FAQ

Czy kultura czytelnicza ma płeć? O wyzwaniach angażowania mężczyzn w aktywność biblioteczną

Zarządzanie w Kulturze, 2024, Tom 25, Numer 3, s. 411-433

https://doi.org/10.4467/20843976ZK.24.036.20583

Autorzy

Krzysztof Stachura
Uniwersytet Gdański
Jana Bażyńskiego 8, 80-309 Gdańsk, Polska
https://orcid.org/0000-0003-0248-3563 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Czy kultura czytelnicza ma płeć? O wyzwaniach angażowania mężczyzn w aktywność biblioteczną

Abstrakt

This article explores the factors that contribute to men’s limited engagement in institutional reading culture and the impact of gender stereotypes on this issue. The study examines the three components of reading culture (motivational dispositions, reading behaviours, and instrumental dispositions) with a focus on the institutional perspective of libraries. This research is based on a mixed-methods study conducted in Pomeranian Voivodeship in 2022–2023, which included indepth interviews with active cultural participants (n = 20) and librarians (n = 15), as well as a questionnaire survey of active cultural participants (n = 569). The findings of this study indicate that gender stereotypes significantly influence men’s participation in the reading culture. Men tend to adhere to traditional gender roles and scripts, resulting in a lack of engagement with library programs designed to meet women’s needs. Men’s participation in all three dimensions of reading culture was lower than that of women’s. Therefore, libraries must develop programs to cater to the unique needs and expectations of male readers.

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Andrzejewska Jadwiga (1977). Kultura czytelnicza nauczycieli szkoły podstawowej. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Bachórz Agata, Ciechorska-Kulesza Karolina, Czarnecki Sławomir, Grabowska Martyna, Knera Jakub, Michałowski Lesław, Obracht-Prondzyński Cezary, Stachura Krzysztof, Szultka Stanisław, Zbieranek Piotr (2014). Punkty styczne. Między kulturą a praktyką (nie) uczestnictwa. Gdańsk: Instytut Kultury Miejskiej.

Bednarczyk Dorota, Kowalski Artur (2024). Feminizm i feminatywy w bibliotece i archiwum, Biuletyn EBIB, 1(212), https://ebibojs.pl/index.php/ebib/article/view/896/918 [odczyt: 20.05.2024].

Borowski Hubert (2011). Wizerunek i użytkowanie bibliotek publicznych. Raport z badaniahttp://stare.biblioteki.org/repository/PLIKI/DOKUMENTY/RAPORTY/05_wizerunek_i_uzytkowanie_bibliotek_publicznychraport_PRB.pdf [odczyt: 17.05.2024].

Borowski Hubert (2015). Do czego służą biblioteki?https://biblioteki.org/app/uploads/2023/01/Do_czego_s-uza_biblioteki_raport.pdf [odczyt: 17.05.2024].

Carlsson Hanna, Hanell Fredrik, Engström Lisa (2023). Revisiting the Notion of the Public Library as a Meeting Place: Challenges to the Mission of Promoting Democracy in Times of Political Turmoil. Journal of Documentation, 79(7), 178–195.

Christin Angèle (2012). Gender and Highbrow Cultural Participation in the United States. Poetics, 40(5), 423–443.

Chymkowski Roman (2024). Społeczna mapa czytania książek. W: Zofia Zasacka, Roman Chymkowski, Izabela Koryś, Stan czytelnictwa książek w Polsce w 2023 roku. Warszawa: Biblioteka Narodowa, 3–12.

Cocozza Sergio, Sacco Pier Luigi, Matarese Giuseppe, Maffulli Gayle D., Maffulli Nicola, Tramontano Donatella (2020). Participation to Leisure Activities and Well-Being in a Group of Residents of Naples-Italy: The Role of Resilience. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17, 1895.

Connell Raewyn (2005). Masculinities. Oakland: University of California Press.

Czarnecki Sławomir, Dzierżanowski Maciej, Grabowska Martyna, Knera Jakub, Michałowski Lesław, Obracht-Prondzyński Cezary, Stachura Krzysztof, Szultka Stanisław, Zbieranek Piotr (2012). Poszerzenie pola kultury. Diagnoza potencjału sektora kultury w Gdańsku. Gdańsk: Instytut Kultury Miejskiej.

Deńca Marta (2015). Rola biblioteki szkolnej w rozwijaniu kompetencji czytelniczych uczniów niesłyszących. W: Mariola Antczak, Agata Walczak-Niewiadomska (red.), W kręgu kultury czytelniczej dzieci i młodzieży. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Warszawa: Wydawnictwo SBP, 169–189.

Department for Professional Employees, AFL-CIO (2024). Library Professionals: Facts & Figureshttps://www.dpeaflcio.org/factsheets/library-professionals-facts-and-figures [odczyt: 20.06.2024].

Derrett Ros (2003). Making Sense of How Festivals Demonstrate a Community’s Sense of Place. Journal of Event Management, 8, 49–58.

Ellemers Naomi (2018). Gender Stereotypes. Annual Review of Psychology, 69(1), 275–298.

Elsden Esme, Roe Brenda (2021). Does Arts Engagement and Cultural Participation Impact Depression Outcomes in Adults: A Narrative Descriptive Systematic Review of Observational Studies. Journal of Public Mental Health, 20(3), 159–171.

Grossman Suzanne, Agosto Denise E., Klassen Ann C. (2022). How Public Libraries Help Immigrants Adjust to Life in a New Country: A Review of the Literature. Health Promotion Practice, 23(5), 804–816.

Haines Elizabeth L., Deaux Kay, Lofaro Nicole (2016). The Times They Are a-Changing … or Are They Not? A Comparison of Gender Stereotypes, 1983–2014. Psychology of Women Quarterly, 40(3), 353–363.

Iwanowicz Małgorzata (2006). Uczniowska awersja do lektur szkolnych jako problem dydaktyczny i wychowawczy. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica, 8, 551–564. Jachimczak Barbara (1990). Badania czytelnictwa czy kultury czytelniczej społeczeństwa? Poradnik Bibliotekarza, 10, 17–19.

Jakubowska Honorata, Dominika Byczkowska-Owczarek (2018). Girls in Football, Boys in Dance. Stereotypization Processes in Socialization of Young Sportsmen and Sportswomen. Qualitative Sociology Review, 14(2), 12–28.

Koryś Izabela (2024). Biblioteki a czytelnictwo. W: Zofia Zasacka, Roman Chymkowski, Izabela Koryś, Stan czytelnictwa książek w Polsce w 2023 roku. Warszawa: Biblioteka Narodowa, 28–30.

Krajewski Marek (2013). W kierunku relacyjnej koncepcji uczestnictwa w kulturze. Kultura i Społeczeństwo, 1, 29–67.

Locke Edwin A., Latham Gary P. (2006). New Directions in Goal-Setting Theory. Current Directions in Psychological Science, 15(5), 265–268.

Loh Chin Ee, Sun Baoqi, Majid Shaheen (2019). Do Girls Read Differently from Boys? Adolescents and Their Gendered Reading Habits and Preferences. English in Education, 54(2), 174–190.

Paul Magdalena (2018). Wpływ społeczny bibliotek publicznych. Badanie użytkowników bibliotek w województwie mazowieckim. Warszawa: Grupa Cogito.

Pew Research Center (2016). Libraries 2016https://www.pewresearch.org/internet/2016/09/09/americans-attitudes-toward-public-libraries/  [odczyt: 17.05.2024].

Popławska Magdalena (2022). Od zależności do sieci relacji społecznych. Kultura włączająca. Czas Kultury, 212(1), 212–222.

Priyashantha K.G., Chamaru De Alwis A., Welmilla Indumathi (2023). Three Perspectives On Changing Gender Stereotypes. FIIB Business Review, 12(2), 120–131.

Scholes Laura (2019). Differences in Attitudes Towards Reading and Other School‐Related Activities Among Boys and Girls. Journal of Research in Reading, 42(3–4), 485–503.

Stachoń Maria (2023). Kultura czytelnicza nastolatków w świetle badań sondażowych. O wartości lektury tekstów dawnych na temat obrzędowości. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia, 14, 87–95.

Stachura Krzysztof (2023). Osamotnieni, wyizolowani, autowykluczeni? Z czego wynika nieobecność mężczyzn seniorów w instytucjach kultury? Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, 85, 77–94.

Stachura Krzysztof, Zbieranek Piotr (2022). Biblioteki, bibliotekarze i czytelnictwo w województwie pomorskim. Diagnoza problemówhttps://wbpg.org.pl/wp-content/uploads/2023/04/Biblioteki-bibliotekarze-i-czytelnictwo-w-wojewodztwie-pomorskim.pdf [odczyt: 12.02.2024].

Stachura Krzysztof, Zbieranek Piotr (2023). Biblioteki, bibliotekarze i czytelnictwo w województwie pomorskim. Diagnoza problemów. Perspektywa bibliotekarzy, samorządowców i czytelnikówhttps://wbpg.org.pl/wp-content/uploads/2024/02/Raportem.pdf [odczyt: 27.04.2024].

Tokarz Rayla E., Tati Mesfin (2021). Stereotyping Ourselves: Gendered Language Use in Management and Instruction Library Job Advertisements. Journal of Library Administration, 61(3), 301–311.

Vakkari Pertti, Serola Sami (2012). Perceived Outcomes of Public Libraries. Library and Information Science Research, 34(1), 37–44.

Zasacka Zofia (2024a). Społeczne obiegi książek. W: Zofia Zasacka, Roman Chymkowski, Izabela Koryś, Stan czytelnictwa książek w Polsce w 2023 roku. Warszawa: Biblioteka Narodowa, 23–27.

Zasacka Zofia (2024b). Źródła informacji o książkach. W: Zofia Zasacka, Roman Chymkowski, Izabela Koryś, Stan czytelnictwa książek w Polsce w 2023 roku. Warszawa: Biblioteka Narodowa, 31–34.

Ziarkowski Daniel (2019). Zaufaj mi, jestem bibliotekarzem, czyli mężczyzna w bibliotece. Biblioteka i Edukacja, 16, 111–120.

Informacje

Informacje: Zarządzanie w Kulturze, 2024, Tom 25, Numer 3, s. 411-433

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski: Czy kultura czytelnicza ma płeć? O wyzwaniach angażowania mężczyzn w aktywność biblioteczną
Angielski: The Gender Dimension of the Reading Culture: Exploring the Challenges of Engaging Men in Library Activities

Autorzy

https://orcid.org/0000-0003-0248-3563

Krzysztof Stachura
Uniwersytet Gdański
Jana Bażyńskiego 8, 80-309 Gdańsk, Polska
https://orcid.org/0000-0003-0248-3563 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Gdański
Jana Bażyńskiego 8, 80-309 Gdańsk, Polska

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Finansowanie artykułu:

Badania, na podstawie których powstał tekst, zostały sfinansowane ze środków Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Josepha Conrada Korzeniowskiego w Gdańsku.

Udział procentowy autorów:

Krzysztof Stachura (Autor) - 100%

Informacje o konflikcie interesów:

brak konfliktu interesów

Informacje o autorze:

Krzysztof Stachura – doktor, adiunkt w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Gdańskiego. Interesuje się badaniem praktyk uczestnictwa w kulturze i antropologią nowych mediów. Członek Zarządu Oddziału Gdańskiego Polskiego Towarzystwa Socjologicznego i Pomorskiego Centrum Badań nad Kulturą UG. Współtwórca koncepcji poszerzenia pola kultury. Realizuje projekty badawcze poświęcone ewolucji funkcjonowania podmiotów z sektora kultury oraz kondycji kadr kultury. W ostatnich latach zajmuje się między innymi badaniem zaangażowania mężczyzn w aktywności kulturalne. W 2023 roku opublikował poświęcony tej tematyce artykuł: Lonely, isolated, self-excluded? What is the reason for the absence of male seniors in cultural institutions?

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski