FAQ

Referenda w systemie politycznym Republiki Czeskiej

Data publikacji: 22.12.2021

Wschodnioznawstwo, 2021, Tom 15, s. 77 - 91

https://doi.org/10.4467/20827695WSC.21.004.14711

Autorzy

Krzysztof Koźbiał
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0001-6124-5341 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Referenda w systemie politycznym Republiki Czeskiej

Abstrakt

Republika Czeska jest jednym z tych krajów europejskich, w których bezpośrednie instrumenty demokratyczne, takie jak referenda, są rzadko stosowane na szczeblu państwowym. W Republice Czeskiej w ten sposób zdecydowano jedynie o przystąpieniu kraju do Unii Europejskiej (2003). Z drugiej strony, na poziomie lokalnym czeskie doświadczenia z referendami są bogate. W latach 2006‑2021 przeprowadzono ponad 300 referendów, średnio ponad 20 rocznie. Problematyka poruszana w tych referendach obejmowała kwestie infrastruktury, lokalizacji elektrowni wiatrowych czy składowania odpadów radioaktywnych. W przyszłości szersze niż dotychczas wykorzystanie referendów w czeskim systemie politycznym zależeć będzie m.in. od wyniku wyborów parlamentarnych, które odbędąsięjesienią2021 r. Czeska Partia Piratów, która ma duże szanse na zwycięstwo w tych wyborach, opowiada się za korzystaniem z tego typu głosowania znacznie częściej niż dotychczas.

Referenda in the political system of the Czech Republic

The Czech Republic is one of those European countries where direct democratic instruments, such as referendums, are rarely resorted to at the state level. Only the country’s accession to the European Union (2003) was decided in this way in the Czech Republic.

On the local level, on the other hand, the Czech experience with referendums is rich. Between 2006 and 2021, more than 300 referendums were held, an average of more than 20 per year. The issues dealt with in these referendums included infrastructure issues, the location of wind power plants or the storage of radioactive waste.

The future of the use of referendums more widely than before in the Czech political system will depend, among other things, on the outcome of the parliamentary elections to be held in the autumn of 2021. The Czech Pirate Party, which has a significant chance of winning this election, is in favour of using this type of voting far more often than before.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
ČTK, Referendum o nadraži v Brněneni platne. Většina lidi Se vyjadřila Proti jeho odsunu z centra [8 X 2016], https://zpravy.aktualne.cz/referendum‑o‑nadrazi‑v‑brne‑neni‑kvuli‑nizke‑ucasti‑platne/
r~6d3d37688d9511e683920025900fea04/.
CVVM, Rozděleni Československa: 25 let od Izniku samostatne ČR a SR, https://cvvm.soc.cas.cz/media/com_form2content/documents/c2/a4464/f9/po171205.pdf.
CVVM, Zajem o politiku a nazory na podileni se občanůna rozhodovani – unor 2020, https://cvvm.soc.cas.cz/media/com_form2content/documents/c2/a5157/f9/pd200306.pdf.
Hamuľak, O., Referendum v českem pravnim prostředi. „Pravo. Časopis pro pravni teorii a praxi” 2008, č. 2.
Juptner, P., Valušova, P., Kruntoradova, I., Participation and Elements of Direct Democracy in the Czech Republic: Part I, „Viešoji Politika ir Administravimas” 2014, vol. 13, nr 4.
Juptner, P., Valušova, P., Kruntoradova, I., Participation and Elements of Direct Democracy in the Czech Republic: Part II, „Viešoji Politika ir Administravimas” 2015, vol. 14, nr 2.
Konstytucja Republiki Czeskiej z 16 grudnia 1992 r., tłumaczenie i wstęp M. Kruk, Warszawa 2000.
Koźbiał, K., Direct democracy in the political system of the Czech Republic: current status and prospects for the future, „Political Preferences”2018, vol. 21.
Krzywoszyński, M., Referendum ogólnokrajowe w Europie: teorie, praktyki, analogie, Poznań 2017.
KSČM, Volebni program KSČM pro volby do Poslanecke sněmovny Parlamentu Česke republiky 2017, https://www.kscm.cz/sites/default/files/soubory/Program%20KS%C4%8CM/volebni_program_
kscm_pro_volby_do_ps_pcr_2017.pdf.
Marczewska‑Rytko, M., Demokracja bezpośrednia w teorii i praktyce politycznej, Lublin 2001.
Median, Snemovni volebni model duben 2021, https://www.median.eu/cs/wp‑content/uploads/2021/05/Volby_2021_04_opr.pdf.
Musiał‑Karg, M., Referenda w państwach europejskich. Teoria, praktyka, perspektywy, Toruń 2008.
MVCR, http://www.mvcr.cz/clanek/obcanske‑aktivity‑118893.aspx.
MVCR, Mistni referenda v Česke Republice 2006‑2020, www.mvcr.cz.parlamentnilisty.cz, Paroubek: M. Zeman pro krajske referendum v Oczce limitů těžby hnědeho uhli [21 X 2014],  http://www.parlamentnilisty.cz/politika/politici‑volicum/Paroubek‑M‑Zeman‑pro‑krajske‑
referendum‑v‑otazce‑limitu‑tezby‑hnedeho‑uhli‑342526.
parlamentnilisty.cz, Starosta Litvinova: Krajske referendum o prolomeni Tebach limitůneni namistě[11 VII 2014], http://www.parlamentnilisty.cz/arena/monitor/Starosta‑Litvinova‑Krajske‑referendum‑o‑
prolomeni‑tezebnich‑limitu‑neni‑namiste‑326458.
Piratska strana, https://www.pirati.cz/program/dlouhodoby/prima‑demokracie/.
Referendum o přistoupeni Česke republiky k Evropske unii konane ve dnech 13.‑14.06.2003, https://www.volby.cz/pls/ref2003/re13?xjazyk=CZ.
Reflex.cz, Referendum nanečisto: Pro odchod Česka z EU Se vyjadřilo 80 procent hlasujicich [23 VI 2016], http://www.reflex.cz/clanek/anketa/72285/referendum‑nanecisto‑pro‑odchod‑ceska‑z‑
eu‑se‑vyjadrilo‑80‑procent‑hlasujicich.html.
Rytel‑Warzocha, A., Referendum ogólnokrajowe w państwach Europy Środkowo‑Wschodniej, Warszawa 2011.
Smith, M.L., The uneasy balance between participation and representation: local direct democracy in the Czech Republic, [in:] Local Direct Democracy in Europe, ed. T. Schiller, Wiesbaden 2011.
SPD, Politicky Program SPD, https://www.spd.cz/program‑vypis/.
Tomaszewski, J., Czechosłowacja, Warszawa 1997.
Ustavni zakon o referendu o přistoupeni Česke republiky k Evropske unii a o změně ustavniho zakona č. 1/1993 Sb., Ustava Česke republiky, ve zněni pozdějšich ustavnich zakonů, Ustavni zakon ze dne 14. listopadu 2002, „Sbirka Zakonů Česke Republiky”2002, nr 515, https://www.zakonyprolidi.cz/cs/2002‑515.
Uvodni stranka, https://ceskoslovensko2018.wordpress.com/.
Zakon o krajskem referendu a o změn ěněkterych zakonů, ze dne 9. března 2010, „Sbirka Zakonů Česke Republiky” 2010, nr 118, http://www.psp.cz/sqw/sbirka.sqw?r=2010&cz=118.
Zakon o mistnim referendu a o změně některych zakonů, ze dne 11. prosince 2003,
„Sbirka Zakonů Česke Republiky” 2004, nr 22, https://www.zakonyprolidi.cz/cs/2004‑22#cast1.

Informacje

Informacje: Wschodnioznawstwo, 2021, Tom 15, s. 77 - 91

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Referenda w systemie politycznym Republiki Czeskiej

Angielski:

Referenda in the political system of the Czech Republic

Autorzy

https://orcid.org/0000-0001-6124-5341

Krzysztof Koźbiał
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0001-6124-5341 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków

Publikacja: 22.12.2021

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Krzysztof Koźbiał (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 509

Liczba pobrań: 631

<p> Referenda w systemie politycznym Republiki Czeskiej</p>