Historia idei Kazimierza Jankowskiego i zespołu „Synapsis”

Ryszard Praszkier

Historia idei Kazimierza Jankowskiego i zespołu „Synapsis”

Data publikacji: 08.08.2022

Sztuka Leczenia, Tom 37 (2022), Tom 37, Numer 1, s. 51 - 66

https://doi.org/10.4467/18982026SZL.22.006.15997

Autorzy

Pobierz pełny tekst

PDF

drukuj

Tytuły

Historia idei Kazimierza Jankowskiego i zespołu „Synapsis”

Abstrakt

Artykuł jest prezentacją historii idei i praktyki doc. dr hab. n. med. Kazimierza Jankowskiego w 50-lecie utworzenia przez Niego ośrodka, znanego pod nazwą „Synapsis”. Przedstawione są kolejne zmiany i poszerzenia metod pracy z pacjentami, badanie skuteczności tych metod oraz rozwój towarzyszącej im idei. Ukazana jest droga od stosowania metod psychokorekcyjnych skoncentrowanych na jednostce do rozszerzenia na rodzinę, a następnie na środowisko. Zaprezentowany jest – nowatorski w latach 70. XX wieku – model psychoprofilaktyki środowiskowej. Równolegle dokumentowana jest przechodzeniem od pracy na oddziale zamkniętym do leczenia w trybie otwartym, a w następnym kroku – do psychiatrii środowiskowej.

ABSTRACT

This article presents the history of Prof. Kazimierz (Kaz) Jankowski M.D., Ph.D. ideas and their implementation, on the 50th anniversary of him creating the “Synapsis Center.” Subsequent modifications, expansion of therapeutic methods and projects for measuring their effectiveness, as well as their conceptual development are presented. The path from the therapy focused on the individual through one expanding the focus to the family as well, and finally –to the environment is delineated. Moreover, the comprehensive environmental prevention system of Jankowski and the “Synapsis”team which was innovative in the 1970s is shown. Simultaneously, a way from in-patient to out-patient model of therapy is documented.

Słowa kluczowe

Kazimierz Jankowski, „Synapsis”, psychiatria społeczna, terapia rodzinna, profilaktyka; Kazimierz Jankowski, “Synapsis”, community psychiatry, family therapy, prophylaxis

Kazimierz Jankowski, “Synapsis”, community psychiatry, family therapy, prophylaxis

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Alan R., Gill N.S., Salvador-Carulla L. (2020). The future of community psychiatry and community mental health services. Current Opinion in Psychiatry, 33(4), 375–390.

Beck B.J. (2008). Community psychiatry. W: T.A. Stern, J.F. Rosenbaum, M. Fava, J. Biederman, S.L. Rauch (red.), Comprehensive Clinical Psychiatry. Boston: Massachusetts General Hospital, 917–926.

Bieniasz M., Buza H., Jankowski K., Liciński M., Łukaszewska D., Monkiewicz J., Pilinow O., Praszkier R., Samson A., Świetlik E., Tryjarska B. (1978). Badania negatywnych zjawisk społecznych w środowisku zamieszkania oraz środki i formy przeciwdziałania tym zjawiskom. Raport zespołu naukowo-badawczego programu rządowego PR-5. Warszawa: Ośrodek Terapii Rodzin „Synapsis”.

Buza H., Jankowski K., Jedliński K., Praszkier R., Rogowska A., Samson A., Wroniszewski M. (1979). Leczenie schizofrenii metodami psychospołecznymi. Raport końcowy. Warszawa: Zespół Psychiatrycznej Opieki Zdrowotnej w m. st. Warszawie, Ośrodek Terapii Rodzin „Synapsis”.

Grochola K., Wiśniewski A. (2016). Związki i rozwiązki miłosne. Gry i zabawy małżeńskie. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Grzesiuk L., Tryjarska B. (1995). Jak pomagać sobie, rodzinie i innym. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Jankowski K. (1970). Psychophysiological Aftereffects of Prolonged Stay in Psychiatric Hospital: The Study of Factors Involved in Rehabilitation of Chronic Patients. Warszawa: State Sanatorium for Nervous Diseases.

Jankowski K. (1972a). Hipisi w poszukiwaniu ziemi obiecanej. Warszawa: Książka i Wiedza.

Jankowski K. (1972b). Psychofizjologiczne aspekty przewlekłej schizofrenii. Badania nad psychofizjologicznymi następstwami długotrwałego pobytu w tradycyjnym szpitalu psychiatrycznym. Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo PAN.

Jankowski K. (1974). Ocena wyników terapii w Młodzieżowym Ośrodku Leczenia Nerwic w Warszawie. Psychoterapia, 8, 8–15.

Jankowski K. (1975a). Od psychiatrii biologicznej do humanistycznej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Jankowski K. (1975b). Człowiek i choroba. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Jankowski K. (1975c). Effects of Psycho-, Kinesi-, and Pharmacotherapy in Emotionally Disturbed Adolescents as Evaluated with Psychological and Physiological Methods: A Comparative Analysis of Therapy in In-Patient and Outpatient Settings. Final Report. Garwolin: Child Neuropsychiatric Hospital.

Jankowski K. (1978a). Mój Šambhala. Warszawa: Nasza Księgarnia.

Jankowski K. (1978b). Wprowadzenie. W: K. Jankowski (red.), Przełom w psychologii. Warszawa: Czytelnik, 9–23.

Jankowski K. (1981). Wprowadzenie. W: K. Jankowski (red.), Psychologia w działaniu. Warszawa: Czytelnik, 5–15.

Jankowski K., Buza H., Jedliński K., Praszkier R., Rogowska A., Samson A., Wroniszewski M. (1976a). Leczenie pacjentów schizofrenicznych w Ośrodku Terapii Rodzin „Synapsis”. Warszawa: Zespół Psychiatrycznej Opieki Zdrowotnej w m. st. Warszawie.

Jankowski K., Buza H., Jedlińsk K., Praszkier R., Rogowska A., Samson A., Wroniszewski M. (1976b). Psychosocial Treatment and Rehabilitation of Young Adult Schizophrenic Patients. Mid-Way Report. Warszawa: OTR.

Jankowski K., Liciński M. (1978). Profilaktyka i przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom społecznym w osiedlu mieszkaniowym. W: L. Frąckiewicz (red.), Wybrane problemy społeczne nowych osiedli mieszkaniowych. Katowice: Śląski Instytut Naukowy, 191–205.

Sokół-Jedlińska J., Jedliński K., Kołodziejczyk-Stryjek A. (2019). Procesy doświadczania i zmiany na treningu interpersonalnym. W: M. Król-Fijewska (red.) Doświadczanie a psychoterapia. Warszawa: Intra.

Jedliński K. (1985). Pełnienie ról społecznych przez osoby ze schizofrenią. Niepublikowana praca doktorska. Warszawa: Akademia Medyczna.

Jedliński K. (1996). Nie dać się upokorzyć. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.

Jedliński K. (1997). Jak rozmawiać z tymi, co stracili nadzieję. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.

Jedliński K. (2008). Trening interpersonalny. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.

Jedliński K. (2018). Godność. Jak ją chronić bez upokarzania innych. Kraków: Wydawnictwo Charaktery.

Karpowicz P. (2004). Marek Kotański. Człowiek i jego dzieło. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Kreator.

Liciński M. (1997, październik). Psychoterapia poza kontraktem. Wykład wygłoszony podczas I Konferencji Klubu Psychoterapii i Psychoedukacji, https://www.tpp.org.pl/materialy/psychoterapia-poza-kontraktem (dostęp: 17.06.2022).

Liciński M. (2010). Przemoc w pomocy. Kuligów: Towarzystwo Psychoprofilaktyczne.

Liciński M. (2018a). O przemocy. Kuligów: Towarzystwo Psychoprofilaktyczne.

Liciński M. (2018b). Przemoc wobec dzieci. Kuligów: Towarzystwo Psychoprofilaktyczne.

Łozińska E. (1974). Nikt nagle nie popada w obłęd. Rozmowa z doc. dr. Kazimierzem Jankowskim. Polityka, 4, 15–15.

Nowak A., Vallacher R.R., Praszkier R., Rychwalska A., Żochowski M. (2020). In Sync: The Emergence of Function in Minds, Groups, and Societies. New York, NY: Springer.

Praszkier R. (1980). Praca środowiskowa z rodzinami młodych (15–18 lat) pacjentów schizofrenicznych. Przegląd Psychologiczny, 23(4), 729–745.

