Gospodarka Naddniestrza jako przykład funkcjonowania separatystycznego obszaru ekonomicznego
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEData publikacji: 2024
Wschodnioznawstwo, 2024, Tom 18, s. 255 - 279
https://doi.org/10.4467/20827695WSC.24.016.20631Autorzy
Gospodarka Naddniestrza jako przykład funkcjonowania separatystycznego obszaru ekonomicznego
Celem artykułu jest naukowa próba opisania gospodarki separatystycznego Naddniestrza jako części systemu gospodarczego Republiki Mołdawii i regionu, przynoszącego przychody nie tylko przedstawicielom „władz” w Tyraspolu, ale również kręgom politycznym i biznesowym na obszarze kontrolowanym przez rząd w Kiszyniowie, na Ukrainie i w Federacji Rosyjskiej. Eksplanacja skupia się na trzech obszarach funkcjonowania naddniestrzańskiej ekonomii: aspekcie rynkowym, przemycie i wydobyciu kryptowalut. Wyzwaniem dla badacza jest dostępność oficjalnych dokumentów i danych. Analiza skupia się na dostępnych danych statystycznych i opracowaniach eksperckich, jak też na publikacjach mołdawskich i zagranicznych mediów, które odnosiły się do rynkowych i nierynkowych aspektów naddniestrzańskiej oraz mołdawskiej gospodarki. Zebrane w toku procesu badawczego informacje oraz opinie pozwalają podjąć próbę oceny prawdopodobieństwa dalszego trwania obszaru gospodarczego, nie podlegającego jurysdykcji konstytucyjnych władz Republiki Mołdawii, szczególnie w kontekście wojny na Ukrainie oraz proeuropejskiego kursu rządu w Kiszyniowie.
Aquatir, https://www.aquatir.md.
Anunțul premierului: Moldova a efectuat prima achiziție de gaze naturale din surse alternative, 25 X 2021, https://tribuna.md/2021/10/25/premierului-moldova-a-efectuat-prima-achizitie-de-gaze-naturale-din-surse-alternative.
AO „Moldovagaz” finansovaya otchetnost’ po statusu 31 dekabrya 2018 goda podgotovleno v sootvetstvii s Natsional’nymi standartami bukhalterskogo uchota, https://www.moldovagaz.md/pic/uploaded/docs/financial_report_2018.pdf?v=2.
Baciu, A., Moldova a cumpărat un milion de metri cubi de gaze naturale de la compania poloneză PGNiG, 25 X 2021, https://agora.md/stiri/94681/moldova-a-cumparat-un-milion-de-metri-cubi-de-gaze-naturale-de-la-compania-poloneza-pgnig.
Całus, K., Gospodarka wspomagana. Specyfika naddniestrzańskiego modelu ekonomicznego, 16 V 2013, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2013-05-16/gospodarka-wspomagana-specyfika-naddniestrzanskiego-modelu.
Całus, K., Interkonektor sposobem na niezależność od Rosji? Mołdawskie próby dywersyfikacji dostaw gazu, 11 X 2013, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2013-10-11/interkonektor-sposobem-na-niezaleznosc-od-rosji-moldawskie.
Całus, K., Mołdawskie starania o zwiększenie bezpieczeństwa gazowego, 4 I 2017, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2017-01-04/moldawskie-starania-o-zwiekszenie-bezpieczenstwa-gazowego.
Całus, K., Rosyjskie sankcje wobec Mołdawii. Niewielkie efekty, spory potencjał, 6 XI 2014, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2014-11-06/rosyjskie-sankcje-wobec-moldawii-niewielkie-efekty-spory.
Cheban, E., Moldova perestala poluchat’ elektroenergiyu iz Rumynii. Ob etom svidetel’stvuyut onlayn dannyye na sayte operatora energoseti Moldelectrica, 15 XI 2022, https://newsmaker.md/rus/novosti/moldova-perestala-poluchat-elektroenergiyu-iz-rumynii/.
Contractul semnat între SRL „Moldovatransgaz” și SRL „Vestmoldtransgaz” a fost prezentat ANRE pentru aprobare, 5 IX 2023, https://anre.md/contractul-semnat-intre-srl-moldovatransgaz-si-srl-vestmoldtransgaz-a-fost-prezentat-anre-pentru-aprobare-3-728.
Current situation and future perspective of LNG in Moldova, The 2nd meeting of the Energy Panel under the Eastern Partnership 27 November 2018, Brussels, Belgium, XI 2018, https://energy.ec.europa.eu/system/files/2018-11/moldova_-_lng_situation_0.pdf.
Dąborowski, T. & Szpala, M., Trzeci pakiet energetyczny w państwach bałkańskich, Mołdawii i na Ukrainie od 2015 roku, 12 X 2011, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2011-10-12/trzeci-pakiet-energetyczny-w-panstwach-balkanskich-moldawii-i-na.
Detalii noi despre scandalul legat de anabolizantele gasite intr un microbuz diplomatic inca o pesoana a fost arestata iar andrei neguta audiat ca banuit de pccocs, 21 II 2020, https://protv.md/politic/detalii-noi-despre-scandalul-legat-de-anabolizantele-gasite-intr-un-microbuz-diplomatic-inca-o-pesoana-a-fost-arestata-iar-andrei-neguta-audiat-ca-banuit-de-pccocs---2551263.html#google_vignette.
Dubayeva, Z., Ekonomika Pridnestrov’ya v 2022 godu rukhnula primerno na 14,7%, 9 VII 2023, https://nokta.md/ekonomika-pridnestrovya-v-2022-godu-ruhnula-primerno-na-14-7/.
Energocom a semnat un contract cu o companie poloneză privind livrarea a un milion de metri cubi de gaze naturale, 25 X 2021, https://www.zdg.md/stiri/stiri-sociale/energocom-a-semnat-un-contract-cu-o-companie-poloneza-privind-livrarea-a-un-milion-de-metri-cubi-de-gaze-naturale.
Energocom a semnat un contract, pentru o achiziție de probă, de un milion de metri cubi de gaze naturale, cu o companie poloneză, 25 X 2021, https://tv8.md/2021/10/25/energocom-a-semnat-un-contract-pentru-o-achizitie-de-proba-de-un-milion-de-metri-cubi-de-gaze-naturale-cu-o-companie-poloneza.
Enterprises affiliated to SA „Moldovagaz” to be reorganized, 10 I 2020, https://www.ipn.md/en/enterprises-affiliated-to-sa-moldovagaz-to-be-reorganized-7966_1070709.html.
Eurodeputat: Anticipatele sunt unica soluție pentru criza din R. Moldova, 14 IV 2021, https://stiri.md/article/politica/eurodeputat-anticipatele-sunt-unica-solutie-pentru-criza-din-r-moldova.
Eximbank: All Pridnestrovie’s commercial banks will join NPS sooner or later, 21 VI 2016, https://novostipmr.com/en/news/16-06-21/eximbank-all-pridnestrovies-commercial-banks-will-join-nps-sooner.
Gavrilița declară că gazele cumpărate din Polonia costă în jur de o mie de dolari mia de metri cubi, 25 X 2021, https://deschide.md/ro/stiri/economic/94229/Gavrilița-declară-că-gazele-cumpărate-din-Polonia-costă-în-jur-de-o-mie-de-dolari-mia-de-metri-cubi.htm.
Guvernul anunță prima achiziție de gaze naturale din surse alternative: un milion de metri cubi, 25 X 2021, https://cotidianul.md/2021/10/25/guvernul-anunta-prima-achizitie-de-gaze-naturale-din-surse-alternative-un-milion-de-metri-cubi.
Guvernul de la Chișinău a achiziționat gaz din Polonia, 25 X 2021, https://moldova.europalibera.org/a/31528892.html.
Guvernul refuză să spună cu ce preț a cumpărat gaz de la compania poloneză PGNiG. Gavriliţa: „E secret comercial”, 25 X 2021, https://www.publika.md/guvernul-refuza-sa-spuna-cu-ce-pret-a-cumparat-gaz-de-la-compania-poloneza-pgnig-gavrilita-e-secret-comercial_3113312.html.
Happy Birthday, Victor Gushan!, 9 IX 2019, http://www.fc-sheriff.com/en/vse/happy-birthday-victor-gushan.
Interdnestrcom, https://idc.md.
Karta „Klever”, https://www.agroprombank.com/privateclients/klever.
Kosienkowski, M., Naddniestrzańska Republika Mołdawska. Determinanty przetrwania, Toruń 2010.
Kuchurgan (Moldavskaya) Power Station Moldova, http://globalenergyobservatory.org/geoid/43028.
Kuchurgan power station, https://en.wikipedia.org/wiki/Kuchurgan_power_station.
Kvint, http://www.kvint.md.
Livadari, A., The Cryptorepublic of Transnistria. This is who controls the cryptocurrency business of the separatist region, 10 IV 2019, https://www.moldova.org/en/cryptorepublic-transnistria-controls-cryptocurrency-business-separatist-region.
Live. Conferinţă de presă susţinută de ministrul Infrastructurii şi Dezvoltării Regionale, Andrei Spînu, 25 X 2021, https://politics.md/live-conferinta-de-presa-sustinuta-de-ministrul-infrastructurii-si-dezvoltarii-regionale-andrei-spinu.
Ministerstvo ekonomicheskogo razvitiya Pridnestrovskoy Moldavskoy Respubliki. Gosudarstvennaya statistika / Statisticheskiye dannyye, https://mer.gospmr.org/deyatelnost/gosudarstvennaya-sluzhba-statistiki-gosstat/informacziya.html.
Ministerstvo ekonomicheskogo razvitiya Pridnestrovskoy Moldavskoy Respubliki. Kratkiye metodologicheskiye poyasneniya, 18 IV 2024, https://mer.gospmr.org/deyatelnost/gosudarstvennaya-sluzhba-statistiki-gosstat.html.
Moldavskaya GRES, http://moldgres.com.
Moldavskaya GRES increased electricity production, https://stroyka.md/en/news/moldavskaya-gres-uvelichila-proizvodstvo-elektroenergii.
Moldova a efectuat prima achiziție de gaze naturale din surse alternative, anunță Spânu, 25 X 2021, https://n4.md/moldova-a-efectuat-prima-achizitie-de-gaze-naturale-din-surse-alternative-anunta-spanu.
Moldova a făcut prima achiziție de gaze din surse alternative din istoria sa, 26 X 2021, https://www.ipn.md/ro/moldova-a-facut-prima-achizitie-de-gaze-din-surse-7966_1085287.html.
Moldova a realizat prima achiziție de un milion de metri cubi de gaze naturale de la compania poloneză PGNiG, 25 X 2021, https://diez.md/2021/10/25/moldova-a-realizat-prima-achizitie-de-un-milion-de-metri-cubi-de-gaze-naturale-de-la-compania-poloneza-pgnig.
Moldova completes formalities for leasing gas transmission system to Romanian operator, 13 IX 2023, https://interfax.com/newsroom/top-stories/94533/.
Moldova hotova kuplyaty reversnyy haz v Ukrayiny, 25 VII 2019, https://expro.com.ua/novini/moldova-gotova-kuplyati-reversniy-gaz-v-ukrani.
Moldova puts its debt to Gazprom at $8.6 million, Russian firm disagrees, 7 IX 2023, https://www.reuters.com/business/energy/moldova-puts-its-debt-gazprom-86-mln-russian-firm-disagrees-2023-09-06/.
Moldova Steel Works, https://www.aommz.com/en.
Moldova To Propose $8.6 Million Payment To Gazprom To Settle Debt That Moscow Says Exceeds $700 Million, 6 IX 2023, https://www.rferl.org/a/moldova-gazprom-debt-russia-8-6-million-700-million/32581331.html.
Moldovan Envoy To Moscow Under Fire Over Drug‑Smuggling Scandal, 9 XII 2020, https://www.rferl.org/a/moldovan-envoy-to-moscow-under-fire-over-drug-smuggling-scandal/30992258.html.
Moldovagaz, https://www.moldovagaz.md.
Mołdawia podpisała z Rumunią umowę na dostawy gazu, 20 IX 2022, https://www. wnp.pl/gazownictwo/moldawia-podpisala-z-rumunia-umowe-na-dostawy-gazu,330018.html.
Necsutu, M., Russian Oligarch Eyes Bitcoin Farms in Breakaway Transnistria, 24 V 2018, https://balkaninsight.com/2018/05/24/russian-investors-attracted-with-transnistria-s-minefarms-for-bitcoin-05-24-2018.
Nica, V., Explainer. Ce înseamnă pentru piața gazelor preluarea sistemului de transport de către Vestmoldtransgaz, 13 IX 2023, https://moldova.europalibera.org/a/explainer-ce-inseamna-pentru-piata-gazelor-preluarea-sistemului-de-transport-de-catre-vestmoldtransgaz-/32598977.html.
Oficial: Moldova a efectuat prima achiziție de gaz din surse alternative, 25 X 2021, https://stiri.md/article/social/oficial-moldova-a-fectuat-prima-achizitie-de-gaz-din-surse-alternative.
OLAF aids Ukrainian customs in seizure of more than 34m contraband cigarettes, 9 VII 2020, https://anti-fraud.ec.europa.eu/media-corner/news/olaf-aids-ukrainian-customs-seizure-more-34m-contraband-cigarettes-2020-07-09_en.
Over half of exports from Transnistrian region go to EU, 5 I 2022, https://www.ipn.md/en/over-half-of-exports-from-transnistrian-region-go-to-eu-7966_1086988.html.
Partnorstvo s perspektivoy. Blagodarya pol’skomu investoru pridnestrovskiy metalloobrabotchik uvelichivayet ob”yomy proizvodstva, 16 X 2019, https://novostipmr.com/ru/news/19-10-16/partnyorstvo-s-perspektivoy-blagodarya-polskomu-investoru.
Po itogam audita Moldova gotova vyplatit’ „Gazpromu” $8,6 mln vmesto boleye chem $700 mln, 6 IX 2023, https://tv8.md/ru/2023/09/06/po-itogam-audita-moldova-gotova-viplatit-gazpromu-8-6-mln-vmesto-bolee-chem-700-mln/238754.
Pravitel’stvo Pridnestrovskoy Moldavskoy Respubliki. Osnovnyye makroekonomicheskiye pokazateli 2017‑2023 godov, https://government.gospmr.org/osnovnye-makroekonomicheskie-pokazateli/osnovnye-makroekonomicheskie-pokazateli-2016-2021-godov/.
Pridnestrovian exports decreased by $200 million in 2022, 17 I 2023, https://novostipmr.com/ru/news/23-01-17/pridnestrovskiy-eksport-v-2022-godu-sokratilsya-na-200-millionov.
Pridnestrovian Republican Bank, https://www.cbpmr.net/content.php?id=1&lang=en.
Pridnestrovskiy „Bank sel’skokhozyaystvennogo razvitiya” likvidirovan okonchatel’no, 18 IV 2024, https://www.infotag.md/m9_finances/314583/.
Prima achiziție de gaz din surse alternative din istoria RM: Energocom a procurat un milion de metri cubi de gaz din Polonia, 25 X 2021, https://www.jurnal.md/ro/news/3e76f8b5e15bbab7/republica-moldova-a-efectuat-prima-achizitie-de-gaze-naturale-din-surse-alternative.html.
Republica Moldova a efectuat prima achiziție de gaze naturale din surse alternative, 25 X 2021, https://www.moldpres.md/news/2021/10/25/21008014.
Rodkiewicz, W., Mołdawia sygnalizuje możliwość wycofania się z implementacji III pakietu energetycznego, 11 VII 2012, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2012-07-11/moldawia-sygnalizuje-mozliwosc-wycofania-sie-z-implementacji-iii.
Russian gas supplies are keeping down electricity prices in breakaway Transnistria, making the rebel Moldovan region an attractive location for cryptomining, 12 II 2019, https://balkaninsight.com/2019/02/12/with-cheap-energy-transnistria-taps-cryptocurrency-potential.
Rusu, V., Moldova a efectuat prima achiziție de gaze naturale din surse alternative, 25 X 2021, https://newsmaker.md/ro/moldova-a-efectuat-prima-achizitie-de-gaze-naturale-din-surse-alternative.
