Żywe archiwum. Więcej-niż-ludzkie obecności w siedliskach ruderalnych
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEŻywe archiwum. Więcej-niż-ludzkie obecności w siedliskach ruderalnych
Data publikacji: 07.2023
Przegląd Kulturoznawczy, 2023, Numer 2 (56) Bio-aktywne rumowisko historii cz. II, s. 163 - 175
https://doi.org/10.4467/20843860PK.23.011.18377Autorzy
Żywe archiwum. Więcej-niż-ludzkie obecności w siedliskach ruderalnych
Ruderal ecologies can be regarded as places where more-than-human actants start to operate. In this article, places abandoned by a man, are called “prospective ruination” to emphasize the verb of decomposition function and to reorient the cognitive perspective of decay into the future, understood as a new human and more-than-human ruderal assemblages of culture-natures. The author of this text truly believes, that providing this kind of view, expands the Polish imaginary related to the rubble, reorienting the perspective of decay, to the vibrant more-than-human agencies and forces. The subject of the research reflection on ruderal ecologies (Caitlin DeSilvey), which constitute a. living archive, is Karolina Grzywnowicz’s project Weeds exhibited in 2015 at Zachęta in Warsaw. By introducing the term “biomnemonic witness” (gr. Mnemosyne, goodness of memory), the author emphasizes the subjectivity of the plant kingdom and its floral agencies in creating cultural and biological entanglements. The coda of the sketch problematizes the notion of a living archive and determines the trajectory of getting out of the anthropocentric cognitive impasse.
Barad K., Posthumanistyczna performatywność: ku zrozumieniu, jak materia zaczyna mieć znaczenie, przeł. J. Bednarek, [w:] A. Gajewska (red.), Teorie wywrotowe: Antologia przekładów, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2012, s. 323–360.
Barcz A., Drzewa i zakorzenianie polskości, „Czas Kultury” 2017, nr 3, s. 32–39.
Bińczyk E., Epoka człowieka. Retoryka i marazm antropocenu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018.
DeSilvey C., Ruderal Heritage, [w:] R. Harrison, C. Sterling (red.), Deterritorializing the Future: Heritage in, of, and after Anthropocene, Open Humanities Press, London 2020, s. 289‒310.
Domańska E., Historie niekonwencjonalne. Refleksja o przeszłości w nowej humanistyce, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2006.
Dziadek M., Sztuka dostrajania się. W stronę ludzko-roślinnych relacyjności, [w:] Ł. Iwanczewska, A. Półtorak (red.), Performatyka. Poza kanonem, t. 3: Końce świata i nowe relacyjności, Wiele Kropek, Kraków 2023.
Dziadek M., (Post)humanistyka antropocentrycznego exodusu – w stronę roślinnego socjetas, „Przegląd Kulturoznawczy” 2021, nr 1 (47), s. 43‒60.
Foltz R., Czy przyroda jest sprawcza w znaczeniu historycznym? Historia świata, historia środowiska oraz to, w jaki sposób historycy mogą pomóc ocalić Ziemię, przeł. A. Czarnacka, [w:] E. Domańska (red.), Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki. Antologia, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2010.
Grzywnowicz K., Dłużewska E., O czym pamięta łąka?, „Gazeta Wyborcza” 2015, nr 251. Rybicka E., Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich, Universitas, Kraków 2014.
Sandilands C., Botaniczne sensacje. Biopolityka roślinna, przeł. P. Poniatowska, [w:] M. Zamorska (red.), Kulturowe herbarium, „Prace Kulturoznawcze” 2020, t. 24, nr 3, s. 155‒171.
Stoetzer B., Ruderal Ecologies: Rethinking Nature, Migration, and the Urban Landscape in Berlin, „Cultural Anthropology” 2018, nr 33 (2), s. 295–332.
Sugiera M., Archiwa antropocenu, [w:] Ł. Iwanczewska (red.), Performatyka. Poza kanonem, t. 1: Resztki, ruiny, pozostałości, szczątki, archiwa możliwych przeszłości i przyszłości, Wiele Kropek, Kraków 2021.
Toepfer G., On Similarities and Differences between Cultural and Natural Archives, [w:] S.K. Frank, A. Jakobsen (red.), Arctic Archives: Ice, Memory and Entropy, Transcript Verlag, Bielefeld 2019.
Zajączkowska U., Martwa natura, „Dwutygodnik” 2019, nr 257, https://www.dwutygodnik.com/artykul/8299-martwa-natura.html.
Zajączkowska U., Patyki, badyle, Marginesy, Warszawa 2019.
Strony internetowe:
Grzywnowicz K., https://zacheta.art.pl/pl/wystawy/karolina-grzywnowicz-chwasty (dostęp: 29.12.2022).
Strona o projekcie: http://chwasty.com/o-projekcie/ (dostęp: 29.12.2022).
Informacje: Przegląd Kulturoznawczy, 2023, Numer 2 (56) Bio-aktywne rumowisko historii cz. II, s. 163 - 175
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Żywe archiwum. Więcej-niż-ludzkie obecności w siedliskach ruderalnych
The Living Archive. More-Than-Human Presences in Ruderal Habitats
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
Publikacja: 07.2023
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 447
Liczba pobrań: 213