Dekapitacja króla, źródło fantazmatów pooświeceniowych: od polityczności do poetyckości
Wybierz format
RIS BIB ENDNOTELa décapitation du roi, source des fantasmes post-lumières : du politique au poétique
Data publikacji: 15.02.2010
Romanica Cracoviensia, Tom 10 (2010), Tom 10, Numer 1, s. 194-201
Autorzy
La décapitation du roi, source des fantasmes post-lumières : du politique au poétique
Dekapitacja Ludwika XVI, niezależnie od wymiaru politycznego, stanowi jedno z ważnych źródeł wyobraźni romantycznej, nie tylko francuskiej. W literaturze tego okresu obrazy uciętej głowy pojawiają się w rozmaitych funkcjach i kontekstach u Ch. Nodiera, J. Janina, V. Hugo, A. Dumasaojca, H. Balzaca, A. Esquirosa, G. de Nervala, Ch. Baudelaire’a, Lautréamonta, Villiers de l’Isle- -Adama... Co znamienne, we francuskich powieściach historycznych przedstawienia te stają się szczególnie częste dopiero począwszy od lat dwudziestych XIX w. Osobne miejsce zajmują utwory, w których mowa nie o stosunkowo niedawnym zgilotynowaniu Ludwika XVI, lecz o ścięciu króla angielskiego, dokonanym w czasach Cromwella, a więc półtora wieku wcześniej, w Londynie. Należy do nich powieść Dumasa Vingt ans après (Dwadzieścia lat później). Na baczniejszą uwagę zasługują natomiast trzy powieści Dumasa z czasów rewolucji, mianowicie La Comtesse de Charny (Hrabina de Charny), Chevalier de Maison-Rouge (Kawaler de Maison-Rouge) oraz Le Drame de Quatrevingt-treize (Dramat z roku 1793; nietłumaczony), a także mało znana powieść Ballanche’a L’Homme sans nom (Człowiek bezimienny; nietłumaczona). Słowo „głowa” pojawia się w tych utworach najpierw w wyrażeniach i kontekstach niemających pozornie żadnego związku z dekapitacją; następuje jednak stopniowa dramatyzacja i poetyzacja tego motywu. Odwołując się do kategorii dynamicznej wyobraźni symbolicznej, powiemy, że ucięta królewska głowa, jako jeden z ważnych mitemów, staje się zarazem jednym z ziaren mitycznego podłoża cywilizacji.
Literackie przedstawienia śmierci Ludwika XVI na szafocie, jakie proponuje Dumas i nie tylko on, korespondują dość ściśle z poglądami francuskiego kulturoznawcy Jeana-Paula Roux, znanego polskiemu czytelnikowi dzięki przekładom; chodzi mianowicie o Krew, mity, symbole, rzeczywistość oraz o studium Król. Mity i symbole.
Arasse Daniel, 1988, La Guillotine et l'imaginaire de la Terreur, Paris, Flammarion.
Didier Béatrice, 1988, La Littérature de la Révolution française, Paris, PUF.
Doroszczuk Catherine, 1989, Fantasmagories révolutionnaires : La mort du roi, Paris, Art Presse.
Durand Gilbert, 1992, Les Structures anthropologiques de l’ imaginaire, Paris, Dunod.
Ozouf Mona, 1976, La Fête révolutionnaire, Paris, Gallimard.
Roux Jean-Paul, 1988, Le sang. Mythes, symboles et réalités, Paris, Fayard.
Roux Jean-Paul, 1995, Le roi. Mythes et symbole Paris, Fayard.
Sosień Barbara, 1991, « Détruire pour construire : le thème obsédant du régicide », in : Ecrire la liberté, B. Cocula et M. Hausser (éds), Bordeaux, l’Horizon chimérique.
Sosień Barbara, 2000, « Imaginer l’histoire : le XVIe siècle selon Honoré de Balzac et Alphonse Esquiros », in : Le roman de l’histoire dans l’histoire du roman, Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Starobinski Jean, 1979, Les emblèmes de la Raison, Paris, Flammarion.
Informacje: Romanica Cracoviensia, Tom 10 (2010), Tom 10, Numer 1, s. 194-201
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
La décapitation du roi, source des fantasmes post-lumières : du politique au poétique
Dekapitacja króla, źródło fantazmatów pooświeceniowych: od polityczności do poetyckości
The decapitation of the king, as a source of post-Enlightenment fantasms: from the political to the poetic
Université Pédagogique de Cracovie
Publikacja: 15.02.2010
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
FrancuskiLiczba wyświetleń: 1965
Liczba pobrań: 23