Dziedzictwo a rozwój społeczno-gospodarczy w Polsce. Propozycje wskaźników statystycznych

Anna  Góral; Jarosław  Klaś; Katarzyna Kopeć

Tytuły

Abstrakt

Heritage and the Socio-Economic Development of Poland. A Proposal for Statistical Indicators

The article focuses on the issue of measuring the impact of cultural heritage on socio-economic development. The aim of the research, which this article was based on, was to develop proposals for statistical indicators to measure the impact of heritage on socio-economic development in Poland. In the course of the research, an attempt was made to answer the following research question: What statistical indicators can be used to measure the impact of heritage on the socio-economic development of Poland in the context of monument protection policy, society, economic situation and environmental aspects? The research was carried out using the analysis of existing data. The completed research allowed there author to establish the proposed set of statistic indicators that could be used to measure the impact of cultural heritage on socio-economic development in Poland in four areas: monument protection policy, society, economic situation and environment aspects.

Słowa kluczowe

heritage, socio-economic development, statistical indicators, culture statistics

Bibliografia

Adamiak Piotr, Charycka Beata (2015). Działania organizacji pozarządowych oraz samorządów w obszarze dziedzictwa kulturowego: współpraca, potrzeby, zaangażowanie wolontariuszy. Warszawa: Stowarzyszenie Klon/Jawor.

Appendino Federica (2018). Heritage-related Indicators for Urban Sustainable Development: A Systematic Review. Urban Transportation and Construction, 4(1), https://doi.org/10.18686/utc.v4i1.32.

Blomkamp Emma (2015). A Critical History of Cultural Indicators. W: Lachlan, MacDowall, Marnie Badham, Emma Blomkamp, Kim Dunphy (red.), Making Culture Count. The Politics of Cultural Measurement. London: Palgrave Macmillan, 11–26.

Chabiera Aleksandra, Dąbrowski Adam, Fortuna-Marek Anna, Kozioł Anna, Nowak Piotr, Skaldawski Bartosz, Stępnik Konrad (2017). Dziedzictwo kulturowe w badaniach. T. 1.

Polacy wobec dziedzictwa. Raport z badań społecznych. Warszawa: Narodowy Instytut Dziedzictwa, Kraków: Uniwersytet Jagielloński.

Chabiera Aleksandra, Dąbrowski Adam, Kozioł Anna, Nowak Piotr, Skaldawski Bartosz (2021). Dziedzictwo kulturowe w badaniach. T. 2. Rozwój lokalny i strategiczne zarządzanie rozwojem gminy w oparciu o dziedzictwo kulturowe. Warszawa: Narodowy Instytut Dziedzictwa, Kraków: Uniwersytet Jagielloński.

Cultural Heritage as a Source of Societal Well-being in European Regions − ESPON HERIWELL, ESPON, [dok. elektr.] https://www.espon.eu/HERIWELL. [odczyt: 22.08.2023].

Cultural Heritage Counts for Europe (2015), CHCfE Consortium, Międzynarodowe Centrum Kultury, Krakow, [dok. elektr.] http://blogs.encatc.org/culturalheritagecountsforeurope/wp-content/uploads/2015/06/CHCfE_FULL-REPORT_v2.pdf. [odczyt: 13.06.2023].

Culture Statistics − 2019 Edition (2019), Eurostat, [dok. elektr.] https://ec.europa.eu/eurostat/web/products-statistical-books/-/ks-01-19-712. [odczyt: 27.06.2022].

Elas Marta (red.) (2021). Standardy termomodernizacji obiektów zabytkowych. Wytyczne Generalnego Konserwatora Zabytków dotyczące ochrony wartości dziedzictwa kulturowego w procesie poprawy charakterystyki energetycznej budynków zabytkowych. Warszawa: Narodowy Instytut Dziedzictwa, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Garzillo Cristina, Balenciaga Intza, Izulain Ane, Escribano Talia, Rangil, Wildman, Allison (2020), Adaptive Reuse of Cultural Heritage. An Examination of Circular Governance Models from 16 International Case Studies. CLIC Project, [dok. elektr.] https://iclei-europe.org/publications-tools/?c=search&uid=ewTajtJT. [odczyt: 1.12.2022].

Góral Anna, Kopeć Katarzyna, Pokojska Weronika (2022). Dziedzictwo kulturowe a rozwój społeczno-gospodarczy. Przegląd wybranych podejść do gromadzenia danych na temat dziedzictwa kulturowego. Raport na zlecenie Narodowego Instytutu Dziedzictwa, niepublikowany.

Jasikowska Katarzyna, Pałasz Michał (red.) (2022), Za pięć dwunasta koniec świata. Kryzys klimatyczno-ekologiczny głosem wielu nauk. Kraków: Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Biblioteka Jagiellońska.

Jelincic Daniela Angelina (2021). Indicators for Cultural and Creative Industries’ Impact Assessment on Cultural Heritage and Tourism. Sustainability, 13, 7732, https://doi.org/10.3390/su13147732.

Konior Agnieszka (2022). Skąd czerpać dane statystyczne dotyczące dziedzictwa? Biuletyn dla naukowców. Stan na 2022 rok. Raport na zlecenie Narodowego Instytutu Dziedzictwa, niepublikowany.

Landorf Chris (2009). A Framework for Sustainable Heritage Management: A Study of UK Industrial Heritage Sites. International Journal of Heritage Studies, 15, 494–510, https://doi.org/10.1080/13527250903210795.

Łuczewski Michał, Bednarz-Łuczewska Paulina (2012). Analiza dokumentów zastanych. W: Dariusz Jemielniak (red.), Badania jakościowe. Metody i narzędzia, t. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 163−188.

MacDowall Lachlan, Badham Marnie, Blomkamp Emma, Dunphy Kim (2015). Making Culture Count. London: Palgrave Macmillan.

Mierzwiński Adam (1991). 1000 słów o ekologii i ochronie środowiska. Warszawa: Bellona.

Ministerstwo Kultury (2005). Uzupełnienie Narodowej Strategii Rozwoju Kultury na lata 2004–2020. Warszawa: Ministerstwo Kultury.

Murzyn-Kupisz Monika, Hołuj Dominika, Działek Jarosław (2022). Dziedzictwo kulturowe w badaniach. T. 3. Społeczno-ekonomiczne oddziaływanie dziedzictwa kulturowego. Stan badań oraz perspektywy i potrzeby badawcze w kontekście polskim. Warszawa: Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Museums, Events: Measuring Impact on local environment with data analytics, [dok. elektr.] https://www.memind.eu/the-project/. [odczyt: 5.07.2023].

NID (2022). Zapytanie ofertowe na wykonanie zamówienia polegającego na: opracowaniu propozycji wskaźników statystycznych służących pomiarowi wpływu dziedzictwa na rozwój społeczno-gospodarczy dla Polski, niepublikowane.

Nocca Francesca (2017). The Role of Cultural Heritage in Sustainable Development: Multidimensional Indicators as Decision-Making Tool. Sustainability, 9, 1882, https://doi.org/10.3390/su9101882.

Obłąkowska Katarzyna, Bartoszewicz Artur (2022). Zabytki i pieniądze. Sacrum i profanum, czy dwie strony jednego medalu? Obszary oddziaływania i koszty zaniechania opieki nad zabytkami nieruchomymi ze szczególnym uwzględnieniem obszaru odpowiedzialności samorządu terytorialnego w Polsce. Raport na zlecenie Narodowego Instytutu Dziedzictwa, niepublikowany.

Osterwalder Alexander, Pigneur Yves (2004). An Ontology for e-Business Models. W: Wendy Currie (red.), Value Creation from E-Business Models, Elsevier, 65–97, https://doi.org/10.1016/b978-075066140-9/50006-0.

Plevoets Bie, Cleempoel Koenraad (2019). Adaptive Reuse of the Built Heritage: Concepts and Cases of an Emerging Discipline. London: Routledge.

Rizzo Ilde, Mignosa Anna (2013). Handbook on the Economics of Cultural Heritage. Cheltenham-Northampton: Edward Elgar.

Statistical, Economic and Sociological Surveys on Culture, [dok. elektr.] https://www.culture.gouv.fr/en/Thematic/Etudes-et-statistiques/Statistical-economic-and-Sociological-surveys-on-Culture. [odczyt: 5.07.2023].

Tanner Simon (2012). Measuring the Impact of Digital Resources: The Balanced Value Impact Model. London: King’s College, [dok. elektr.] http://www.kdcs.kcl.ac.uk/innovation/impact.html. [odczyt: 5.07.2023].

Torre Marta, Mason Randall (2002). Assessing the Values of Cultural Heritage. Los Angeles: The Getty Conservation Institute, [dok. elektr.] https://www.getty.edu/conservation/publications_resources/pdf_publications/values_cultural_heritage.html. [odczyt: 1.12.2022].

Unesco Culture 2030 Indicators (2019). Paris: UNESCO World Heritage Centre, Sustainable Development Goals, [dok. elektr.] https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000371562. [odczyt: 1.12.2022].

Vanhoutte Christine (2020). The Flanders Heritage Satellite Account. A Strategic Instrument for Policy. Österreichische Zeitschrift für Kunst und Denkmalpflege, 1/2, 12–18.

Vecco Marilena, Srakar Andrej (2018). The Unbearable Sustainability of Cultural Heritage: An Attempt to Create an Index of Cultural Heritage Sustainability in Conflict and War Regions. Journal of Cultural Heritage, 33, 293–302, https://doi.org/10.1016/j.culher.2018.06.009.

Verwayen, Harry et al. (2017). Impact Playbook. For Museums, Libraries, Archives and Galleries. Europeana Foundation.