FAQ

Zagadnienia istotne Bolesława Piaseckiego z perspektywy Świętego Oficjum. Zderzenie katolicyzmu PAX-owskiego i doktrynalnego

Data publikacji: 2024

Studia Religiologica, 2022, Tom 55, Numer 4, s. 17 - 30

https://doi.org/10.4467/20844077SR.22.016.19995

Autorzy

Jakub Sadowski
Instytut Filologii Wschodniosłowiańskiej UJ
https://orcid.org/0000-0002-2109-4451 Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Zagadnienia istotne Bolesława Piaseckiego z perspektywy Świętego Oficjum. Zderzenie katolicyzmu PAX-owskiego i doktrynalnego

Abstrakt

In 1955, the Supreme Sacred Congregation of the Holy Office condemned Bolesław Piasecki’s collection of articles entitled Zagadnienia istotne (Essential Issues), published a year earlier, as well as the weekly “Dziś i Jutro” (“Today and Tommorow”), which had been published in Warsaw since 1945. In this way, the Holy See left no illusions about the lack of ecclesiastical legitimacy for the discourse of circles which defined themselves at the time as “socially progressive Catholics” and which supported the communist transformation of the country. In writing and publishing Zagadnienia istotne, Piasecki was carrying out a complex intellectual and semiotic operation. One of its aims was to systemically justify the shape of this specific discourse, which promoted a space for the co-occurrence of two axiologies: Marxist-Leninist and Catholic. In the preface to the book, Piasecki attempted to reconcile contradictions contained in the two worldviews and to eliminate the paradoxes that arose as a result. An analysis of the evaluations drawn up by the clergymen entrusted by the Holy Office to write an opinion prior to the issuing of the decree makes it possible to reconstruct the manner in which Piasecki’s text was read from a dogmatic perspective. It also allows us to trace the arguments and techniques by which the authors of the reviews upheld the worldview modified by the author of the book.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Materiały źródłowe

Archivio del Dicastero per la Dottrina della Fede (ADDF), Città del Vaticano, RV 1949, 19, IX-A, fasc. 26, vol. I.

Opracowania

Bankowicz B., Stowarzyszenie PAX. Między rzeczywistością socjalizmu realnego a utopią soc­jalizmu wieloświatopoglądowego, [w:] Doktryny, historia, władza, A. Citkowska-Kimla, M. Kiwior-Filo, B. Szlachta (red.), Kraków 2009, s. 37–48.

Decretum proscriptio libri et prohibiti ephemeridem. Feria IV, die 8 Iunii 1955, [w:] Acta Apostoli­cae Sedis. Commentarium Officiale, annus XXXXVII, series II, vol. XVII, Vatican 1955, s. 455

Decretum, [w:] Acta Apostolicae Sedis. Commentarium Officiale, annus XXXXI, series II, vol. XVI, Vatican 1949, s. 344.

Dudek A., Program Stowarzyszenia PAX. Realizm, koniunkturalizm czy utopia?, „Politeja” 2013, nr 25, s. 69–78.

Dudek A., Pytel G., Bolesław Piasecki. Próba biografii politycznej. Aneks, Londyn 1990, s. 154–161.30

Encyklika Humani Generis. O pewnych fałszywych poglądach zagrażających podstawom nauki katolickiej, Londyn 1951.

Encyklika Jego Świątobliwości Pana Naszego Piusa XI z Opatrzności Bożej Papieża do czcigod­nych braci patriarchów, prymasów, arcybiskupów i innych ordynariuszów, utrzymujących pokój i jedność ze Stolicą Apostolską O bezbożnym komunizmie, tłum. S. Okoniewski, War­szawa 1937.

Encyklika Jego Świątobliwości Pana Naszego Piusa XI z Opatrzności Bożej Papieża do czcigod­nych braci patryarchów, prymasów, arcybiskupów, biskupów i innych ordynarjuszów, pokój i jedność ze Stolicą Apostolską utrzymujących, O odnowieniu ustroju społecznego i dostosowaniu go do prawa ewangelicznego na czterdziesty rok po wydaniu przez Leona XIII Encyk­liki Rerum Novarum, tłum. S. Okoniewski, Warszawa 1931.

Jaszczuk A., Ewolucja ideowa Bolesława Piaseckiego 1932–1956, Warszawa 2005.

Kunicki M.S., Between the Brown and the Red Nationalism, Catholicism, and Communism in 20th--Century Poland: The Politics of Bolesław Piasecki, Athens [Ohio] 2013.

Łubieński K., List otwarty do Pana Juliusza Łady, „Dziś i Jutro” 1948, 5 grudnia, s. 1–2.

Piasecki B., Zagadnienia istotne, Warszawa 1954.

Sadowski J., Coincidentia oppositorum na indeksie ksiąg zakazanych. „Zagadnienia istotne” Bolesława Piaseckiego jako operacja semiotyczna, „Ethos” 2018, t. 31, nr 3 (123), s. 143–161, https://doi.org/10.12887/31-2018-3-123-08.

Sadowski J., Mechanisms of Homonym Transformations: On Catholic Variants of Stalinist Dis­course in Poland, „Semiotica” 2022, nr 247, s. 115–138, https://doi.org/10.1515/sem-2021-0040.

Informacje

Informacje: Studia Religiologica, 2022, Tom 55, Numer 4, s. 17 - 30

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski: Zagadnienia istotne Bolesława Piaseckiego z perspektywy Świętego Oficjum. Zderzenie katolicyzmu PAX-owskiego i doktrynalnego
Angielski: Bolesław Piasecki’s Zagadnienia istotne from the Perspective of the Holy Office: The Clash between PAX Catholicism and Doctrinal Catholicism

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-2109-4451

Jakub Sadowski
Instytut Filologii Wschodniosłowiańskiej UJ
https://orcid.org/0000-0002-2109-4451 Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Instytut Filologii Wschodniosłowiańskiej UJ

Publikacja: 2024

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Jakub Sadowski (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski