Teoria queer a kino polskie
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTETeoria queer a kino polskie
Data publikacji: 18.01.2013
Przegląd Kulturoznawczy, 2012, Numer 3 (13) , s. 256 - 272
https://doi.org/10.4467/20843860PK.12.023.0986Autorzy
Teoria queer a kino polskie
Queer Theory and Polish cinema
There has never been the Polish version of “Gay Cinema” or “New Queer Cinema”. However, in the Polish movies one can easily trace numerous nonstandard characters, elements, and themes permeated with queer desire and rendered in queer aesthetics. They were simply ignored by the research community.
The notion of queer, which owes its theorization to Judith Butler and Eve Kosofsky Sedgwick and which is commonly defined as nonnormative expression of the sexual “strangers” beyond binary oppositions, has rapidly gained popularity in film studies. The researchers have begun to focus on neglected and/or censured unstable sexualities, on film characters’ construction, on authorial voice as manifested in the film, and on the different forms and
styles of reception. They have looked for queer codes of nonnormative sensibility in the movies of which the authors were or were not homosexuals.
Interpretation of two camp scenes from the movie Piętro wyżej (1937, dir. Leon Trystan) demonstrates that the tools which have been developed by queer theory appear helpful when applied to the Polish cinematic texts as well.
Benshoff H., S. Griffin, General Introduction [w:] Queer Cinema. The Film Reader, H. Benshoff, S. Griffin (red.), Routledge, New York-London 2004.
Bradecki T., Skrzynka na emalie, „Dialog” 2004 nr 8T. Kaliściak, Katastrofy odmieńców, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2011.
Bronski M., Culture Clash: The Making of Gay Sensibility, South End Press, Boston 1984.
Butler J., Krytycznie Queer, przeł. A. Rzepa w: Teorie literatury XX wieku. Antologia, A. Burzyńska, M. P. Markowski (red.), Znak, Kraków 2006.
Butler J., Uwikłani w płeć. Feminizm i polityka tożsamości, przeł. K. Krasuska, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2008
Caes Ch., Widowiska katastroficzne: trauma historyczna i męska podmiotowość we wczesnych filmach Andrzeja Wajdy, przeł. Ch. Caes, Z. Batko w: Filmowy świat Andrzeja Wajdy, E. Nurczyńska-Fidelska, P. Sitarski (red.), Universitas, Kraków 2003.
Cleto F., Międzynarodowa intryga. Szpiedzy pop i szykowne sekrety lat 60., przeł. M. Perchuć, „Kwartalnik Filmowy” 2009 nr 66.
Dąbrowski B., Szymanowski. Muzyka jako autobiografia, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2010.
Doty A., “My Beautiful Wickedness”: “The Wizard of Oz” as Lesbian Fantasy, w: tenże, Flaming Classics. Queering the Film Canon, Routledge, New York-London 2000.
Doty A., Teoria Queer i kultura popularna, przeł. R. Kulpa, „Panoptikum” 2004 nr 3.
Doty A., Whose Text Is It Anyway? Queer Cultures, Queer Auteurs, and Queer Authorship [w:] tenże, Making Things Perfectly Queer. Interpreting Mass Culture, Second Edition, University of Minnesota Press, Minneapolis-London 1997.
Dyer R., Believing in Fairies. The author and the homosexual, w: tenże, The Culture of Queers, Routledge, London-New York 2005.
Dyer R., Judy Garland and Gay Men, w: Queer Cinema. The Film Reader, H. Benshoff, S. Griffin (red.), Routledge, New York-London 2004.
Dyer R., Homosexuality and Heritage, w: tenże, The Culture of Queers, Routledge, London-New York 2005.
Farmer B., Spectacular Passions. Cinema, Fantasy, Gay Male Spectatorships, Duke University Press, Durham-London 2000.
Foucault M., Historia seksualności, przeł. B. Banasiak, T. Komendant, K. Matuszewski, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2010.
Gledhill Ch., Negocjacje przyjemności, przeł. F. Serafimowicz, w: Gender w kinie europejskim i mediach, E. Ostrowska (red.), Kraków 2001.
Hanson E., Introduction. Out Takes, w: Out Takes. Essays on Queer Theory and Film, E. Hanson (red.), Duke University Press, Durham-London 1999.
Hoszowski M. T., Film, sztuka, etyka, Wyd. Księży Jezuitów, Warszawa 1938, s. 39. Cyt. za: Z. Wyszyński, Polska kultura filmowa (1918-1939). (Zarys problematyki), Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace historycznoliterackie 1980 z. 40.
