FAQ

Żywe archiwum. Więcej-niż-ludzkie obecności w siedliskach ruderalnych

Data publikacji: 07.2023

Przegląd Kulturoznawczy, 2023, Numer 2 (56) Bio-aktywne rumowisko historii cz. II, s. 163 - 175

https://doi.org/10.4467/20843860PK.23.011.18377

Autorzy

Martyna Dziadek
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0003-4943-4590 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Żywe archiwum. Więcej-niż-ludzkie obecności w siedliskach ruderalnych

Abstrakt

Ruderal ecologies can be regarded as places where more-than-human actants start to operate. In this article, places abandoned by a man, are called “prospective ruination” to emphasize the verb of decomposition function and to reorient the cognitive perspective of decay into the future, understood as a new human and more-than-human ruderal assemblages of culture-natures. The author of this text truly believes, that providing this kind of view, expands the Polish imaginary related to the rubble, reorienting the perspective of decay, to the vibrant more-than-human agencies and forces. The subject of the research reflection on ruderal ecologies (Caitlin DeSilvey), which constitute a. living archive, is Karolina Grzywnowicz’s project Weeds exhibited in 2015 at Zachęta in Warsaw. By introducing the term “biomnemonic witness” (gr. Mnemosyne, goodness of memory), the author emphasizes the subjectivity of the plant kingdom and its floral agencies in creating cultural and biological entanglements. The coda of the sketch problematizes the notion of a living archive and determines the trajectory of getting out of the anthropocentric cognitive impasse.

Bibliografia

Barad K., Posthumanistyczna performatywność: ku zrozumieniu, jak materia zaczyna mieć znaczenie, przeł. J. Bednarek, [w:] A. Gajewska (red.), Teorie wywrotowe: Antologia przekładów, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2012, s. 323–360.

Barcz A., Drzewa i zakorzenianie polskości, „Czas Kultury” 2017, nr 3, s. 32–39.

Bińczyk E., Epoka człowieka. Retoryka i marazm antropocenu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018.

DeSilvey C., Ruderal Heritage, [w:] R. Harrison, C. Sterling (red.), Deterritorializing the Future: Heritage in, of, and after Anthropocene, Open Humanities Press, London 2020, s. 289‒310.

Domańska E., Historie niekonwencjonalne. Refleksja o przeszłości w nowej humanistyce, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2006.

Dziadek M., Sztuka dostrajania się. W stronę ludzko-roślinnych relacyjności, [w:] Ł. Iwanczewska, A. Półtorak (red.), Performatyka. Poza kanonem, t. 3: Końce świata i nowe relacyjności, Wiele Kropek, Kraków 2023.

Dziadek M., (Post)humanistyka antropocentrycznego exodusu – w stronę roślinnego socjetas, „Przegląd Kulturoznawczy” 2021, nr 1 (47), s. 43‒60.

Foltz R., Czy przyroda jest sprawcza w znaczeniu historycznym? Historia świata, historia środowiska oraz to, w jaki sposób historycy mogą pomóc ocalić Ziemię, przeł. A. Czarnacka, [w:] E. Domańska (red.), Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki. Antologia, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2010.

Grzywnowicz K., Dłużewska E., O czym pamięta łąka?, „Gazeta Wyborcza” 2015, nr 251. Rybicka E., Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich, Universitas, Kraków 2014.

Sandilands C., Botaniczne sensacje. Biopolityka roślinna, przeł. P. Poniatowska, [w:] M. Zamorska (red.), Kulturowe herbarium, „Prace Kulturoznawcze” 2020, t. 24, nr 3, s. 155‒171.

Stoetzer B., Ruderal Ecologies: Rethinking Nature, Migration, and the Urban Landscape in Berlin, „Cultural Anthropology” 2018, nr 33 (2), s. 295–332.

Sugiera M., Archiwa antropocenu, [w:] Ł. Iwanczewska (red.), Performatyka. Poza kanonem, t. 1: Resztki, ruiny, pozostałości, szczątki, archiwa możliwych przeszłości i przyszłości, Wiele Kropek, Kraków 2021.

Toepfer G., On Similarities and Differences between Cultural and Natural Archives, [w:] S.K. Frank, A. Jakobsen (red.), Arctic Archives: Ice, Memory and Entropy, Transcript Verlag, Bielefeld 2019.

Zajączkowska U., Martwa natura, „Dwutygodnik” 2019, nr 257, https://www.dwutygodnik.com/artykul/8299-martwa-natura.html.

Zajączkowska U., Patyki, badyle, Marginesy, Warszawa 2019.

 

Strony internetowe:

Grzywnowicz K., https://zacheta.art.pl/pl/wystawy/karolina-grzywnowicz-chwasty (dostęp: 29.12.2022).

Strona o projekcie: http://chwasty.com/o-projekcie/ (dostęp: 29.12.2022).

Informacje

Informacje: Przegląd Kulturoznawczy, 2023, Numer 2 (56) Bio-aktywne rumowisko historii cz. II, s. 163 - 175

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Żywe archiwum. Więcej-niż-ludzkie obecności w siedliskach ruderalnych

Angielski:

The Living Archive. More-Than-Human Presences in Ruderal Habitats

Autorzy

https://orcid.org/0000-0003-4943-4590

Martyna Dziadek
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0003-4943-4590 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków

Publikacja: 07.2023

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Martyna Dziadek (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski