FAQ
Logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego

Elementy astrologicznej koncepcji makro- i mikrokosmosu w traktacie Stefana Falimirza O nauce gwiazdecznej

Data publikacji: 2015

Terminus, 2015, Tom 17, zeszyt 1 (34), s. 89 - 112

https://doi.org/10.4467/20843844TE.15.001.4530

Autorzy

Małgorzata Krzysztofik
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
ul. Stefana Żeromskiego 5, Kielce, Polska
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Elementy astrologicznej koncepcji makro- i mikrokosmosu w traktacie Stefana Falimirza O nauce gwiazdecznej

Abstrakt

Elements of astrological concept of macro- and microcosm in Stefan Falimirz’s treaty Science about stars

The publication is devoted to the treaty Science about stars from Stefan Falimirz’s herbaria. In this article I put the following objectives: the development of concordance of the treaty Science about stars included in herbaes of Stefan Falimirz, Hieronim Spiczyński and Marcin Siennik; an overview of the contents of its chapters; characteristics of the concept of the macrocosm and the microcosm. I explain what were the consequences of astrology for the concept of diseases and its treatments.
Ungler’s “gardens of health” are an example of literature with complex links to astrological divination. Falimirz begins with a typical astrological calendar. Next part of the treaty is devoted to characteristics of zodiac, the planets and the Moon aspects of planets. After this information Falimirz gives a description of the four seasons and tables containing meteorological forecasts. Astrological concept of macrocosm is based on the idea of the existence of superior order, which governs particular elements of nature. In the next part of this article I explain the influence of astrological macrocosm concept on the perception of the category of time. It is a time of quality, valued binary: it can be either good or bad for some action. Space and time depending on the celestial rotation might become good or bad. Describing the astrological vision of the microcosm, I refer to the Ptolemaic theory of birth. The belief in the existence of deterministic laws governing the human body had consequences in selection of methods and time of treatment. At the end of the article I emphasize the fact, that Stefan Falimirz’s treaty Science about stars is extremely similar to other astrological Old-Polish texts.

 

Bibliografia

Aviarium staropolskie, oprac. J. Ratajczyk, Wrocław 2014.

Chojecka E., Krakowska grafika kalendarzowa i astronomiczna XVI wieku, [w:] Studia renesansowe, t. 3, red. M. Walicki, Wrocław 1963.

Dworak Z., Astrologia, astronomia, astrofizyka, Warszawa 1986.

Estreicher K., Bibliografia polska, t. 16, 28, 29, Kraków 1898, 1930, 1933.

Falimirz S., O ziołach i o mocy ich, Kraków: Florian Ungler 1534.

Garin E., Zodiak życia. Astrologia w okresie renesansu, przeł. W. Jekiel, Warszawa 1992.

Jankowiak L.A., Słownictwo medyczne Stefana Falimirza, t. 1:Początki polskiej renesansowej terminologii medycznej, Warszawa 2005, t. 2: Słownik, Warszawa 2006.

Kreiner J., Współczesne spojrzenie na astrologię, Kraków 1980.

Krzysztofik M., Przyszłość Europy zapisana w gwiazdach. Renesansowy prognostyk astrologiczny z 1565 roku, „Ruch Literacki” XLVII, 2006, nr 2, s. 146–147.

Krzysztofik M., Studium z dziejów krakowskich kalendarzy astrologicznych XVII wieku. Almanachy Stanisława Słowakowica jako podstawa uogólnień, Kraków 2010.

Marcin z Urzędowa, Herbarz polski, Kraków, Drukarnia Łazarzowa, 1595.

Poezja i astronomia, red. B. Burdziej, G. Halkiewicz-Sojak, Toruń 2006.

Polonia typographica saeculi sedecimi, z. 7, red. A. Kawecka-Gryczowa, oprac. H. Bułhak, Wrocław 1966, Wrocław 1970.

Rostafiński J., Porównanie tak zwanych zielników Falimirza, Spiczyńskiego i Siennika, Kraków 1888.

Seyda B., Dzieje medycyny w zarysie, Warszawa 1973.

Siennik M., Herbarz, to jest ziół tutecznych, postronnych i zamorskich opisanie, Kraków 1568.

Spiczyński H., O ziołach tutecznych i zamorskich i o mocy ich, Kraków 1542.

Swieżawski S., Dzieje filozofii europejskiej w XV wieku, t. 6: Człowiek, Warszawa 1983.

Szczurek A., Moce tajemne kamieni w traktatach „O kamieniach drogich, na wiele rzeczy potrzebnych” Stefana Falimirza, Hieronima Spiczyńskiego i Marcina Siennika, „Literatura Ludowa” 2014, nr 6, s. 33–43.

Szostak J., Farmakognozja, farmacja galenowa i aptekarstwo w renesansowych zielnikach polskich, Warszawa 2006.

Szostak J., Zielnik Stefana Falimirza z roku 1534, „Ze Skarbca Kultury”, nr 29/1977, s. 9–10.

Informacje

Informacje: Terminus, 2015, Tom 17, zeszyt 1 (34), s. 89 - 112

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Elementy astrologicznej koncepcji makro- i mikrokosmosu w traktacie Stefana Falimirza O nauce gwiazdecznej

Angielski:

Elements of astrological concept of macro- and microcosm in Stefan Falimirz’s treaty Science about stars

Autorzy

Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
ul. Stefana Żeromskiego 5, Kielce, Polska

Publikacja: 2015

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Małgorzata Krzysztofik (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski