FAQ
Logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego

Twórczość Petara II Petrovicia Njegoša jako inspiracja dla serbskich koncepcji historiozoficznych XX wieku

Data publikacji: 30.11.2022

Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis, 2022, Volume 17, Issue 3, s. 163 - 173

https://doi.org/10.4467/20843933ST.22.015.16167

Autorzy

Dorota Gil
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0002-2231-5308 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Twórczość Petara II Petrovicia Njegoša jako inspiracja dla serbskich koncepcji historiozoficznych XX wieku

Abstrakt

Jedna z kluczowych w poemacie Petara II Petrovicia Njegoša Górski wieniec –idea więzi z przodkami, wraz z soteriologicznie interpretowanymi kategoriami grzechu, cierpienia i odkupienia – stanowi podstawowy punkt odniesienia także dla współczesnych historiozofów serbskich (m.in. R. Samardžić, V. Jerotić). Zaktualizowana i nieco zmodyfikowana w I poł. XX wieku przez bpa N. Velimirovicia idea ta także na początku XXI wieku określa specyficzne kolektywistyczne myślenie o „historycznym przekleństwie” Serbów, wynikającym z „dziedziczenia grzechów” i odpowiedzialności zbiorowej.

ABSTRACT

Petar II Petrović Njegoš’s Work as an Inspiration to Twentieth-century Serbian Historiosophical Conceptions

The idea of the bond with ancestors, along with the categories of sin, suffering and redemption (in the soteriological interpretation) is one of the crucial ones in Petar II Petrović Njegoš’s poem “The Mountain Wreath” and constitutes the fundamental point of reference for the contemporary Serbian historiosophers (among others, R. Samardžić and V. Jerotić) as well. Updated and somewhat modified in the first half of the 20th century by bishop N. Velimirović, also at the beginning of the 21th century, this idea characterises a unique collectivistic thinking about Serb’s “historical curse” which stems from the collective responsibility and “inheritance of sins”.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Atanasijević, Ksenija. 2006. Srpski mislioci, red. Ilija Marić, Beograd: Plato.
Bierdiajew, Mikołaj. 2004. Egzystencjalna dialektyka Boga i człowieka, przeł. Henryk Paprocki. Kęty: Wydawnictwo ANTYK.
Gil, Dorota. 2005. Prawosławie. Historia. Naród. Miejsce kultury duchowej w serbskiej tradycji i współczesności, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. 
Gil, Dorota. 2004. „Serbia i Serbowie według Vladety Jeroticia”. Prace Komisji Kultury Słowian, red. Lucjan Suchanek. tom IV: 107–122.
Janić, Djordje J. 1994. Hadžija večnosti. Beograd: Hrast.
Jerotić, Vladeta. 1995. Vera i nacija. Beograd: Tersit.
Jerotić, Vladeta. 2001. Mudri kao zmije i bezazleni kao golubovi. Beograd: Gutenbergova Galaksija.
Jerotić, Vladeta. 2002. Srbija i Srbi. Izmedju izazova i odgovora. Beograd: Ars Libri, Banja Luka: Besjeda.
Jevtić, Atanasije. 1992. Sveti Sava i Kosovski Zavet. Beograd: Srpska književna zadruga.
Kostić, Lazo M. 2000. Njegoš i srpstvo. W Sabrana dela, t. IV. Beograd–Zemun: ZIPS.
Nikolaj (Vladika), 2002 [1931]. Rat i Biblija. Zrenjanin: Petrovgrad.
Njegoš, Petar Petrović. 1963 [1847]. Gorski vijenac. Beograd: Izdavačko preduzeće „Rad”.
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, opracował zespół biblistów polskich. 1990. Poznań–Warszawa: Wydawnictwo Pallotinum.
Rakić, Radomir (red.). 2000. Veliki pravoslavni bogoslovski enciklopedijski rečnik. red. tłumaczenia z języka rosyjskiego Bogdan Kosanović, t. I. Novi Sad: Pravoslavna reč. Radulović, Milan. 1989. Modernizam i srpska idealistička filosofija. Beograd: Institut za književnost i umetnost.
Redjep, Jelka. 2001. „O grehu i kazni Božjoj u legendi o ubistvu cara Uroša”. W Dve hiljade godina hrišćanstva: duhovnost, kultura i istorija – naučni skup, red. Milan Pantić, 73–83. Despotovac: Narodna biblioteka „Resavska škola”.
Samardžić, Radovan. 1989. Ideje za srpsku istoriju, Beograd: Jugoslavijapublik. Samardžić, Radovan. 1990. Kosovsko opredeljenje. Istorijski ogledi. Beograd: Srpska književna zadruga.
Stojković, Atanasije. 1972. Razvitak filosofije u Srba 1804–1944. Beograd: Slovo ljubve.
Špidlik, Tomáš. 2005. Duchowość chrześcijańskiego Wschodu. Przewodnik systematyczny, przeł. Lucyna Rodziewicz. Kraków: Wydawnictwo OO. Franciszkanów „Bratni Zew”.
Špidlik, Tomáš. 2000. Myśl rosyjska. Inna wizja człowieka, przeł. Janina Dembska. Warszawa: Wydawnictwo Księży Marianów.
Tomović, Slobodan. (red.) 1999. Enciklopedija Njegoš, t. I: 504–506. Podgorica: Fondacija Njegoš.
Velimirović, Nikolaj, 1969 [1921]. Religija Njegoševa. Beograd: Pravoslavlje – novinsko izdavačka ustanova Srpske patrijaršije.
Velimirović, Nikolaj. 1996 [1985]. Srpskom narodu kroz tamnički prozor. Cetinje: Svetigora.

Informacje

Informacje: Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis, 2022, Volume 17, Issue 3, s. 163 - 173

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:
Twórczość Petara II Petrovicia Njegoša jako inspiracja dla serbskich koncepcji historiozoficznych XX wieku
Angielski:
Petar II Petrović Njegoš’s Work as an Inspiration to Twentieth-century Serbian Historiosophical Conceptions

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-2231-5308

Dorota Gil
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0002-2231-5308 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków

Publikacja: 30.11.2022

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Dorota Gil (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski