„Erszte Judisze Szach-Cajtung” i „Erszte Judisze Sport-Cajtung” – pierwsze jidyszowe czasopisma sportowe wydawane w Łodzi i ich zawartość
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEData publikacji: 09.2022
Studia Judaica, 2022, Nr 1 (49), s. 107 - 132
https://doi.org/10.4467/24500100STJ.22.004.16298Autorzy
Ershte Yudishe Shakh-Tsaytung and Ershte Yudishe Sport-Tsaytung: The First Yiddish Sports Magazines Published in Łódź and Their Contents
The main purpose of the article is to broaden the state of knowledge about Yiddish press published in Łódź. The author focuses on two periodicals dedicated to sport: Ershte Yudishe Shakh-Tsaytung and Ershte Yudishe Sport- Tsaytung that were issued in 1913 and 1914. They were considered as missing and ephemeral with no important contribution to the history of Polish Jews. The analysis of two inconspicuous magazines leads to the conclusion that expands research in the field of press or biography studies, revealing interesting information especially about the milieu of people gathered around the widely defined cultural life in Łódź, adding some unknown facts about Arthur Szyk, Moshe Broderzon or David Frishman, and enriching knowledge about the formative processes in the Jewish cultural life in the city.
Badania nad żydowską prasą sportową w Łodzi i kształtowaniem się łódzkiego środowiska dziennikarskiego zostały przeprowadzone w ramach grantu Narodowego Centrum Nauki nr 2016/21/N/HS3/00873 pt. Prasa żydowska w Łodzi: „(Lodzer/Najer) Folksblat” 1915–1939.
1. Źródła archiwalne
Archiwum Państwowe w Łodzi (APŁ), Zespół: Kancelaria Gubernatora Piotrkowskiego (KGP), sygn. 1854, sygn. 1861a.
Biblioteka Narodowa w Warszawie (BN), druki ulotne: sygn. DŻS IK 2f, sygn. DŻS XVIIC 1c.
Inskrypcja nagrobka na cmentarzu żydowskim w Łodzi przy ul. Brackiej 40, strona Lewa, kwatera N, nr grobu 1.
2. Źródła opublikowane
Kalendarze
„Czas”. Kalendarz na rok przestępny 1908, Łódź1907.
„Czas”. Kalendarz na rok 1909, Łódź1908.
„Czas”. Kalendarz na rok 1910, Łódź1909.
„Czas”. Kalendarz na rok 1911, Łódź1910.
„Czas”. Kalendarz na rok 1913, Łódź1912.
„Czas”. Kalendarz na rok 1914, Łódź1913.
Prasa
„Erszte Judisze Sport-Cajtung”, Łódź, 1914.
„Erszte Judisze Szach-Cajtung”, Łódź, 1913.
„Folksblat”, Łódź, 1918.
„Lodzer Folksblat”, Łódź, 1916.
„Nasz Przegląd”, Warszawa, 1935.
„Neue Lodzer Zeitung”, Łódź, 1913.
„Przegląd Judaistyczny”, Poznań–Warszawa, 1922.
Inne źródła drukowane
Księga jubileuszowa Łódzkiego Towarzystwa Zwolenników Gry Szachowej wydana z okazji XXXV-lecia 1903–1938, red. Dawid Daniuszewski, Łódź 1938.
3. Opracowania
Ansell Joseph, Artur Szyk. Artysta, Żyd, Polak, tłum. Małgorzata Ornat, Kraków–Budapeszt 2007.
Badziak Kazimierz, Walicki Jacek, Żydowskie organizacje społeczne w Łodzi (do 1939 r.), Łódź 2002.
Bogusz Andrzej, Dawna Łódź sportowa 1824–1945, Łódź 2007.
Bogusz Andrzej, Żydowskie stowarzyszenia sportowe Łodzi 1897–1939, Łódź 1992.
Fuks Marian, Prasa żydowska w Polsce XIX i pierwszej połowy XX wieku (do końca drugiej wojny światowej), „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego” 12 (1973), nr 1.
Hafftka Aleksander, Prasa żydowska w Polsce (do 1918 r.), [w:] Żydzi w Polsce odrodzonej. Działalność społeczna, gospodarcza, oświatowa i kulturalna, red. Ignacy Schiper, Aryeh Tartakower, Aleksander Hafftka, t. 2, Warszawa 1933.
Jaworska Janina, Prasa łódzka (1863–1914), [w:] Łódź. Dzieje miasta, t. 1 (do 1918 r.), red. Ryszard Rosin, Warszawa–Łódź 1988.
Jaworska Janina, Uwagi do dziejów czasopiśmiennictwa łódzkiego, „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego” 9 (1970), nr 1.
Kaszubina Wiesława, Bibliografia prasy łódzkiej 1863–1944, Warszawa 1967.
Kaszubina Wiesława, Czasopiśmiennictwo łódzkie w latach 1863–1914. Próba zarysu, „Rocznik Biblioteki Narodowej” 6 (1970).
Kempa Andrzej, Szukalak Marek, Żydzi dawnej Łodzi. Słownik biograficzny Żydów łódzkich oraz z Łodzią związanych, t. 1, Łódź2001; t. 2, Łódź 2002.
Łódź społeczna. Almanach, t. 1, red. Mordechaj Frankental, Łódź1938.
Olejnik Leszek, Z dziejów prasy żydowskiej w Łodzi w latach 1904–1918, [w:] Dzieje Żydów w Łodzi 1820–1944. Wybrane problemy, red. Wiesław Puś, Stanisław Liszewski, Łódź 1991.
Podolska Joanna, Artur Szyk. Człowiek dialogu, Łódź 2011.
Podolska Joanna, Artur Szyk. Polak. Żyd. Łodzianin, Łódź 2020.
Puś Wiesław, Żydzi w Łodzi w latach zaborów 1793–1914, Łódź 2003.
Rokicki Jarosław, Sport, [w:] Żydzi w Polsce. Dzieje i kultura. Leksykon, red. Jerzy Tomaszewski, Andrzej Żbikowski, Warszawa 2001.
Schneiderman Szmuel Lajb, Burzliwe życie Artura Szyka, tłum. Aleksander Klugman, Łódź 2002.
Skotnicki Aleksander B., Artur Szyk (1894–1951). Dziedzictwo polsko-żydowskiego artysty. The Legacy of Polish-Jewish Artist, Kraków 2011.
Strzałkowski Jacek, Drukarnie i księgarnie w Łodzi do 1944 roku, Łódź 1994.
Szukalak Marek, Łódzkie rysunki Artura Szyka, Łódź 1997.
Tuszyński Bogdan, Prasa i sport 1881–1981, Warszawa 1981.
Tuszyński Bogdan, Sprintem przez prasę sportową, Warszawa 1975.
Wolsza Tadeusz, Arcymistrzowie, mistrzowie, amatorzy… Słownik biograficzny szachistów polskich, t. 2, Warszawa 1996; t. 3, Warszawa 1999.
4. Strony internetowe
„Judaica Łódzkie”, https://wydawnictwo.uni.lodz.pl/serie/seria/judaica/
Informacje: Studia Judaica, 2022, Nr 1 (49), s. 107 - 132
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Ershte Yudishe Shakh-Tsaytung and Ershte Yudishe Sport-Tsaytung: The First Yiddish Sports Magazines Published in Łódź and Their Contents
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, Gołębia 24, 31-007 Kraków
Publikacja: 09.2022
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 627
Liczba pobrań: 518