Science and Policy. Oxford University Press, Oxford 2004, s. 235–252

Gilmore A.B., McKee M., Tobacco and transition: an overview of industry investments, impact and influence in the former Soviet Union. Tobacco Control 2004, nr 3, s. 136–142

Zatoński W., Droga do zdrowia, Historia przeciwdziałania epidemii chorób tytoniowych w Polsce. Centrum Onkologii – Instytut, Warszawa 2003a

Zatoński W., Democracy and Health: Tobacco Control in Poland, w: de Beyer J, Waverley Bridgen L. (red.), Tobacco Control Policy, Strategies, Successes, and Setbacks. World Bank and Research for International Tobacco Control (RITC), Washington 2003c, s. 97–120

Zatoński W., Becker N., Atlas of Cancer Mortality in Poland 1975–1979. Springer Verlag, Berlin Heidelberg 1988

Zatoński W., Stan zdrowia Polaków. Medycyna po Dyplomie 1994, nr 3, s. 15–22

World Health Organization (WHO), Tools for advancing tobacco control in the 21st century. Tobacco control legislation: an introductory guide. World Health Organization, Geneva 2004, s. 184–187

Zatoński W., Decreasing smoking in Poland: the importance of a comprehensive governmental policy. Journal of Clinical Psychiatry Monograph 2003b, nr 18m, s. 74–82

Sovinová H., Csémy L., Procházka B., Kottnauerová S., Smoking-attributable mortality in the Czech Republic. Journal of Public Health 2008, nr 16, s. 37–42

World Health Organization (WHO), The European Tobacco Control Report 2007. World Health Organization, Regional Office for Europe, Copenhagen 2007

Zatoński W., Przewoźniak K., Zawartość substancji smolistych w papierosach sprzedawanych w Polsce w latach 1983–2000. Zeszyty Naukowe Ochrony Zdrowia: Zdrowie Publiczne i Zarządzanie 2009, t. 7, nr 2

Strong K., Guthold R., Yang J., Lee D., Petit P., Fitzpatrick C., Tobacco use in the European region. European Journal of Cancer Prevention 2008, nr 17, s. 162–168

Zatonski W. (red.), (in collaboration with Manczuk M., Sulkowska U. and the HEM Project team, Closing the health gap in the European Union. The Maria Sklodowska-Curie Memorial Cancer Center and Institute of Oncology, Warsaw 2008

Zatoński W., Mańczuk M., Sulkowska U. i zespół projektu HEM, Wyrównanie różnic zdrowotnych w Unii Europejskiej. Opis stanu zdrowia: Polska. Centrum Onkologii – Instytut, Warszawa 2008

The ASPECT Consortium, Tobacco or Health in the European Union. Past, present and future. Office for Official Publications of the European Communities, Luxembourg 2004

Mańczuk M., Palenie tytoniu w Polsce na tle krajów Unii Europejskiej. Zeszyty Naukowe Ochrony Zdrowia. Zdrowie Publiczne i Zarządzanie 2008, t. 7, nr 2

West R., Zatoński W., Przewoźniak K., Jarvis M.J., Can we trust national smoking prevalence figures? Discrepancies between biochemically assessed and self-reported smoking rates in three countries. Cancer Epidemiology, Biomarkers and Prevention 2007, nr 16, s. 820–822

Gilmore A., Pomerleau J., McKee M., Rose R., Haerpfer C.W., Rotman D. et al., Prevalence of smoking in 8 countries of the former Soviet Union: results from the living conditions, lifestyles and health study. American Journal of Public Health 2004, nr 94, s. 2177–2187

Didkowska J., Mańczuk M., McNeill A., Powles J., Zatoński W., Lung cancer mortality at ages 35–54 in the European Union: ecological study of evolving tobacco epidemics. British Medical Journal 2005, nr 331, s. 189–191

Zatoński W., Lung Cancer Trends in Selected European Countries: What we can learn from the Swedish Experience with oral tobacco (snuff). ENSP Status Report on Oral Tobacco, European Network for Smoking Prevention (ENSP), Brussels 2003d, s. 37–54

Zatoński W.A., Mańczuk M., Powles J., Negri E., Convergence of male and female lung cancer mortality at younger ages in the European Union and Russia. European Journal of Public Health 2007, nr 17, s. 450–454

Jha P., Peto R., Zatoński W., Boreham J., Jarvis M.J., Lopez A.D., Social inequalities in male mortality, and in male mortality from smoking: indirect estimation from national death rates in England and Wales, Poland, and North America. Lancet 2006, nr 368, s. 367–370

Balabanova D., Bobak M., McKee M., Patterns of smoking in Bulgaria. Tobacco Control 1998, nr 4, s. 383–385

Woynarowska B., Mazur J., Zachowania zdrowotne, zdrowie i postrzeganie szkoły przez młodzież w Polsce w 2002 r. Raport techniczny z badań. Uniwersytet Warszawski i Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2002
 

Informacje

Informacje: Zdrowie Publiczne i Zarządzanie, 2009, Tom 7, Numer 2, s. 58 - 77

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Palenie tytoniu a umieralność na choroby odtytoniowe w Europie Środkowo-Wschodniej

Angielski:

Tobacco smoking and smoking-attributable mortality in Central and Eastern Europe

Autorzy

Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Zakład Epidemiologii i Prewencji Nowotworów

Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Zakład Epidemiologii i Prewencji Nowotworów

Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Zakład Epidemiologii i Prewencji Nowotworów

Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Zakład Epidemiologii i Prewencji Nowotworów

Publikacja: 2009

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Witold A. Zatoński (Autor) - 25%
Marta Mańczuk (Autor) - 25%
Urszula Sulkowska (Autor) - 25%
Krzysztof Przewoźniak (Autor) - 25%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 1743

Liczba pobrań: 2431