Komunikacja między lekarzem a rodziną osób u schyłku życia przebywających w placówkach opiekuńczych
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEKomunikacja między lekarzem a rodziną osób u schyłku życia przebywających w placówkach opiekuńczych
Data publikacji: 29.11.2019
Zdrowie Publiczne i Zarządzanie, 2019, Tom 17, Numer 3, s. 159 - 171
https://doi.org/10.4467/20842627OZ.19.017.11974Autorzy
Komunikacja między lekarzem a rodziną osób u schyłku życia przebywających w placówkach opiekuńczych
End-of-life communication between the physician and the relative of dying nursing home residents
The aim of this paper was to summarize the current knowledge about the end-of-life (EOL) communication between the physician and the relative of dying nursing home (NH) residents. A review of literature showed that relatives of dying residents reported low satisfaction with quality of communication with a physician. The relatives complained they were not informed about the residents’ condition, did not understand the information provided by the physician and did not participate in the discussion about the residents’ wishes concerning medical treatment. In conclusion, (1) the concept of quality of EOL communication between the physician and the relatives of the dying NH residents still has no well-grounded foundation, (2) the number of tools for evaluation of EOL communication in the NH is limited, (3) physician-family communication is one of the most important aspects of care at the EOL, (4) many factors may influence it, but one of the most important is the availability of a physician in the NHs.
* Przygotowanie do wydania elektronicznego finansowane w ramach umowy 637/P-DUN/2019 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę.
.jpg)
1. Etkind S.N., Bone A.E., Gomes B., Lovell N., Evans C.J., Higginson I.J. et al., How many people will need palliative care in 2040? Past trends, future projections and implications for services, „BMC Med.” 2017; 15 (1): 102.
2. Leszko M., Zając-Lamparska L., Trempala J., Aging in Poland, „Gerontologist” 2015; 55 (5): 707–715.
3. Creighton H., Europe’s Ageing Demography, Londyn 2014, https://www.apapr.ro/wp-content/uploads/2018/04/ILC_2014_Europes_Ageing_Demography.pdf (dostęp: 15.08.2019).
4. Główny Urząd Statystyczny, Sytuacja demograficzna osób starszych i konsekwencje starzenia się ludności Polski w świetle prognozy na lata 2014‒2050, Warszawa 2014, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/sytuacja-demograficzna-osob-starszych-i-konsekwencje-starzenia-sie-ludnosci-polski-w-swietle-prognozy-na-lata-2014-2050,18,1.html (dostęp: 15.08.2019).
5. Bank Światowy, Stan obecny i przyszłość opieki długoterminowej w starzejącej się Polsce. Uwagi na potrzeby opracowania polityki dotyczącej opieki długoterminowej, 2015, http://www.niesamodzielnym.pl/uploads/Bank%20%C5%9Awiatowy%20Opieka_dlugoterminowa.pdf (dostęp: 2.12.2019).
6. Ministerstwo Zdrowia, Stan faktyczny i perspektywy rozwoju opieki długoterminowej w Polsce. Warszawa 2012, http://oipip.opole.pl/wp-content/uploads/2014/04/pod_strategia.pdf (dostęp: 2.12.2019).
7. Główny Urząd Statystyczny, Zdrowie i ochrona zdrowia w 2017 roku, Warszawa 2012, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/zdrowie/zdrowie/zdrowie-i-ochrona-zdrowia-w-2017-r-,1,8.html (dostęp: 15.08.2019).
8. Główny Urząd Statystyczny, Zdrowie i ochrona zdrowia w 2016 roku, Warszawa 2016, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/zdrowie/zdrowie/zdrowie-i-ochrona-zdrowia-w-2016-r-,1,7.htmlc(dostęp: 15.08.2019).
9. Główny Urząd Statystyczny, Pomoc społeczna i opieka nad dzieckiem i rodziną w 2016 roku, Warszawa 2016, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/warunki-zycia/ubostwo-pomoc-spoleczna/pomoc-spoleczna-i-opieka-nad-dzieckiem-i-rodzina-w-2016-r-,10,8.html (dostęp: 15.08.2019).
10. Główny Urząd Statystyczny, Pomoc społeczna i opieka nad dzieckiem i rodziną w 2017 roku, Warszawa 2017, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/warunki-zycia/ubostwo-pomoc-spoleczna/pomoc-spoleczna-i-opieka-nad-dzieckiem-i-rodzina-w-2017-roku,10,9.html (dostęp: 15.08.2019).
11. Pivodic L., Pardon K., Morin L., Addington-Hall J., Miccinesi G., Cardenas-Turanzas M. et al., Place of death in the population dying from diseases indicative of palliative care need: a cross-national population-level study in 14 countries, „J. Epidemiol. Community Health” 2016; 70 (1): 17–24.
12. Houttekier D., Cohen J., Surkyn J., Deliens L., Study of recent and future trends in place of death in Belgium using death certificate data: A shift from hospitals to care homes, „BMC Public Health” 2011; 11 (1): 228.
13. Smedbäck J., Öhlén J., Årestedt K., Alvariza A., Fürst C-J., Håkanson C., Palliative care during the final week of life of older people in nursing homes: A register-based study, „Palliat. Support Care” 2017; 15 (4): 417–424.
14. Kiljunen O., Välimäki T., Kankkunen P., Partanen P., Competence for older people nursing in care and nursing homes: An integrative review, „Int. J. Older People Nurs.” 2017; 12 (3): e 12146.
15. Łuczak J., Kotlińska-Lemieszek A., Opieka paliatywna/hospicyjna/medycyna paliatywna, „Now. Lek.” 2011; 80: 3–15.
16. Castle N.G., Engberg J., Liu D., Have Nursing Home Compare quality measure scores changed over time in response to competition?, „Qual. Saf. Health Care” 2007; 16 (3): 185–191.
17. Jassem J., Raport dotyczący standardów i norm dla opieki hospicyjnej i paliatywnej w Europie: część 1. Zalecenia Europejskiego Towarzystwa Opieki Paliatywnej, „Med. Paliatywna w Prakt.” 2010; 4 (2): 41–53.
18. Ventafridda V., According to the 2002 WHO definition of palliative care..., „Palliat. Med.” 2006; 20 (3): 159–159.
19. Gonella S., Basso I., Dimonte V., Martin B., Berchialla P., Campagna S. et al., Association between end-of-life conversations in nursing homes and end-of-life care outcomes: A systematic review and meta-analysis, „J. Am. Med. Dir. Assoc.” 2019; 20 (3): 249–261.
20. Pivodic L., Smets T., Van den Noortgate N., Onwuteaka-Philipsen B.D., Engels Y., Szczerbińska K. et al., Quality of dying and quality of end-of-life care of nursing home residents in six countries: An epidemiological study, „Palliat. Med.” 2018; 32 (10): 1584–1595.
21. Smets T., Pivodic L., Piers R., Pasman H.R.W., Engels Y., Szczerbińska K. et al., The palliative care knowledge of nursing home staff: The EU FP7 PACE cross-sectional survey in 322 nursing homes in six European countries, „Palliat. Med.” 2018; 32 (9): 1487–1497.
22. Northouse L., Williams A., Given B., McCorkle R., Psychosocial care for family caregivers of patients with cancer, „J. Clin. Oncol.” 2012; 30 (11): 1227–1234.
23. Biola H., Sloane P.D., Williams C.S., Daaleman T.P., Williams S.W., Zimmerman S., Physician communication with family caregivers of long-term care residents at the end of life, „J. Am. Geriatr. Soc.” 2007; 55 (6): 846–856.
24. De Roo M.L., Leemans K., Claessen S.J.J., Cohen J., Pasman H.R.W., Deliens L. et al., Quality indicators for palliative care: Update of a systematic review, „J. Pain Symptom Manage” 2013; 46 (4): 556–572.
25. Heyland D.K., Dodek P., Rocker G., Groll D., Gafni A., Pichora D. et al., What matters most in end-of-life care: Perceptions of seriously ill patients and their family members, „CMAJ” 2006; 174 (5): 627–633.
26. Wallace C.L., Family communication and decision making at the end of life: A literature review, „Palliat. Support Care” 2015; 13 (3): 815–825.
27. Kawczyńska-Butrym Z., Rodzina ‒ zdrowie ‒ choroba. Kontekst społeczny i zakres badań empirycznych, w: A. Ostrowska (red.), Socjologia medycyny: podejmowane problemy, kategorie analizy, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa 2009: 189‒209.
28. Szubzda-Włoszczak A., Jarosz M., Rola i znaczenie komunikacji w relacji lekarz–pacjent–rodzina, „Med. Ogólna i Nauk o Zdrowiu” 2012; 18 (3): 206–211.
29. Mezzich J.E., Salloum I.M., Cloninger C.R., Salvador-Carulla L., Kirmayer L.J., Banzato C.E.M. et al., Person-centred integrative diagnosis: Conceptual bases and structural model, „Can. J. Psychiatry” 2010; 55 (11): 701‒708.
