The Confessing Church (Bekennende Kirche) in Western Pomerania in Light of the Activity of St. Mary’s Parish in Koszalin (Köslin) and the Rev. Friedrich Onnasch (1881–1945)
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEThe Confessing Church (Bekennende Kirche) in Western Pomerania in Light of the Activity of St. Mary’s Parish in Koszalin (Köslin) and the Rev. Friedrich Onnasch (1881–1945)
Data publikacji: 01.12.2020
Studia Religiologica, 2020, Tom 53, Numer 4, s. 303 - 318
https://doi.org/10.4467/20844077SR.20.021.13039Autorzy
The Confessing Church (Bekennende Kirche) in Western Pomerania in Light of the Activity of St. Mary’s Parish in Koszalin (Köslin) and the Rev. Friedrich Onnasch (1881–1945)
The article deals with issues related to the history of the relations between churches as institutions, and their individual clergymen, and the Nazi state. The source referred to in this article is the intimate journal of Minister Friedrich Onnasch (1881–1945), the superintendent of the Koszalin Church District and parish priest of Saint Mary’s Church in Koszalin, murdered by Soviet troops in Barlinek in February 1945. A document written on a regular basis, never published, is a detailed account (though coded, due to censorship), showing the experience of the clerical office in a time of totalitarian oppression. It shows the situation in the Evangelical Church after 1933 and the commitment of Minister Friedrich Onnasch and others, among them Dietrich Bonhoeffer (1906–1945), associated with Pomerania, in the movement of the Confessing Church. It explores the areas of Christian religion in its Evangelical topography, limited to the space of the former Prussian province of Pommern (Provinz Pommern) and Western Pomerania after 1945.
500 lat Reformacji w Polsce, available at: http://www.stat.gov.pl [access: 20.06.2020].
Barnett V., For the Soul of the People. Protestant Protest Against Hitler, New York–Oxford 1992.
Bartels F., Einer mit dem großen Namen, Bruder. Zum Gedenken an Friedrich (Fritz) Onnasch (1911–1945), “Zeitgeschichte Regional. Mitteilungen aus Mecklenburg Vorpommern” 2005, no. 1, pp.78–89.
Bergen L., Twisted Cross. The German Christian Movement in the Third Reich, Chapel Hill 1996.
Bericht über die Generalkirchenvisitation im Kirchenkreis Köslin, vom 3 bis 27 Mai 1929, Evangelisches Zentralarchiv Berlin Bestand 7 Pommern, sygn. 17092.
Block E., (Jr.), Kirchenkampf in Schlawe, [in:] Der Kreis Schlawe: Ein pommersches Heimatbuch, vol. 1. Der Kreis als Ganzes, Husum 1986, pp. 332–335.
Bonhoeffer D., Werke Bd.15, Illegale Theologenausbildung, Sammelvikariate 1937–1940, hrsg von D. Schulz, Gütersloh 1998.
Borzyszkowski J. (ed.), Nekropolie Pomorza, Gdańsk 2011.
Czermińska M., Poruszona przestrzeń (świadectwa wędrówek ludów po traktacie jałtańskim), [in:] eadem, Autobiograficzny trójkąt. Świadectwo, wyznanie i wezwanie, Kraków 2000, pp. 159–176.
Gadacz T., Milerski B. (eds.), Religia. Encyklopedia PWN, vol. 3, Warszawa 2001.
Gaziński R., Włodarczyk E, (eds.), Dzieje Koszalina, vol. 1: Do 1945 roku, Koszalin 2016.
Gemeidendeblatt für die St. Mariengemeinde in Köslin, Köslin 1926–1941.
Giedrojć M., Mieszkowski J. (eds.), Pomerania ethnica. Mniejszości narodowe na Pomorzu Zachodnim, Szczecin 1998.
Herlitz H.G., Hopf W., Tietze H., Deutsche Schulgeschichte von 1800 bis zur Gegenwart. Eine Einführung, München 2005.
Hermle S., Thierfelder J., Herausgefordert. Dokumente zur Geschichte der Evangelischen Kirche in der Zeit des Nationalsozialismus, Stuttgart 2008.
Heyden H., Kirchengeschichte Pommerns, Stettin 1937.
Hupp K., Meine Jugend in Köslin, Husum 1994.
Jackowski A., Święta przestrzeń świata. Podstawy geografii religii, Kraków 2003.
Jankowiak S., Ziemie Zachodnie i Północne w stosunkach państwo–Kościół w Polsce w latach 1945–1956, [in:] Między integracją a komunizmem. Społeczeństwa i kościoły Europy Środkowej. Materiały z międzynarodowej konferencji naukowej, Szczecin, 8-9 czerwca 2001 r., K. Kowalczyk, A. Kubaj, R. Wróblewski (eds.), Tuchów 2001, pp. 88–96.
Klän W., Die Evangelische Kirche Pommerns in Republik und Diktatur. Geschichte und Gestaltung einer preußischen Provinz, Geschichte und Gestaltung eine r preußischen Provinz, Köln–Weimar–Wien 1995.
Kłaczkow J., Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce w latach 1945–1989, [in:] idem, Kościoły luterańskie na ziemiach polskich (XVI–XX w), vol. 3: W ramach Rzeczpospolitej, państw ościennych i na emigracji, J. Kłaczkow (ed.), Toruń 2012.
Kuszyk K., Poniemieckie, Wołowiec 2019.
Leder H.G, Pommern, [in:] Theologische Realenzyklopädie, vol. 27, Berlin 1997, pp. 50–51.
Matelski D., Niemcy w Polsce w XX wieku, Warszawa–Poznań 1999.
Niemöller G., Die erste Bekenntnissynode der Deutschen Evangelischen Kirche zu Barmen, vol. 1: Geschichte, Kritik und Bedeutung der Synode und ihrer Theologischen Erklärung, Göttingen 1959.
Onnasch F., Tagebuch [unpublished manuscript from the Onnasch family archive].
Onnasch F., Personalakte, Evangelisches Zentralarchiv Berlin, sygn. 14/23815.
Romanow Z., Kreowanie “polityki pamięci” na Pomorzu Zachodnim 1945–2000, Poznań 2002.
Siedziako M., Stanuch Z., ks. Wejman G., (eds.), Dzieje Kościoła rzymskokatolickiego na Pomorzu Zachodnim, vol. 1: 1945–1956, Szczecin 2016.
Scheel K., Die Bekennende Kirche in Köslin 1933–1945, n.d.
Sławek T., Akro/nekro/polis. Wyobrażenia miejskiej przestrzeni, [in:] Pisanie miasta – czytanie miasta, A. Zeidler-Janiszewska (ed.), Poznań 1997, pp. 29–31.
Wierzchosławski D., Ludność Ziem Zachodnich i Północnych w świetle Narodowego Spisu Powszechnego 2002, [in:] Ziemie Odzyskane. Ziemie Zachodnie i Północne 1945–2005. 60 lat w granicach państwa polskiego, A. Sakson (ed.), Poznań 2006, pp. 79–80.
Informacje: Studia Religiologica, 2020, Tom 53, Numer 4, s. 303 - 318
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
The Confessing Church (Bekennende Kirche) in Western Pomerania in Light of the Activity of St. Mary’s Parish in Koszalin (Köslin) and the Rev. Friedrich Onnasch (1881–1945)
The Confessing Church (Bekennende Kirche) in Western Pomerania in Light of the Activity of St. Mary’s Parish in Koszalin (Köslin) and the Rev. Friedrich Onnasch (1881–1945)
Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, Instytut Kulturoznawstway, ul. Szamarzewskiego 89A, Poznań
Publikacja: 01.12.2020
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
Angielski