Prezentowana publikacja analizuje dwie powiązane ze sobą tendencje w stosunkach międzynarodowych na przykładzie Białorusi. Pierwszy trend to kryzys międzynarodowej legitymizacji autorytarnego reżimu, który rażąco sfałszował wybory prezydenckie w 2020 r. i brutalnie stłumił masowe pokojowe protesty przeciwko bezprawiu władz. Drugim jest dążenie sił demokratycznych, na czele których stoi prezydent‑elekt Swiatłana Cichanouska, do stania się pełnoprawnym przedstawicielem narodu białoruskiego na arenie zewnętrznej.

Podczas gdy w pierwszych miesiącach po sfałszowanych wyborach białoruski problem był obecny na łamach mediów europejskich, uwaga poświęcana sytuacji na Białorusi i wokół niej malała wraz ze spadkiem aktywności protestacyjnej wewnątrz kraju. Stało się to szczególnie widoczne po rozpoczęciu przez Rosję zakrojonej na szeroką skalę agresji na Ukrainę, która była moralnie i materialnie wspierana przez dyktaturę w Mińsku.

Zmniejszona uwaga aktorów międzynarodowych na wschodnioeuropejskie państwo nie powstrzymała aktywnej działalności Demokratycznej Białorusi. Głównym wsparciem sił demokratycznych stała się białoruska emigracja, która po wydarzeniach 2020 r. nabrała masowego charakteru. Jej główne ośrodki koncentrują się na Litwie i w Polsce. Tam też działają główne struktury białoruskiej opozycji demokratycznej.

W ciągu ostatnich trzech lat ukształtowały się konkretne formaty międzynarodowej działalności Demokratycznej Białorusi, w tym tworzenie zagranicznych przedstawicielstw Gabinetu Przejściowego na uchodźstwie w innych państwach, wspieranie działalności tzw. ambasad ludowych oraz akredytacja zagranicznych przedstawicieli dyplomatycznych przy rządzie na uchodźstwie. Do oczywistych sukcesów dyplomatycznych Biura Swiatłany Cichanouskiej i Gabinetu Przejściowego należy utworzenie we wrześniu 2022 r. Grupy Kontaktowej Rady Europy ds. Białorusi z białoruskimi siłami demokratycznymi i społeczeństwem obywatelskim, a następnie przyjęcie przez Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy rezolucji w sprawie wsparcia Białorusinów na uchodźstwie.

International activities of Democratic Belarus during the legitimacy crisis of the authoritarian regime (2020-2023)

The presented publication analyses two interrelated trends in international relations on the example of Belarus. The first trend is the crisis of international legitimacy of the authoritarian regime that blatantly rigged the 2020 presidential election and violently suppressed mass peaceful protests against the lawlessness of the authorities. The second is the aspiration of the democratic forces, led by President‑elect Svetlana Tikhanouskaya, to become a fully‑fledged representative of the Belarusian people in the external arena.

While in the first months after the rigged elections the Belarusian issue was present in the centre of world politics, the attention paid to the situation in and around Belarus decreased as protest activity inside the country decreased. This became particularly evident after Russia launched a large‑scale aggression against Ukraine, which was morally and materially supported by the dictatorship in Minsk.

The reduced attention of international actors on the eastern European country did not stop the active activities of Democratic Belarus. The main support of the opposition forces became the Belarusian emigration, which after the events of 2020 took on a mass character. Its main centres are concentrated in Lithuania and Poland. The main opposition structures are also active there.

Over the past three years, specific formats for the international activities of Democratic Belarus have taken shape, including the creation of foreign representations of the Joint Transitional Cabinet in other countries, support for the activities of so‑called people’s embassies and the accreditation of foreign diplomatic representatives to the Cabinet. Among the obvious diplomatic successes of the Office of Svetlana Tikhanouskaya and the Transitional Cabinet is the creation of the following in September 2022. Council of Europe Contact Group on Cooperation with Belarusian Democratic Forces and Civil Society, and the subsequent adoption by the Council of Europe Parliamentary Assembly of a resolution on support for Belarusians in exile.

The presented publication analyses two interrelated trends in international relations on the example of Belarus. The first trend is the crisis of international legitimacy of the authoritarian regime that blatantly rigged the 2020 presidential election and violently suppressed mass peaceful protests against the lawlessness of the authorities. The second is the aspiration of the democratic forces, led by President‑elect Svetlana Tikhanouskaya, to become a fully‑fledged representative of the Belarusian people in the external arena.

While in the first months after the rigged elections the Belarusian issue was present in the centre of world politics, the attention paid to the situation in and around Belarus decreased as protest activity inside the country decreased. This became particularly evident after Russia launched a large‑scale aggression against Ukraine, which was morally and materially supported by the dictatorship in Minsk.

The reduced attention of international actors on the eastern European country did not stop the active activities of Democratic Belarus. The main support of the opposition forces became the Belarusian emigration, which after the events of 2020 took on a mass character. Its main centres are concentrated in Lithuania and Poland. The main opposition structures are also active there.

Over the past three years, specific formats for the international activities of Democratic Belarus have taken shape, including the creation of foreign representations of the Joint Transitional Cabinet in other countries, support for the activities of so‑called people’s embassies and the accreditation of foreign diplomatic representatives to the Cabinet. Among the obvious diplomatic successes of the Office of Svetlana Tikhanouskaya and the Transitional Cabinet is the creation of the following in September 2022. Council of Europe Contact Group on Cooperation with Belarusian Democratic Forces and Civil Society, and the subsequent adoption by the Council of Europe Parliamentary Assembly of a resolution on support for Belarusians in exile.