Cities with history have ‘a good tradition’ of multicultural expressiveness. What are, however, new dimensions of social expressiveness; where are threats lurking, and where do opportunities reside for the 21st-century city? What is necessary is an intention of composition (in contrast to the quite commonly encountered intention of lack thereof) of parts and of the whole, and the vision of the ‘face’ of the city it entails, as well as the governing principles of formal coordination, coordination of activities, and of the dramaturgy of connections – sequences exhibiting different expressiveness. Public spaces of historical inner cities more and more often NEED to be supported by new public spaces, attractive somewhat differently. They also call for studies of a designing nature. In Ragusa, starting from the Re-use Ragusa 2014 International Workshop, architects-researchers took up issues of key importance for the advancement of inner city structures of this place, making use of the opportunities offered by a properly directed didactic process. The work was based on a thorough – albeit virtual, indirect – observation of the city, on the investigation of diversified problems, but also singularities, in search of the potential of specificity residing in individual areas of activities, including the ones which are seemingly less valuable. Ragusa transformed into a ‘lab city’. It became a place of a fascinating designing experiment, aimed to identify strategies promoting revitalisation of the city from the inside, starting from the resources and the potential it offers. The goal here was to notice and improve the values and opportunities presented by the location, to be able to accept new perspectives for this intentionally creative observation. It is paramount that such an ‘idealistic’ contribution be useful, offering an array of possible activities and opening up fields for further discussions by creating good models in compliance with the specificity and identity of the place, that is local communities and their needs in terms of individualised expression.

Ragusa – a ‘Lab City’ for Investigating the Possibility of Advancement in Cohesion and Expression of the Urban and Architectural Structure

Cities with history have ‘a good tradition’ of multicultural expressiveness. What are, however, new dimensions of social expressiveness; where are threats lurking, and where do opportunities reside for the 21st-century city? What is necessary is an intention of composition (in contrast to the quite commonly encountered intention of lack thereof) of parts and of the whole, and the vision of the ‘face’ of the city it entails, as well as the governing principles of formal coordination, coordination of activities, and of the dramaturgy of connections – sequences exhibiting different expressiveness. Public spaces of historical inner cities more and more often NEED to be supported by new public spaces, attractive somewhat differently. They also call for studies of a designing nature. In Ragusa, starting from the Re-use Ragusa 2014 International Workshop, architects-researchers took up issues of key importance for the advancement of inner city structures of this place, making use of the opportunities offered by a properly directed didactic process. The work was based on a thorough – albeit virtual, indirect – observation of the city, on the investigation of diversified problems, but also singularities, in search of the potential of specificity residing in individual areas of activities, including the ones which are seemingly less valuable. Ragusa transformed into a ‘lab city’. It became a place of a fascinating designing experiment, aimed to identify strategies promoting revitalisation of the city from the inside, starting from the resources and the potential it offers. The goal here was to notice and improve the values and opportunities presented by the location, to be able to accept new perspectives for this intentionally creative observation. It is paramount that such an ‘idealistic’ contribution be useful, offering an array of possible activities and opening up fields for further discussions by creating good models in compliance with the specificity and identity of the place, that is local communities and their needs in terms of individualised expression.

Keywords: expression of an urban and architectural structure, didactics as a research laboratory of the city

Miasta z rodowodem historycznym, mają ‘dobrą tradycję’ ekspresywności wielo-kulturowej. Jakie są natomiast nowe wymiary społecznej ekspresywności – w czym kryją się zagrożenia, a w czym tkwi szansa – miasta XXI wieku. Konieczna jest intencja skomponowania (w przeciwieństwie do dość powszechnej intencji braku skomponowania) części i całości oraz wynikająca z niej wizja ‘oblicza’ miasta oraz zasady regulujące koordynacji: formalnej, aktywności i dramaturgii powiązań – sekwencji o różnej ekspresywności. Przestrzenie publiczne historycznych centrów miast coraz bardziej POTRZEBUJĄ wsparcia w nowych przestrzeniach publicznych „atrakcyjnych inaczej”. Wymagają również badań o charakterze projektowym. W przypadku Ragusy – poczynając od Międzynarodowych Warsztatów Re-use Ragusa 2014 – architekci-badacze, podjęli zagadnienia kluczowe dla doskonalenia struktur śródmiejskich tego miasta, wykorzystując możliwości, odpowiednio ukierunkowanego procesu dydaktycznego. Praca została oparta na uważnej, choć wirtualnej, nie bezpośredniej, obserwacji miasta, na tropieniu jego różnorodnych problemów ale i niezwykłości, w poszukiwaniu potencjału specyficzności tkwiącego w poszczególnych rejonach działań – również w tych, pozornie mniej wartościowych. Ragusa przeobraziła się w „miasto-laboratorium”. Stała się miejscem, fascynującego projektowego eksperymentu, mającego na celu identyfikację strategii promujących rewitalizację miasta od jego „wnętrza,” zaczynając od zasobów i potencjału. Na dostrzeżeniu i podniesieniu walorów i możliwości, które ujawnia lokalizacja – kiedy potrafimy przyjąć nowe perspektywy dla tej, z intencji, twórczej obserwacji. Istotne jest, aby taki ”idealistyczny” wkład stał się przydatny, pokazując wachlarz możliwych działań i otwierając pola do dalszych dyskusji przez tworzenie dobrych wzorów w zgodzie ze specyfiką i tożsamością miejsca, czyli lokalnych społeczności i ich potrzeb w zakresie zindywidualizowanej ekspresji.