FAQ
Logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego

Dwie anonimowe sielanki z pierwszej połowy XVII wieku z rękopisu Biblioteki Baworowskich we Lwowie

Data publikacji: 2015

Terminus, 2014, Tom 16, zeszyt 4 (33), s. 495 - 536

https://doi.org/10.4467/20843844TE.14.017.3094

Autorzy

Dariusz Piotrowiak
Uniwersytet Gdański
ul. Bażyńskiego 1a 80-952 Gdańsk, Polska
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Dwie anonimowe sielanki z pierwszej połowy XVII wieku z rękopisu Biblioteki Baworowskich we Lwowie

Abstrakt

Two Anonymous Eclogues from the First Half of the 17th Century Found in a Manuscript Preserved in the Baworowscyki Library in Lviv

The main aim of this paper is to present a critical edition of two eclogues found in manuscript no. 1332 in the Baworowscy Library in Lviv. The eclogues were probably written in the 1630s or the early 1640s.
This is the first critical edition of these texts. Manuscript no. 1332 is the only known source of these eclogues. The transcription is based on the rules contained in the script Zasady wydawania tekstów staropolskich (Wrocław 1955; “B” transcription). The punctuation has been adapted to contemporary rules.
The transcription is provided with detailed notes and commentaries, which are a source of information about the meaning of Old-Polish words as well as proverbs. References to biblical texts and mythological and historical context are also well explained.
“The first eclogue, entitled A Quarrel, is a paraphrase of the Sixth Eclogue of Baptista Mantuanus. It was written in the form of a dialogue between two shepherds who talk about the habits of the townspeople.” One of the interlocutors criticizes the vices of the courtiers, merchants, astrologers, medics, lawyers and Christian priests. These tirades are contrasted with the second shepherd’s replies. He condemns his interlocutor and accuses him of being too impetuous. This eclogue bears the mark of a strong influence from the pastoral poetry written by Simon Simonides. This influence is evident in the pessimistic, decadent atmosphere and sad reflections on human degeneration. The eclogue contains an anecdote that humorously explains the main cause of social inequality.
The second eclogue, The Grandiosity or the Election of Vladislaus IV Vasa, King of Poland and Sweden, is connected with the election sejm that took place in 1632. This poem is a paraphrase of the Seventh Eclogue of Calpurnius. Like A Quarrel, it is written in the form of a dialogue between two shepherds. One of them returns to the village after a long absence. He is asked by his friend to tell him about his journey. It turns out that the traveller visited Warsaw and was a witness to the election of Vladislaus IV Vasa. The panegyric part of the poem is extensive and implies that the decision of the electors was inspired by God. The author ingeniously uses some phrases from Calpurnius’ eclogue to describe the works of art collected by the king.
Both eclogues reveal formidable literary training – they are comparable to bucolics written by Jan Gawiński and Adrian Wieszczycki.

Bibliografia

Chemperek D., Poezja Jana Gawińskiego i kultura literacka drugiej połowy XVII wieku, Lublin 2005.

Gawiński J., Sielanki z Gajem zielonym, wyd. E. Rot, Warszawa 2007.

Hemas Cz., W kalinowym lesie, t. 1, U źródeł folklorystyki polskiej, Warszawa 1965.

Krzywy R., Sielanka, stemmat, pochwala kufla oraz dwie „parodie” horacjańskie – wiersze ofiarowane Kazimierzowi Leonowi Sapieże (z manuskryptu Riksarkivet w Sztokholmie), „Barok” 14 (2007).

Lament chłopski na pany, wyd. J. Kallenbach, Lwów 1910 (w uzupełnieniu do z. 1 „Białych Kruków” K. Badeckiego).

Mrowcewicz K., Szymon Szymonowic czyli dekadencja klasycyzmu, [w:] idem, Trivium poetów polskich epoki baroku: klasycyzm-manieryzm-barok, Warszawa 2005.

Nowa księga przysłów i wyrażeń przysłowiowych polskich, red. t. I–III: J. Krzyżanowski; red. t. IV; S. Świrko, Warszawa 1969–1978.

Rot E., Sielanki z Gajem zielonym, Warszawa 2007.

Rot E., Bukoliczna księga znaczeń. Problemy interpretacji i edycji „Sielanek” Jana Gawińskiego, Warszawa 2009.

Średniowieczna poezja łacińska w Polsce, oprac. M. Włodarski, Wrocław 2007, BN I 310.

Twardowski K., Lekcyje Kupidynowe, wyd. R. Grześkowiak, Warszawa 1997.

Wieszczycki A., Utwory poetyckie, oprac. A. Gurowska, Warszawa 2001.

Informacje

Informacje: Terminus, 2014, Tom 16, zeszyt 4 (33), s. 495 - 536

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Dwie anonimowe sielanki z pierwszej połowy XVII wieku z rękopisu Biblioteki Baworowskich we Lwowie

Angielski:

Two Anonymous Eclogues from the First Half of the 17th Century Found in a Manuscript Preserved in the Baworowscyki Library in Lviv

Autorzy

Uniwersytet Gdański
ul. Bażyńskiego 1a 80-952 Gdańsk, Polska

Publikacja: 2015

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Dariusz Piotrowiak (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski