Despite the ongoing transformations in Poland and the resultant positive developments in the towns, the problems related to space quality remain unresolved in a number of fragments. The lack of measures taken towards obtaining a clear strategy in spatial planning leads to stagnation of the existing conditions. As a result, it promotes deepening problems, their building-up and the spread of spatial pathology. Through the creation of urban and architectural spine, highlighted in a particular urban landscape, the method of “mental maps” of the city would allow for the deliberate indication and stressing of the importance of specific areas and facilities, while maintaining continuity of their joint relationship. Underlining the potential of public spaces, recreational and particularly valuable areas, after identifying the needs and shaping possibilities, would also create the chance to verify a particular social system. The article aims to make diagnosis in the form of conclusions concerning space quality in cities on the basis of “mental map” project as a tool for developing the distinctive structure of the city in order to shape it designedly.

Mimo zachodzących w Polsce transformacji i w ich rezultacie, pozytywnych zmian w miastach, problemy dotyczące jakości przestrzeni w wielu fragmentach pozostają nierozwiązane. Brak podejmowanych działań w kierunku uzyskania czytelnej strategii w planowaniu przestrzennym prowadzi do stagnacji zastanych warunków. W konsekwencji sprzyja to pogłębianiu się problemów, ich nawarstwianiu oraz rozprzestrzenianiu się patologii przestrzennej. Metoda budowy „map mentalnych” miasta, poprzez stworzenie kręgosłupa urbanistyczno-architektonicznego, zaznaczonego w konkretnym krajobrazie miejskim, pozwoliłaby na świadome wskazanie i podkreślenie znaczenia konkretnych terenów i obiektów, przy zachowaniu ciągłości ich wspólnych relacji. Zaznaczenie potencjału przestrzeni publicznych oraz terenów rekreacyjnych i szczególnie wartościowych, po uprzednim rozpoznaniu potrzeb i możliwości kształtowania, stwarzałoby również szansę weryfikowania danego systemu społecznego. Celem artykułu jest postawienie diagnozy w formie wniosków, dotyczących jakości przestrzeni w miastach na podstawie projektu „mapy mentalnej” jako narzędzia służącego do uzyskania wyrazistej struktury miasta, w celu świadomego jej kształtowania.