FAQ

Wykonawczynie roli Edmei w Mauprat George Sand

Data publikacji: 27.11.2024

Zarządzanie w Kulturze, 2024, Tom 25, Numer 1–2, s. 55 - 72

https://doi.org/10.4467/20843976ZK.24.011.20129

Autorzy

Halina Waszkiel
Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie
https://orcid.org/0000-0003-0302-6620 Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Wykonawczynie roli Edmei w Mauprat George Sand

Abstrakt

The present article is to be treated as a source article. It reports on subsequent stage productions of Mauprat – a George Sand’s play staged in Warsaw theatres in the second half of the 19th century (with a short episode in the 20th century). The main female role, Edmea, was played by: Salomea Palińska (1856), Helena Modjeska (1869), Maria Deryng (1878) and Aldona Jasińska (1918). As the basis for source research Warsaw magazines: especially post-premiere articles were used. The research methodology is determined by the nature of the sources. The article includes a preserved theatrical handwritten copy (prompter) of the discussed play from the collection of the Lviv Library. Based on numerous press reviews (quoted abundantly), attempts were made to describe the nature of the performances and their reception by the audience and critics. Information (unfortunately sporadic) is included about such elements of performances as scenography and costumes. The most important direction within the research proposed in the article is an attempt to determine the specificity of the performance of subsequent actresses playing the role of Edmea. Knowledge about the 19th century theatre is still incomplete, and an attempt to extract an image of old performances from the preserved materials is at risk of fragmentation. In the case of Mauprat however, it is possible to capture a handful of important indicators that broaden the knowledge on reception of George Sand’s plays on Polish stages, and on durability of the Romantic style in theatre, and finally on outstanding actresses and actors of those years.

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Bochenek-Franczakowa Regina (2016), Les pieces de George Sand dans les Théâtres de Varsovie au XIXe siecle. Acta Philologica, 49, http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-cea653d1-7d19-4929-a3bf-36375db06ff3, 151–161 [odczyt: 6.08.2024; przekład własny].

„Dziennik Warszawski” (1869). [bez autora, bez tytułu], 253, 2586.

F.H.L. (1869). [Fryderyk Henryk Lewestam], Teatr. Kłosy. Czasopismo ilustrowane, tygodniowe, poświęcone literaturze, nauce i sztuce, 235, 401–402.

F.H.L. (1878). [Fryderyk Henryk Lewestam], Przegląd teatralny. Kłosy. Czasopismo ilustrowane, tygodniowe, poświęcone literaturze, nauce i sztuce, 662, 158.

Filler Witold (1959). Jan Krolikowski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy (seria: Monografie Czołowych Polskich Aktorów).

G. (1918). Teatr i muzyka. Teatr Praski. „Bracia Mauprat”. Kurier Polski. Dziennik polityczny, ekonomiczny i społeczny, 173, 8. 

Got Jerzy, Szczublewski Józef (wybór i oprac.) (1965). Korespondencja Heleny Modrzejewskiej i Karola Chłapowskiego, t. 1: 1859–1880, t. 2: 1881–1909. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Jarząbek-Wasyl Dorota (2016). Za kulisami. Narodziny przedstawienia w teatrze polskim XIX wieku. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego (seria: Teatr / Konstelacje).

[Kenig Józef] (1858). Teatr Wielki. Mauprat. Pierwsze wystąpienie pana Trapszy (w roli Bernarda). Gazeta Warszawska, 101, 1–3.

[Kenig Józef] (1871). Teatr Rozmaitości. Gazeta Warszawska, 16, 1.

Kędziora Alicja, Orzechowski Emil (red.) (2020). Modrzejewska i jej przyjaciele. Kraków: Księgarnia Akademicka (seria: Arte et Ratione. Wydawnictwa Pracowni Dokumentacji Życia i Twórczości Heleny Modrzejewskiej i Fundacji dla Modrzejewskiej, t. 11).

Kosiński Dariusz (2003). Sztuka aktorska w polskim piśmiennictwie teatralnym XIX wieku. Głowne problemy. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Kotarbiński Józef (1925). Aktorzy i aktorki. Warszawa–Płock: Mazowiecka Spółka Wydawnicza, Druk Braci Detrychów.

Krogulski Władysław (2015). Notatki starego aktora. Przewodnik po teatrze warszawskim XIX wieku, wybór i opracowanie Dorota Jarząbek-Wasyl, Agnieszka Wanicka. Kraków: TAiWPN Universitas.

Król-Kaczorowska Barbara (1967), Antoni Sacchetti – dekorator romantyczny. Działalność w latach 1846–1870. Pamiętnik Teatralny, 2(62), 231–251.

„Kurier Codzienny” (1869). [bez autora, bez tytułu], 261, 2–3.

„Kurier Warszawski” (1856). [bez autora, bez tytułu], 105, 528.

Lubowski Edward (1878). Przegląd teatralny. Bluszcz. Pismo tygodniowe ilustrowane dla kobiet, 9, 70.

Ł (1869). [bez tytułu], Kurier Warszawski, 261, 2–3.

Mauprat [hasło]. https://en.wikipedia.org/wiki/Mauprat_(novel) [odczyt: 6.08.2024].

Michalik Jan (red.) (2001, 2004). Dramat obcy w Polsce 1765–1965. Premiery, druki, egzemplarze. Informator, t. 1: A–K, t. 2: L–Z. Kraków: Księgarnia Akademicka.

Nemo (1871). Przegląd teatralny. Biblioteka Warszawska. Pismo Poświęcone Naukom, Sztukom i Przemysłowi, 1, 303–304.

Nn (1878). [fragment działu Co słychać nowego], Kurier Poranny i Antrakt, 52, 1.

Pini-Suchodolska Jadwiga (1974). Maria Deryng. Warszawa: Państwowy Insytut Wydawniczy (seria: Monografie Czołowych Polskich Aktorów).

Sand George (1873). Mauprat. Dramat w 6 aktach przez… Lwów, rękopis, egzemplarz Biblioteki Teatru Lwowskiego, Biblioteka Śląska w Katowicach, sygn. BTLw 4169, https://sbc.org.pl/publication/66817 [odczyt: 6.08.2024].

Secomska Henryka (1971). Repertuar warszawskich teatrow rządowych 1863–1890. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk (seria: Repertuar Teatrów w Polsce, z. 3).

Szymanowski Wacław (1856, nr 24). Przegląd teatralny. Kronika Wiadomości Krajowych i Zagranicznych, 24, 1–3.

Szymanowski Wacław (1856, nr 25). Przegląd teatralny. Kronika Wiadomości Krajowych i Zagranicznych, 25, 1–3.

Szymanowski Wacław (1869). Przegląd teatralny. Tygodnik Ilustrowany, 101, 283.

Świetlicka Halina (1968). Repertuar teatrow warszawskich 1832–1862. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk (seria: Repertuar Teatrów w Polsce, z. 1).

Teatr. Wznowienie… (1878). [bez autora], Teatr. Wznowienie dramatu „Mauprat” George Sanda. Kurier Codzienny, 43, 1.

Wanicka Agnieszka (2011). Dramat i komedia Teatrow Warszawskich 1868–1880. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Waszkiel Halina (2010). Stanisław Bogusławski. Warszawa: Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza (seria: Studia o Teatrze, t. 3).

Waszkiel Halina (2015). Trudne lata. Teatr warszawski 1815–1868. Warszawa: Teatr Narodowy (seria: Dzieje Teatru Narodowego Wydane w 250. Rocznicę Jego Powstania).

Waszkiel Halina (2022). Helena Modrzejewska i Jan Krolikowski. W: Alicja Kędziora, Emil Orzechowski (red.), Helena Modrzejewska. Materiały do badań nad życiem i twórczością aktora II połowy XIX i początkow XX wieku. Kraków: Księgarnia Akademicka, 157–187 (seria: Arte et Ratione, t. 13).

X. (1869). Kronika teatralna. Mauprat, drugi występ p. Stanisława Wardzyńskiego. Tygodnik Mod, 49, 7–8.

Informacje

Informacje: Zarządzanie w Kulturze, 2024, Tom 25, Numer 1–2, s. 55 - 72

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski: Wykonawczynie roli Edmei w Mauprat George Sand
Angielski: Performers of Edmea’s Role of in Mauprat by George Sand

Autorzy

https://orcid.org/0000-0003-0302-6620

Halina Waszkiel
Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie
https://orcid.org/0000-0003-0302-6620 Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie

Publikacja: 27.11.2024

Otrzymano: 26.02.2024

Zaakceptowano: 01.05.2024

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Finansowanie artykułu:

brak źródeł

Udział procentowy autorów:

Halina Waszkiel (Autor) - 100%

Informacje o konflikcie interesów:

brak konfliktu interesów

Informacje o autorze:

Halina Waszkiel – prof. dr hab., absolwentka filologii polskiej na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1988–1994 redaktor merytoryczny w Dziale Wydawniczym Muzeum Narodowego w Warszawie, w latach 1994–2006 główny inwentaryzator oraz kustosz w Muzeum Teatralnym w Warszawie (Teatr Wielki – Opera Narodowa). Od 2006 roku i nadal nauczyciel akademicki w Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza w Warszawie i w Filii AT w Białymstoku (od 2021 roku jako profesor AT). Autorka prac z zakresu teatru i dramatu XIX i XX wieku oraz esejów i recenzji dotyczących teatru, dramatu oraz teatru lalek. Autorka monografii: Stanisław Bogusławski (2010); Dramaturgia polskiego teatru lalek (2013); Trudne lata. Teatr warszawski 1815–1868 (2015).

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 35

Liczba pobrań: 16

Wykonawczynie roli Edmei w <em>Mauprat</em> George Sand