cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTE
Wybierz format
RIS BIB ENDNOTEData publikacji: 29.12.2022
Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis, 2022, Volume 17, Issue 4, s. 291-300
https://doi.org/10.4467/20843933ST.22.023.17189Autorzy
W Słowacji po aksamitnej rewolucji 1989 roku grupy dotychczas marginalizowane i dyskryminowane, w tym społeczność LGBT+, rozpoczęły działania zmierzające do uzyskania pełni praw obywatelskich i wypracowania form kulturowej reprezentacji. Stopniowo problematyka nieheteronormatywności zaczęła się pojawiać w różnych dziedzinach kultury. W tekstach prozatorskich, które stanowią podstawę prezentowanych w artykule rozważań, początkowo nieheteronormatywność była przedstawiana w stygmatyzujący, oparty na stereotypach sposób. Od początku XXI wieku zaczęło dominować ujęcie eksponujące problem funkcjonowania osób LGBT+ „w szafie”, ukrywania własnej tożsamości z powodu istniejącej w społeczeństwie homofobii; sfera intymności jest rozumiana jako jedyna umożliwiająca poczucie bezpieczeństwa oraz swobodną ekspresję uczuć i pragnień. W najnowszych utworach zaczynają się pojawiać przykłady postaci, które dokonały coming outu i nie mają problemu z jawnym funkcjonowaniem w rodzinnym i społecznym kontekście. Specyfika prozy słowackiej z tematyką nieheteronormatywności polega przede wszystkim na braku utworów o wyraźnie emancypacyjnym charakterze, dominacji wątków związanych z relacjami między kobietami, sporadycznym podejmowaniu tematyki gejowskiej czy transpłciowej.
Butler, Judith. 2008. Uwikłani w płeć. Feminizm i polityka tożsamości, przeł. Karolina Krasuska. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Daučíková, Anna, Adámková, Eva. 2004. „Iniciatíva Inakosť – lesbický a gejský aktivizmus na Slovensku”. W Lesby – by – by. Aspekty politiky identít, red. Hanna Hacker, 31‒38. Bratislava: Aspekt.
Hrínová, Barbora. 2020. Jednorožce. Bratislava: Aspekt.
Hrubaničová, Inge. 2007. Láska ide cez žaluď/dok. Bratislava: Aspekt.
ILGA Europe. 2022. „2022 Rule of Law Report”. https://www.ilga-europe.org/report/2022-rule-of-law-report/ (dostęp: 16.01. 2022).
Inštitút ľudských práv. 2013. „Anti-cena Homofób roka”. https://www.ludskeprava.sk/anti-cena-homofob-roka/#sthash.VT883LB4.nl6IfxlE.dpbs(dostęp: 16.05. 2013).
Jílek, Peter F. Rius. 2020. „K (ne)tematizácii transrodovosti v slovenskej próze”. W K vybraným aspektom slovenskej literatúry po roku 1989, red. Ján Gavura, 81‒88. Prešov, Fintice: Filozofická fakulta Prešovskej univerzity v Prešove, FACE – Fórum alternatívnej kultúry.
Kepplová, Zuska. 2011. Buchty švabachom. Bratislava: Koloman Kertész Bagala, Literárny klub.
Kleinová, Paulína. 2020. „O tom, prečo sú Slováci homofóbni a zasekli sa v minulých storočiach”. https://www.startitup.sk/nazor-o-tom-preco-su-slovaci-homofobni-azasekli-sa-v-minulych-storociach/ (dostęp: 31.07.2020).
Kompaníková, Monika. 2005. Biele miesta. Levice: Koloman Kertész Bagala.
Mašlárová, Martina. 2021. „Queer v slovenskom divadle”. W Témy na okraji záujmu? Zborník vedeckých príspevkov z teatrologického sympózia, red. Karol Mišovic, 93‒109. Bratislava: VEDA, vydavateľstvo Slovenskej akadémie vied, Ústav divadelnej a filmovej vedy Centra vied o umení SAV.
Mizielińska, Joanna. 2004. (De)konstrukcje kobiecości. Podmiot feminizmu a problem wykluczenia. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Putna, Martin C. 2016. „The End of Gay and Lesbian Literature as a Happy End: An Attempt to Compare Development in Central and Eastern Europe”. W Queer Stories of Europe, red. Kārlis Vērdiņš, Jānis Ozoliņš, 6‒35. Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing.
Ritz, German. 2002. Nić w labiryncie pożądania. Gender i płeć w literaturze polskiej od romantyzmu do postmodernizmu, przeł. Bronisław Drąg, Andrzej Kopacki, Małgorzata Łukasiewicz. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Šandorová, Katarína. 2012. „Tematizovanie homosexuality v anglickej a slovenskej literatúre”. W K poetologickým a axiologickým aspektom slovenskej literatúry po roku 1989 V, red. Marta Součková, 340‒354. Prešov: Filozofická fakulta Prešovskej univerzity v Prešove.
Sokolová, Věra. 2021. Queer Encounters with Communist Power. Non-Heterosexual Lives and the State in Czechoslovakia, 1948‒1989. Prague: Karolinum Press.
Tamásová, Alexandra. 2021. „7 vecí o queer umení v zbierkach slovenských galérií. O sile interpretácie”. https://medium.com/sng-online/7-vec%C3%AD-o-queerumen%C3%AD-v-zbierkach-slovensk%C3%BDch-gal%C3%A9ri%C3%AD-3f00d6874f30 (dostęp: 6.10.2020).
Varcholová, Jana. 2012. „Modelovanie lesbických vzťahov v slovenskej próze po roku 1989”. W K poetologickým a axiologickým aspektom slovenskej literatúry po roku 1989 V, red. Marta Součková, 321‒339. Prešov: Filozofická fakulta Prešovskej univerzity v Prešove.
Varcholová, Jana. 2013. „K rodovým a kultúrnym aspektom debutu Buchty švabachom”. W K poetologickým a axiologickým aspektom slovenskej literatury po roku 2000, red. Marta Součková, 201‒210. Prešov: Filozofická fakulta Prešovskej univerzity v Prešove.
Wallace-Lorencová, Viera. 2004. „Reprezentácia sexuálnej odlišnosti v periodykach Aspekt, L-listy, Séparé, Atribút a Q archív”. W Lesby – by – by. Aspekty politiky identít, red. Hanna Hacker, 56‒73. Bratislava: Aspekt.
Warkocki, Błażej. 2007. Homo niewiadomo. Polska proza wobec odmienności. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
Informacje: Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis, 2022, Volume 17, Issue 4, s. 291-300
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Polska
Publikacja: 29.12.2022
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 408
Liczba pobrań: 307
Sugerowane cytowania: Chicago