The authors of the article describe selected examples of living spaces shaped and constructed in the 20th and 21st century and functioning to the present day in the city landscape. They try to explain and evaluate references to the building philosophy and design ethics. They pay particular attention to the processes of manipulation and respect for nature and open spaces. It was presented on the examples of the historical interwar housing estates in Łódź Mątwiłł Mirecki and Werkbund in Wrocław and the Zlin garden city by the Bata Company. The Bata Shoe Factory changed the shape of the entire city into a functioning space, with architecture conditioning every aspect of life. The period of post-war urban thought was presented on the model of the Sadów Żoliborskie estate and the innovative idea of the 1970s on the example of the competition for the Ursynów estate in Warsaw. It was based on the idea of a garden city and its presentation in the 1980s by creating green, low open housing estates as part of government commissions. Although these ideas were not realized, the idea, thought and desire remained. The respect for green areas of fundamental importance for the character of the place was presented on the example of the passive house complex in Konstantynów Łódzki or the Aspern estate in Vienna. The importance of respect for landscape values was emphasized, and the relationship between space, architecture and nature was explained. An attempt was made to find the main elements of space, which was of paramount importance for the preservation of values superior to the natural environment and architecture.
On selected living spaces that function in contemporary urban cultural landscape Streszczenie Autorzy artykułu opisują wybrane przykłady przestrzeni mieszkalnych ukształtowanych i zrealizowanych w XX i XXI wieku a funkcjonujących do obecnych czasów w krajobrazie miast. Starają się wyjaśnić i ocenić odniesienia do filozofii ich budowania i etyki projektowania. Szczególnie zwracają uwagę na procesy manipulacji a zachowania szacunku do natury i otwartych przestrzeni. Zostało to przedstawione na przykładach międzywojennych historycznych osiedli w Łodzi im. Mątwiłła Mireckiego i Werkbundu we Wrocławiu oraz miasta ogrodu Zlin firmy Bata. Fabryka butów Baty zmieniła wygląd całego miasta, które stało się sprawnie funkcjonującą przestrzenią, z precyzyjnie zaprojektowaną architekturą warunkującą każdy aspekt życia. Okres powojennej myśli urbanistycznej przedstawiono na wzorze osiedla Sadów Żoliborskich oraz nowatorskiej idei lat 70-tych na przykładzie konkursu na osiedle Ursynów w Warszawie. Odniesiono się do idei miasta ogrodu i jego odsłony w latach 80-tych poprzez tworzenie zielonych, otwartych osiedli w zabudowie niskiej i dywanowej w ramach zleceń rządowych. Wprawdzie te idee nie były zrealizowane ale pozostawała myśl i pragnienie. Poszanowanie terenów zieleni o zasadniczym znaczeniu dla charakteru miejsca zaprezentowano na przykładzie zespołu domów pasywnych w Konstantynowie Łódzkim czy osiedla Aspern w Wiedniu, sposobu ich procedowania i tworzenia. Zwrócono uwagę na rangę poszanowanie wartości krajobrazowych, wyjaśniono zależności pomiędzy przestrzenią, architekturą a naturą. Podjęto próbę znalezienia priorytetowych o kapitalnym znaczeniu elementów gry przestrzennej dla zachowania wartości nadrzędnych dla środowiska naturalnego i architektury.
On selected living spaces that function in contemporary urban cultural landscape
The authors of the article describe selected examples of living spaces shaped and constructed in the 20th and 21st century and functioning to the present day in the city landscape. They try to explain and evaluate references to the building philosophy and design ethics. They pay particular attention to the processes of manipulation and respect for nature and open spaces. It was presented on the examples of the historical interwar housing estates in Łódź Mątwiłł Mirecki and Werkbund in Wrocław and the Zlin garden city by the Bata Company. The Bata Shoe Factory changed the shape of the entire city into a functioning space, with architecture conditioning every aspect of life. The period of post-war urban thought was presented on the model of the Sadów Żoliborskie estate and the innovative idea of the 1970s on the example of the competition for the Ursynów estate in Warsaw. It was based on the idea of a garden city and its presentation in the 1980s by creating green, low open housing estates as part of government commissions. Although these ideas were not realized, the idea, thought and desire remained. The respect for green areas of fundamental importance for the character of the place was presented on the example of the passive house complex in Konstantynów Łódzki or the Aspern estate in Vienna. The importance of respect for landscape values was emphasized, and the relationship between space, architecture and nature was explained. An attempt was made to find the main elements of space, which was of paramount importance for the preservation of values superior to the natural environment and architecture.
Key words: urban planning, housing architecture, sustainable environment, cultural landscape of the city