Sardzhveladze, S., V Moldove i Pridnestrov’ye soobshchili o masshtabnom otklyuchenii elektroenergii. Sandu obvinila v etom Rossiyu, 23 XI 2022, https://rtvi.com/news/v-moldove-i-pridnestrove-soobshhili-o-masshtabnom-otklyuchenii-elektroenergii-sandu-obvinila-v-etom-rossiyu/.
Scandal diplomatic: Dodon rămâne fără Neguța la Moscova! Chișinăul l‑a rechemat acasă pe Ambasadorul Moldovei în Rusia, 13 II 2019, https://telegraph.md/scandal-diplomatic-dodon-ramane-fara-neguta-la-moscova-chisinaul-l-a-rechemat-acasa-pe-ambasadorul-moldovei-in-rusia/.
Sheriff, https://sheriff.md.
Sorokovsky, M., Republica Moldova a semnat un contract cu Polonia. Prima achiziție de gaz din surse alternative din istoria țării, 25 X 2021, https://realitatea.md/republica-moldova-a-semnat-un-contract-cu-polonia-prima-achizitie-de-gaz-din-surse-alternative-din-istoria-tarii.
State supported bitcoin mining in Transnistria, https://vimeo.com/275598589.
Statisticheskiy Yezhegodnik, 2020, http://mer.gospmr.org.
Statisticheskiy Yezhegodnik, 2021, http://mer.gospmr.org.
Tamozhennyye platezhi v byudzhet Pridnestrov’ya snizilis’ na 25 mln. rubley, 18 IV 2024, https://www.infotag.md/rebellion/315411/.
Tassev, L., Transnistria Welcomes Crypto Miners, Plans to Expand the Industry, 18 XII 2018, https://news.bitcoin.com/transnistria-welcomes-crypto-miners-plans-to-expand-the-industry.
The Shady Cryptocurrency Boom on the Post‑Soviet Frontier, 29 X 2019, https://www.wired.com/story/cryptocurrency-boom-post-soviet-frontier.
Tirotex, http://www.tirotex.com/?lang=en.
Transgaz, https://www.transgaz.ro.
Transnistria’s 2023 Inflation Rate Is 4.2%, 18 I 2024, https://www.infotag.md/rebelion-en/313267/.
Transnistrian Economic Review, https://www.expert-grup.org/en/biblioteca/realitatea-economica-transnistreana.
Ultima ora. Republica Moldova a efectuat prima achiziţie de gaze naturale din surse alternative, 25 X 2021, http://tvrmoldova.md/actualitate/ultima-ora-republica-moldova-a-efectuat-prima-achizitie-de-gaze-naturale-din-surse-alternative.
Ultima ora. Republica Moldova a facut prima achizitie de gaze naturale din surse alternative tariful achitat de cetateni nu se va schimba, 25 X 2021, https://protv.md/actualitate/ultima-ora-republica-moldova-a-facut-prima-achizitie-de-gaze-naturale-din-surse-alternative-tariful-achitat-de-cetateni-nu-se-va-schimba---2583311.html.
Ultima oră! Republica Moldova a efectuat prima achiziţie de gaze naturale din surse alternative de la o companie poloneza, 25 X 2021, https://www.glasul.md/ultima-ora-republica-moldova-a-efectuat-prima-achizitie-de-gaze-naturale-din-surse-alternative-de-la-o-companie-poloneza.
Ungheni‑Chisinau Natural Gas Pipeline, https://www.hydrocarbons-technology.com/projects/ungheni-chisinau-natural-gas-pipeline.
Vela, E., Secretariat welcomes landmark progress in the unbundling of Moldova’s gas TSO, 13 IX 2023, https://www.energy-community.org/news/Energy-Community-News/2023/09/13.html.
Vestmoldtransgaz, https://www.vmtg.md.
V Moldavii vosstanovili podachu elektroenergii, 23 XI 2022, https://www.interfax.ru/world/873894.
Informacje: Wschodnioznawstwo, 2024, Tom 18, s. 255 - 279
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Publikacja: 2024
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-SA
Udział procentowy autorów:
Informacje o autorze:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 24
Liczba pobrań: 12