Kochanowski J., Fantazmat zróżNICowany. Socjologiczne studium przemian tożsamości gejów, Universitas, Kraków 2004.
Kochanowski J., Spektakl i wiedza. Perspektywa społecznej teorii queer, Wyd. Wschód-Zachód, Łódź 2009.
Kosińska K., Manewry tożsamościowe. Kobieta jako mężczyzna i mężczyzna jako kobieta w przedwojennym polskim kinie komediowym, w: Ciało i seksualność w kinie polskim, S. Jagielski, A. Morstin-Popławska (red.), Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009.
Kosofsky Sedgwick E., Epistemology of the Closet, University of California Press, Berkeley-Los Angeles 1990.
Kurz I., „Trędowata” albo qui pro quo, czyli ciało w filmowej kulturze dwudziestolecia międzywojennego, w: Ciało i seksualność w kinie polskim, S. Jagielski, A. Morstin-Popławska (red.), Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009.
Lauretis de T., Queer Theory: Lesbian and Gay Sexualities, “Differences: a Journal of Feminist Cultural Studies” 1991 nr 3.
Leszkowicz P., Nagi mężczyzna. Akt męski w sztuce polskiej po 1945 roku, Wyd. Naukowe UAM, Poznań 2012.
Marczak M., Zanussi namiętny, w: Kino polskie: reinterpretacje. Historia – ideologia – polityka, K. Klejsa, E. Nurczyńska-Fidelska (red.), Rabid, Kraków 2008.
Mazierska E., Od homoseksualisty do geja: konstrukcja „innych seksualności” w polskim kinie okresu PRL-u, przeł. K. Nowak, w: Ciało i seksualność w kinie polskim, S. Jagielski, A. Morstin-Popławska (red.), Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009.
Mikułowski A., Tęczowa przyszłość filmu, „Prosto z mostu” 1937 nr 11.
Mizielińska J., Płeć, ciało, seksualność. Od feminizmu do teorii queer, Universitas, Kraków 2006.
Ritz G., Jarosław Iwaszkiewicz. Pogranicza nowoczesności, przeł. A. Kopacki, Universitas, Kraków 1999; tenże, Nić w labiryncie pożądania. Gender i płeć w literaturze polskiej od romantyzmu do postmodernizmu, Wiedza Powszechna, Warszawa 2002.
Robertson P., Guilty Pleasures. Feminist Camp From Mae West to Madonna, I. B. Tauris & Co., London-New York 1996.
Sadowska M., Żurawiecki B., Barwy ochronne, czyli kino seksualnego niepokoju, w: Parametry pożądania. Kultura odmieńców wobec homofobii, T. Basiuk, D. Ferens, T. Sikora (red.), Universitas, Kraków 2006.
Sadowska M., Żurawiecki B., Cień ojca. Homoseksualna panika we „Wśród nocnej ciszy” Tadeusza Chmielewskiego, w: Spojrzenie – spektakl – wstyd, J. Potkański, R. Pruszczyński (red.), Elipsa, Warszawa 2011.
Śmieja W., Literatura, której nie ma. Szkice o polskiej „literaturze homoseksualnej”, Universitas, Kraków 2010.
Sontag S., Notatki o kampie, przeł. W. Wertenstein, „Literatura na Świecie” 1979 nr 9.
Tamagne F., Era homoseksualizmu, 1870-1940, przeł. P. Nowakowski [w:] Geje i lesbijki. Życie i kultura, R. Aldrich (red.), Universitas, Kraków 2009.
Warkocki B., Homo niewiadomo. Polska proza wobec odmienności, Sic!, Warszawa 2007.
Wiewiórski J., Bodo uwiódł i porzucił Reri, „Wysokie Obcasy” (dodatek do „Gazety Wyborczej”) 2010 nr 18.
Wood R., From Buddies to Lovers, w: tenże, Hollywood: From Vietnam to Reagan… and Beyond, Expanded and Revised Edition, Columbia University Press, New York 2003.
Żeleński T., Literatura „mniejszości seksualnych”, „Wiadomości Literackie” 1930 nr 51-52, s. 2; A. Łaszowski, Panowie wolą panów, „Prosto z mostu” 1939 nr 2.
Informacje: Przegląd Kulturoznawczy, 2012, Numer 3 (13) , s. 256 - 272
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Teoria queer a kino polskie
Queer Theory and Polish cinema
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Instytut Sztuk Audiowizualnych, Kraków
Polska
Publikacja: 18.01.2013
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
Polski