Praszkier R. (1989). Genogramy. W: R. Praszkier (red.), Mity i rzeczywistość terapii rodzin (t. III). Warszawa: Koło TPD nr 134 przy OOZP „Synapsis”, 58–65.

Praszkier R. (1992). Zmieniać, nie zmieniając. Ekologia problemów rodzinnych. Warszawa: WSiP.

Praszkier R., Munnik P. (2022). Peace-oriented mindset. W: V.P. Glăveanu (red.), The Palgrave Encyclopedia of the Possible. Cham: Palgrave Macmillan.

Praszkier R., Nowak A. (2021). In and out of sync: An example of gestalt therapy. Trends in Psychology, 29(4), doi: 10.1007/s43076-021-00133-8.

https://doi.org/10.1007/s43076-021-00133-8.

Praszkier R., Rożycki A. (1983). Bliskie spotkania. Rzecz o treningu grupowym. Warszawa: Nasza Księgarnia.

Praszkier R., Strzałkowska A. (1978, grudzień). Analiza jednego z modeli treningu terapeutycznego. Referat wygłoszony na międzynarodowym sympozjum naukowym „Psychologiczne metody optymalizacji funkcjonowania w roli zawodowej”, Grzegorzewice.

Praszkier R., Tryjarska B. (1981). Wybrane zagadnienia związane z prowadzeniem grup treningowych. Przegląd Psychologiczny, 24(2), 341–357.

Praszkier R., Wroniszewski M. (2021). Autyzm a problem synchronizacji. Sztuka Leczenia, 2, 61–69, doi: 10.34938/v5vz-ej58.

https://doi.org/10.34938/v5vz-ej58.

Praszkier R., Zabłocka A. (2021). The perception of doability and how is it measured. Mind & Society, 20(2), doi: 10.1007/s11299-021-00284-2.

https://doi.org/10.1007/s11299-021-00284-2.

Program działalności Zespołu Klubów Mieszkańców i Osiedlowych Klubów Specjalistycznych w Osiedlu „Jary” Ursynów Północny (1976). Spółdzielnia Budownictwa Mieszkaniowego „Politechnika”. Autor [Marek Liciński].

Program działalności Zespołu Klubów Mieszkańców i Osiedlowych Klubów Specjalistycznych w Osiedlu „Jary” Ursynów Północny (1977). Spółdzielnia Budownictwa Mieszkaniowego „Politechnika”. Autor [Marek Liciński].

Tryjarska B. (1995). Skrypty życiowe a konflikty jawne i ukryte w małżeństwie. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Wydziału Psychologii UW.

Tryjarska B. (2002). Kary doznawane w dzieciństwie a zachowania w konfliktach małżeńskich. Psychologia Jakości Życia, 1, 123–143.

Tryjarska B. (2006). Terapia rodzin. W: L. Grzesiuk (red.), Psychoterapia. Praktyka. Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury, 74–141.

Tryjarska B. (red.) (2010). Bliskość w rodzinie. Więzi w dzieciństwie a zaburzenia w dorosłości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.

Tryjarska B., Chrząstowski S. (2010). Polska adaptacja Kalifornijskiego Kwestionariusza do Badania Rodziny. Przegląd Psychologiczny, 53(1), 101–120.

Wciorka J. (2000). Psychiatria środowiskowa. Idea, system, metoda i tło. Postępy w Psychiatrii i Neurologii, 9, 319–337.

Informacje

Informacje: Sztuka Leczenia, Tom 37 (2022), Tom 37, Numer 1, s. 51 - 66

DOI: https://doi.org/10.4467/18982026SZL.22.006.15997

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Historia idei Kazimierza Jankowskiego i zespołu „Synapsis”

Angielski:

The History of Kazimierz Jankowski’s and the „Synapsis” team’s ideas

Autorzy

Ryszard Praszkier

https://orcid.org/0000-0002-5135-5210

The Robert B. Zajonc Institute for Social Studies, University of Warsaw, Warsaw, Poland

Publikacja: 08.08.2022

Status artykułu: Otwarte

Licencja: CC BY-NC-ND

Udział procentowy autorów:

Ryszard Praszkier (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 471

Liczba pobrań: 659

<p> Historia idei Kazimierza Jankowskiego i zespołu „Synapsis”</p>

Pobierz xml