FAQ
logo Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

La décapitation du roi, source des fantasmes post-lumières : du politique au poétique

Data publikacji: 15.02.2010

Romanica Cracoviensia, Tom 10 (2010), Tom 10, Numer 1, s. 194-201

Autorzy

Barbara Sosień
Université Pédagogique de Cracovie
Wszystkie publikacje autora →

Pobierz pełny tekst

Tytuły

La décapitation du roi, source des fantasmes post-lumières : du politique au poétique

Abstrakt

Dekapitacja Ludwika XVI, niezależnie od wymiaru politycznego, stanowi jedno z ważnych źródeł wyobraźni romantycznej, nie tylko francuskiej. W literaturze tego okresu obrazy uciętej głowy pojawiają się w rozmaitych funkcjach i kontekstach u Ch. Nodiera, J. Janina, V. Hugo, A. Dumasaojca, H. Balzaca, A. Esquirosa, G. de Nervala, Ch. Baudelaire’a, Lautréamonta, Villiers de l’Isle- -Adama... Co znamienne, we francuskich powieściach historycznych przedstawienia te stają się szczególnie częste dopiero począwszy od lat dwudziestych XIX w. Osobne miejsce zajmują utwory, w których mowa nie o stosunkowo niedawnym zgilotynowaniu Ludwika XVI, lecz o ścięciu króla angielskiego, dokonanym w czasach Cromwella, a więc półtora wieku wcześniej, w Londynie. Należy do nich powieść Dumasa Vingt ans après (Dwadzieścia lat później). Na baczniejszą uwagę zasługują natomiast trzy powieści Dumasa z czasów rewolucji, mianowicie La Comtesse de Charny (Hrabina de Charny), Chevalier de Maison-Rouge (Kawaler de Maison-Rouge) oraz Le Drame de Quatrevingt-treize (Dramat z roku 1793; nietłumaczony), a także mało znana powieść Ballanche’a L’Homme sans nom (Człowiek bezimienny; nietłumaczona). Słowo „głowa” pojawia się w tych utworach najpierw w wyrażeniach i kontekstach niemających pozornie żadnego związku z dekapitacją; następuje jednak stopniowa dramatyzacja i poetyzacja tego motywu. Odwołując się do kategorii dynamicznej wyobraźni symbolicznej, powiemy, że ucięta królewska głowa, jako jeden z ważnych mitemów, staje się zarazem jednym z ziaren mitycznego podłoża cywilizacji.
Literackie przedstawienia śmierci Ludwika XVI na szafocie, jakie proponuje Dumas i nie tylko on, korespondują dość ściśle z poglądami francuskiego kulturoznawcy Jeana-Paula Roux, znanego polskiemu czytelnikowi dzięki przekładom; chodzi mianowicie o Krew, mity, symbole, rzeczywistość oraz o studium Król. Mity i symbole.

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Arasse Daniel, 1988, La Guillotine et l'imaginaire de la Terreur, Paris, Flammarion.

Didier Béatrice, 1988, La Littérature de la Révolution française, Paris, PUF.

Doroszczuk Catherine, 1989, Fantasmagories révolutionnaires : La mort du roi, Paris, Art Presse.

Durand Gilbert, 1992, Les Structures anthropologiques de l’ imaginaire, Paris, Dunod.

Ozouf Mona, 1976, La Fête révolutionnaire, Paris, Gallimard.

Roux Jean-Paul, 1988, Le sang. Mythes, symboles et réalités, Paris, Fayard.

Roux Jean-Paul, 1995, Le roi. Mythes et symbole Paris, Fayard.

Sosień Barbara, 1991, « Détruire pour construire : le thème obsédant du régicide », in : Ecrire la liberté, B. Cocula et M. Hausser (éds), Bordeaux, l’Horizon chimérique.

Sosień Barbara, 2000, « Imaginer l’histoire : le XVIe siècle selon Honoré de Balzac et Alphonse Esquiros », in : Le roman de l’histoire dans l’histoire du roman, Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Starobinski Jean, 1979, Les emblèmes de la Raison, Paris, Flammarion.

Informacje

Informacje: Romanica Cracoviensia, Tom 10 (2010), Tom 10, Numer 1, s. 194-201

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Francuski:

La décapitation du roi, source des fantasmes post-lumières : du politique au poétique

Polski:

Dekapitacja króla, źródło fantazmatów pooświeceniowych: od polityczności do poetyckości

Angielski:

The decapitation of the king, as a source of post-Enlightenment fantasms: from the political to the poetic

Autorzy

Université Pédagogique de Cracovie

Publikacja: 15.02.2010

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Barbara Sosień (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Francuski

Liczba wyświetleń: 1965

Liczba pobrań: 23

Dekapitacja króla, źródło fantazmatów pooświeceniowych: od polityczności do poetyckości

cytuj

Pobierz PDF Pobierz

pobierz pliki

RIS BIB ENDNOTE