30. Tobiasz-Adamczyk B., Relacje lekarz‒pacjent w perspektywnie socjologii medycyny, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2002: 29‒67.
31. Zembala A., Modele komunikacyjne w relacjach lekarz‒pacjent, „Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ. Nauki Ścisłe” 2015; 11 (5): 35‒50.
32. Ignatowicz-Chmielewska T., Komunikacja między lekarzem a pacjentem onkologicznym w życiu i w serialu ‒ studium narracji, Wydawnictwo Biblioteka, Łódź 2017: 24‒33.
33. Alver F., Caglar S., The impact of symbolic interactionism on research studies about communication science, „Int. J. Arts Sci.” 2015; 8 (7): 479–484.
34. Łuków P., Modele relacji lekarz‒pacjent, w: P. Łuków, T. Pasierski, Etyka medyczna z elementami filozofii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014: 133‒142.
35. Nowina Konopka M., Komunikacja lekarz‒pacjent. Teoria i praktyka, Wydawnictwo ToC, Kraków 2016: 29‒75.
36. McCabe R., Healey P.G.T., Miscommunication in Doctor‒Patient Communication, „Top Cogn. Sci.” 2018; 10 (2): 409–424.
37. Kuźmicz I., Szeliga M., Wybrane aspekty komunikacji chorych terminalnie z rodzinami oraz z zespołem terapeutycznym w hospicjum, w: G. Dębska (red.), Rodzina w zdrowiu i w chorobie Wybrane aspekty opieki nad przewlekle chorym, Wydawnictwo Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Kraków 2012: 59‒71.
38. Makara-Studzińska M., Komunikacja z pacjentem, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2012: 89‒121.
39. Jarosz M., Kawczyńska-Butrym Z., Włoszczak-Szubzda A., Modele komunikacyjne relacji lekarz–pacjent–rodzina, „Med. Ogólna i Nauk o Zdrowiu” 2012; 18 (3): 212–218.
40. Wolff J.L., Boyd C.M., A look at person-centered and family-centered care among older adults: Results from a National Survey, „J. Gen. Intern. Med.” 2015; 30 (10): 1497–1504.
41. Sinuff T., Dodek P., You J.J., Barwich D., Tayler C., Downar J. et al., Improving end-of-life communication and decision making: The development of a conceptual framework and quality indicators, „J. Pain Symptom Manage” 2015; 49 (6): 1070–1080.
42. Winn P., Cook J.B., Bonnel W., Improving communication among attending physicians, long-term care facilities, residents, and residents’ families, „J. Am. Med. Dir. Assoc.” 2004; 5 (2): 114–122.
43. Carter G., McLaughlin D., Kernohan W.G., Hudson P., Clarke M., Froggatt K. et al., The experiences and preparedness of family carers for best interest decision-making of a relative living with advanced dementia: A qualitative study, „J. Adv. Nurs.” 2018; 74 (7): 1595–1604.
44. Hudson P., Payne S., Family caregivers and palliative care: Current status and agenda for the future, „J. Palliat. Med.” 2011; 14 (7): 864–869.
45. Steinhauser K.E., Christakis N.A., Clipp E.C., McNeilly M., McIntyre L., Tulsky J.A., Factors considered important at the end of life by patients, family, physicians, and other care providers, „JAMA” 2000; 284 (19): 2476–2482.
46. Barańska I., Kijowska V., Engels Y., Finne-Soveri H., Froggatt K., Gambassi G. et al., Perception of the quality of communication with physicians among relatives of dying residents of long-term care facilities in 6 European countries: PACE cross-sectional study, „J. Am. Med. Dir. Assoc.” 2020; 21 (3): 331-337.47. Sleeman K., End-of-life communication: Let’s talk about death, „J. R. Coll. Physicians of Edinburgh” 2013; 43 (3): 197–199.
48. ten Koppel M., Pasman H.R.W., van der Steen J.T., van Hout H.P.J., Kylänen M., Van den Block L. et al., Consensus on treatment for residents in long-term care facilities: Perspectives from relatives and care staff in the PACE cross-sectional study in 6 European countries, „BMC Palliat. Care” 2019; 18 (1): 73.
49. Kleja J., Filipczak-Bryniarska I., Wordliczek J., Komunikacja w opiece paliatywnej, „Med. Paliatywna w Prakt.” 2010; 4 (2): 81–85.
50. Zimmerman S., Cohen L., van der Steen J.T., Reed D., van Soest-Poortvliet M.C., Hanson L.C. et al., Measuring end-of-life care and outcomes in residential care/assisted living and nursing homes, „J. Pain Symptom Manage” 2015; 49 (4): 666–679.
51. Ong L.M., Visser M.R., Lammes F.B., de Haes J.C., Doctor-patient communication and cancer patients’ quality of life and satisfaction, „Patient Educ. Couns.” 2000; 41 (2): 145–156.
52. Beck R.S., Daughtridge R., Sloane P.D., Physician-patient communication in the primary care office: A systematic review, „J. Am. Board Fam. Pract.” 2002; 15 (1): 25–38.
53. Mack J.W., Hilden J.M., Watterson J., Moore C., Turner B., Grier H.E. et al., Parent and physician perspectives on quality of care at the end of life in children with cancer, „J. Clin. Oncol.” 2005; 23 (36): 9155–9161.
54. Visser M., Deliens L., Houttekier D., Physician-related barriers to communication and patient-and family-centred decision-making towards the end of life in intensive care: A systematic review, „Crit. Care” 2014; 18 (6): 604.
55. van Soest-Poortvliet M.C., van der Steen J.T., Zimmerman S., Cohen L.W., Reed D., Achterberg W.P. et al., Selecting the best instruments to measure quality of end-of-life care and quality of dying in long term care, „J. Am. Med. Dir. Assoc.” 2013; 14 (3): 179–186.
56. van Soest-Poortvliet M.C., van der Steen J.T., Zimmerman S., Cohen L.W., Klapwijk M.S., Bezemer M. et al., Psychometric properties of instruments to measure the quality of end-of-life care and dying for long-term care residents with dementia, „Qual. Life Res.” 2012; 21 (4): 671–684.
57. Boogaard J.A., Werner P., Zisberg A., van der Steen J.T., Examining trust in health professionals among family caregivers of nursing home residents with advanced dementia, „Geriatr. Gerontol. Int.” 2017; 17 (12): 2466–2471.
58. Cohen L.W., Steen J.T., Reed D., Hodgkinson J.C., Soest-Poortvliet M.C., Sloane P.D. et al., Family perceptions of end-of-life care for long-term care residents with dementia: Differences between the United States and the Netherlands, „J. Am. Geriatr. Soc.” 2012; 60 (2): 316–322.
59. Williams S.W., Williams C.S., Zimmerman S., Munn J., Dobbs D., Sloane P.D., Emotional and physical health of informal caregivers of residents at the end of life: The role of social support, „J. Gerontol. B Psychol. Sci. Soc. Sci.” 2008; 63 (3): 171‒183.
60. Barańska I., Kijowska V., Engels Y., Finne-Soveri H., Froggatt K., Gambassi G. et al., Factors associated with perception of the quality of physicians’ end-of-life communication in long-term care facilities: PACE cross-sectional study, „J. Am. Med. Dir. Assoc.”2020; 21 (3): 439e1-439e8.
61. van der Steen J.T., van Soest-Poortvliet M.C., Hallie-Heierman M., Onwuteaka-Philipsen B.D., Deliens L., de Boer M.E. et al., Factors associated with initiation of advance care planning in dementia: A systematic review, „J. Alzheimer’s Dis.” 2014; 40 (3): 743–757.
62. Sasahara T., Miyashita M., Kawa M., Kazuma K., Factors associated with difficulties encountered by nurses in the care of terminally ill cancer patients in hospitals in Japan, „Palliat. Support Care” 2005; 3 (1): 15–22.
63. Slort W., Blankenstein A.H., Deliens L., van der Horst H.E., Facilitators and barriers for GP – patient communication in palliative care: A qualitative study among GPs, patients, and end-of-life consultants, „Br. J. Gen. Pract.” 2011; 61 (585): 167–172.
64. Slort W., Schweitzer B., Blankenstein A., Abarshi E., Riphagen I., Echteld M. et al., Perceived barriers and facilitators for general practitioner – patient communication in palliative care: A systematic review, „Palliat. Med.” 2011; 25 (6): 613–629.
65. Oosterveld-Vlug M.G., Pasman H.R.W., ten Koppel M., van Hout H.P.J., van der Steen J.T., Collingridge Moore D. et al., Physician visits and recognition of residents’ terminal phase in long-term care facilities: Findings from the PACE cross-sectional study in 6 EU Countries, „J. Am. Med. Dir. Assoc.” 2019; 20 (6): 696–702.
66. Royal College of Physicians. Talking about dying: How to begin honest conversations about what lies ahead, 2018, https://www.rcplondon.ac.uk/projects/outputs/talking-about-dying-how-begin-honest-conversations-about-what-lies-ahead (dostęp: 14.01.2019).
67. Lovell A., Yates P., Advance care planning in palliative care: A systematic literature review of the contextual factors influencing its uptake 2008–2012, „Palliat. Med.” 2014; 28 (8): 1026–1035.
68. De Vleminck A., Pardon K., Beernaert K., Deschepper R., Houttekier D., Van Audenhove C. et al., Barriers to advance care planning in cancer, heart failure and dementia patients: A focus group study on general practitioners’ views and experiences, „PLoS One.” 2014; 9 (1): e84905.
69. Honinx E., van Dop N., Smets T., Deliens L., Van Den Noortgate N., Froggatt K. et al., Dying in long-term care facilities in Europe: The PACE epidemiological study of deceased residents in six countries, „BMC Public Health” 2019; 19 (1): 1199.
70. Centeno C., Bolognesi D., Biasco G., Comparative analysis of specialization in palliative medicine processes within the World Health Organization European Region, „J. Pain Symptom Manage” 2015; 49 (5): 861–870.
71 Centeno C., Lynch T., Donea O., Rocafort J., Clark D., EAPC Atlas of Palliative Care in Europe 2013 ‒ Full Edition, EAPC (European Association for Palliative Care), 2013, http://dadun.unav.edu/handle/10171/29291 (dostęp: 16.04.2019).
72. Koopmans R.T.C.M., Pellegrom M., van der Geer E.R., The Dutch move beyond the concept of nursing home physician specialists, „J. Am. Med. Dir. Assoc.” 2017; 18 (9): 746–749.
73. Hendriks S.A., Smalbrugge M., Deliens L., Koopmans R.T.C.M., Onwuteaka-Philipsen B.D., Hertogh C.M.P.M. et al., End-of-life treatment decisions in nursing home residents dying with dementia in the Netherlands, „Int. J. Geriatr. Psychiatry” 2017; 32 (12): 43–49.
74. Małecki Ł., Stalmach-Przygoda A., Górski S., Kocurek A., Skrzypek A., Kowalska B. et al., Wprowadzenie całościowego kursu komunikacji medycznej dla studentów Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum, „Sztuka Leczenia” 2017; (1): 73–84.
75. Silverman J., Kurtz S.M., Draper J., Umiejętności komunikowania się z pacjentami. Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2018: 45‒77.
76. Motyka M., Znaczenie komunikacji terapeutycznej z pacjentem, „Sztuka Leczenia” 2013; (3–4): 17–24.
77. Motyka M., Komunikacja terapeutyczna w opiece ogólnomedycznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2011.
78. King R., Tod A., Sanders T., Development and regulation of advanced nurse practitioners in the UK and internationally, „Nurs. Stand.” 2017; 32 (14): 43–50.
79. Verreault R., Arcand M., Misson L., Durand P.J., Kroger E., Aubin M. et al., Quasi-experimental evaluation of a multifaceted intervention to improve quality of end-of-life care and quality of dying for patients with advanced dementia in long-term care institutions, „Palliat. Med.” 2018; 32 (3): 613–621.
80. ten Koppel M., Onwuteaka-Philipsen B.D., van der Steen J.T., Kylänen M., Van den Block L., Smets T. et al., Care staff’s self-efficacy regarding end-of-life communication in the long-term care setting: Results of the PACE cross-sectional study in six European countries, „Int. J. Nurs. Stud.” 2019; 92: 135–143.
81. Van Scoy L.J., Scott A.M., Reading J.M., Chuang C.H., Chinchilli V.M., Levi B.H. et al., From theory to practice: Measuring end-of-life communication quality using multiple goals theory, „Patient Educ. Couns.” 2017; 100 (5): 909–918.
82. Vohra J.U., Brazil K., Hanna S., Abelson J., Family perceptions of end-of-life care in long-term care facilities, „J. Palliat. Care” 2004; 20 (4): 297–302.
83. Teno J.M., Clarridge B., Casey V., Edgman-Levitan S., Fowler J., Validation of Toolkit After-Death Bereaved Family Member Interview, „J. Pain Symptom Manage” 2001; 22 (3): 752–758.
Informacje: Zdrowie Publiczne i Zarządzanie, 2019, Tom 17, Numer 3, s. 159 - 171
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Komunikacja między lekarzem a rodziną osób u schyłku życia przebywających w placówkach opiekuńczych
End-of-life communication between the physician and the relative of dying nursing home residents
Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków
Zakład Socjologii Medycyny, Katedra Epidemiologii i Medycyny Zapobiegawczej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum
Publikacja: 29.11.2019
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 1253
Liczba pobrań: 2681