FAQ
Logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego

Komentarze do wystawy Wisła królowa polskich rzek w Muzeum Narodowym w Krakowie

Data publikacji: 2022

Terminus, 2022, Tom 24, zeszyt 4 (65) 2022, s. 407 - 424

https://doi.org/10.4467/20843844TE.22.019.16563

Autorzy

Jakub Niedźwiedź
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
https://orcid.org/0000-0003-4472-8151 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Komentarze do wystawy Wisła królowa polskich rzek w Muzeum Narodowym w Krakowie

Abstrakt

Some Remarks on the Exhibition The Vistula River: The Queen of the Polish Rivers in the National Museum in Cracow

In this paper, the author shares some comments on the exhibition Wisła królowa pol­ skich rzek (The Vistula River: The Queen of the Polish Rivers) organized in the National Museum in Cracow (29.03.2022–4.09.2022). The curator Iwona Długopolska gathered maps, atlases, engravings and literary works from the 16th–mid 19th centuries from the collection of the National Museum. All of them deal with the Vistula River. The author focuses on the cultural dimensions of the representations of the river. At the beginning of the paper, there are remarks about the physiology of viewing. The author stresses the fact that exhibitions can be a way of carrying out historical research. In the next parts, he puts forth a classification of the interpretations of the river as a cultural phenomenon into four major groups, i.e. the economy, the war, the city and the expressions of the Polish national identity. He also links literary works by Polish authors with the visual representations of the Vistula.

* Artykuł powstał w ramach projektu OPUS 20 Polifoniczność mapy. Mapowanie Moskwy w XVI w. a mapa Antona Wieda (1542, 1555) UMO-2020/39/B/HS2/01755, finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki. 

Bibliografia

Źródła

Affaitati I., Obsidio Toruniensis armis et auspiciis serenissimi ac potentissimi Ioannis Casimiri Polonorum ac Svecorum regis gloriosissimi […], Gdańsk: Georgius Förster, [1659].

Anonim, Trzecia historyja o Przemysławie książęciu oświęcimskim i o Cecylijej małżonki jego dziwnej stateczności, w: Antypasty małżeńskie trzema uciesznymi historyjami jako wdzięcznego smaku cukrem prawdziwej a szczerej miłości małżeńskiej zaprawione, Kraków: Franciszek Cezary, 1703.

Bielski J., Istulae convivium / Uczta rzeki Wisły, w: Szesnastowieczne epitalamia łacińskie w Polsce, przeł. M. Brożek, wstęp i oprac. J. Niedźwiedź, Kraków 1999.

Botero G., Relacyje powszechne abo nowiny pospolite […], Kraków: Mikołaj Lob, 1613.

Braun G., Hogenberg F., Civitates orbis terrarum, t. 2, Köln: Petrus a Brachel, 1575.

Chatelain H.A., Gueudeville N., Atlas historique, t. 4, Amsterdam: Zacharie Chatelain, 1735.

Erndtel H., Warsavia physice illustrata, sive de aere, aquis, locis et incolis Warsaviae, Dresden: dziedzice Johanna Christopha Zimmermanna, Johann Nikolaus Gerlach, 1730.

Giffart P.-F., Geographie universelle, exposee dans les differentes methodes, Paris: Pierre-Francois Giffart, 1774.

Haur J.K., Skład abo skarbiec znakomitych sekretów ekonomijej ziemiańskiej […] w sławnym na wszytek świat Królestwie Polskim […], Kraków: Mikołaj Aleksander Schedel, 1689.

Jaxa-Marcinkowski K., Rzeki polskie, poema, pomniki sławy narodowej opiewające, Warszawa: N. Glucksberg, 1826.

Klonowic S.F., Flis albo spuszczanie statków do Gdańska i nauka żeglarska, w której siępokazuje sposób nie tylko żeglowania wodnego, lecz i zwyczajom ludzkim w sprawach ich potocznych uważnego, Warszawa: Jan Trelpiński, 1643.

Kromer M., Polska, czyli o położeniu, ludności obyczajach, urzędach i sprawach publicznych Królestwa Polskiego księgi dwie, przeł. S. Kazikowski, wstęp i oprac. R. Marchwiński, Olsztyn 1984.

Lelewel J., Miklaszewski J., Waga T., Mały atlas do historyi polskiej […] z sześciu kart […] złożony […], Vilnius: Jozef Zawadzki, [1824].

Massuet P., Histoire de la derniere guerre et des negociations pour la paix. Enrichie des cartes necessaires pour server de suite a lhistoire de la guerre presente, t. 1, Amsterdam: François L’Honoré, 1736.

Munster S., Cosmographiae universalis libri VI iuxta certioris fidei scriptorum traditionem descributnur […], Basel: Henricus Petrus, 1550.

Ortelius A., Theatrum orbis terrarum, Antwerpen: Officina Plantiniana, 1570.

Pasek J.Ch., Pamiętniki, oprac. R. Pollak, Warszawa 1987.

Petrycy S., Horatius Flaccus w trudach więzienia moskiewskiego, wyd. J. Wójcicki, Warszawa 2006.

Plan miasta stołecznego Warszawy wymierzony przez oficerów Korpusu Inżynierów w latach 1818 i 1819 i litografowany przez tychże, [Warszawa] 1822.

Porębski S., Ducatus Oswieczimiensis et Zatoriensis descriptio, Venezia: Libraria del S. Marco, 1563.

Pufendorf S. von, De rebus a Carolo Gustavo Sveciae rege gestis commentariorum libri septem, Nurnberg: Christophorus Riegellus, 1696.

Rey M., Źwierzyniec, w którym rozmaitych stanów ludzi, zwirząt i ptaków kstałty, przypadki i obyczaje sąwłąśnie wypisane, Kraków: Maciej Wirzbięta, 1574.

Stawicki S., Łódka Kościoła Chrystusowego po burzliwym świata pływająca morzu, okrutnych tyranów i niezbożnych herezyjarchów, burzliwąnawałnościąi sprzecznymi trącona wiatry, teraz, pod szczęśliwszym pływająca żaglem i pod pogodniejszym żeglująca niebem, w której do dawno wybudowanego Kościoła i probostwa Ducha Św. przy murach i domie hospitalnym warszawskim za nowątamże fundacyjąi erekcyjąkonwentu bracia Zakonu św. Pawła pierwszego pustelnika z Jasnej Góry Częstochowskiej szczęśliwym stanęli wprowadzeniem przewiezieni w niedzielęczwartąpo Trzech Królach roku Pańskiego 1662 żagle tej łódki kazaniem rozpuszczone, Kraków: wdowa i dziedzice Franciszka Cezarego, 1662.

Visscher N., Tabula nova Poloniae et Silesiae, Amsterdam: [s.n.], ca. 1657.

План реки Вислы в Гневошевско-Козеницкой низменности у Ивангородской крепости,

II poł. XIX w.

Opracowania

Awianowicz B.B., Urbes laudandi ratio”. Antyczna teoria pochwały miast i jej recepcja w De inventione et amplificatione oratoria Gerarda Bucoldianusa oraz w Essercitii di Aftonio Sofista Orazia Toscanelli, „Terminus” 11 (2009), z. 1–2 (20–21), s. 15–32.

Bourdieu P., Distinction: A Social Critique of the Judgement of Taste, transl. R. Nice, Cambridge, MA 1984.

Długopolska I., Pątnik, podróżnik, turysta. Poznawanie świata. Z kolekcji starodruków i kartografii Muzeum Narodowego w Krakowie, Kraków 2015.

Grześkowiak R., Wprowadzenie do lektury, w: H. Morsztyn, Historyja ucieszna o królewnie Banialuce, wyd. R. Grześkowiak, Warszawa 2007.

Kowalski P., Theatrum świata wszystkiego i poćciwy gospodarz. O wizji świata pewnego siedemnastowiecznego pisarza ziemiańskiego, Kraków 2000.

Łukaszewicz-Chantry M., Wanda – sarmacka amazonka w poezji łacińskiej w Polsce od Jana z Wiślicy do Jana Kochanowskiego, „Terminus” 16 (2014), z. 1 (30), s. 71–91.

McLean M., The Cosmographia of Sebastian Munster: Describing the World in the Reformation, Aldershot 2007.

Meurer P.H., Fontes cartographici Orteliani: Das Theatrum orbis terrarumvon Abraham Ortelius und seine Kartenquellen, Weinheim 1991.

Perzanowska A., Najjaśniejszym. Panegiryki i utwory pochwalne poświęcone królom i królowym polskim w zbiorze starych druków Muzeum Narodowego w Krakowie, Kraków 2018.

Putten J. van, Networked Nation: Mapping German Cities in Sebastian Munsters Cosmographia, Leiden–Boston 2017.

Śnieżko D., Kozaryn D., Karczewska E., Wstęp wydawców, w: M. Bielski, Kronika wszystkiego świata, t. 1, oprac. D. Śnieżko, D. Kozaryn, E. Karczewska, Szczecin 2019.

Informacje

Informacje: Terminus, 2022, Tom 24, zeszyt 4 (65) 2022, s. 407 - 424

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Komentarze do wystawy Wisła królowa polskich rzek w Muzeum Narodowym w Krakowie

Angielski:

Some Remarks on the Exhibition The Vistula River: The Queen of the Polish Rivers in the National Museum in Cracow

Autorzy

https://orcid.org/0000-0003-4472-8151

Jakub Niedźwiedź
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
https://orcid.org/0000-0003-4472-8151 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Publikacja: 2022

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Jakub Niedźwiedź (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski