FAQ

Dwa oblicza „Cierniowej Różyczki”. Baśń o Śpiącej Królewnie w psychoanalitycznej interpretacji Stefanii Bornstein

Data publikacji: 01.03.2017

Przegląd Kulturoznawczy, 2016, Numer 4 (30), s. 385 - 403

https://doi.org/10.4467/20843860PK.16.031.6492

Autorzy

,
Weronika Kostecka
Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Polska
https://orcid.org/0000-0002-2373-7326 Orcid
Wszystkie publikacje autora →
Lena Magnone
Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Polska
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Dwa oblicza „Cierniowej Różyczki”. Baśń o Śpiącej Królewnie w psychoanalitycznej interpretacji Stefanii Bornstein

Abstrakt

Two faces of “Briar Rose”. The fairy tale of Sleeping Beauty in psychoanalytical interpretation by Stefanie Bornstein

The paper shows the scientific and private life of Stefanie Bornstein, a forgotten Freudian of Polish descent, the author of, among others, a psychoanalytical study on the fairy tale of Sleeping Beauty published in 1933 in “Imago”. It is a precursory text in regards to the approach proposed forty years later by Bruno Bettelheim in the famous monograph The Uses of Enchantment: The Meaning and Importance of Fairy Tales. The comparative analysis shows that Bornstein’s essay Das Märchen vom Dornröschen in psychoanalytischer Darstellung was for Bettelheim without a doubt, despite being only barely acknowledged, a source of inspiration; it also proves that the author, writing and publishing in the American reality of the 70s, in many regards “tamed” the much braver, from today standpoint almost feminist interpretation proposed by his predecessor.

Bibliografia

Bacchilega C.,Postmodern Fairy Tales. Gender and Narrative Strategies, University of Pennsylvania Press, Philadelphia 1997.

Bettelheim B., Cudowne i pożyteczne, przeł. D. Danek, t. 1–2, PIW, Warszawa 1985.

Bittner G., Rehm W., Psychoanalyse und Erziehung. Ausgewählte Beiträge aus der Zeitschrift für psychoanalytische Pädagogik, Verlag Hans Huber, Bern–Stuttgart 1964.

Bornstein B.,Baśń o Śpiącej Królewnie w ujęciu psychoanalitycznym, w: L. Magnone (wyb., oprac. i wstęp), Psychoanaliza w Polsce. 1909–1946, t. 1–2, seria „Klasycy Polskiej Nowoczesności”, Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego, Warszawa 2016.

Bornstein B., Beziehung zwischen Sexual und Intellektenwicklung, „Zeitschrift für psychoanalytische Pädagogik” 1930, nr 11/12, s. 446–454.

Bornstein B., Ein Beispiel für die Leugnung durch die Phantasie, „Zeitschrift für psychoanalytische Pädagogik” 1936, nr 4/5, s. 269–275.

Bornstein B., Enuresis und Kleptomanie als passageres Symptom, „Zeitschrift für psychoanalytische Pädagogik” 1934, nr 5–8, s. 229–237.

Bornstein S., Das Märchen vom Dornröschen in psychoanalytischer Darstellung,„Imago”, t. 19, z. 4, s. 505–517.

Bornstein S., Ein Beitrag zur Psychoanalyse des Pädagogen, „Zeitschrift für psychoanalytische Pädagogik” 1933, nr 8/9, s. 314–321.

Bornstein S., Eine Kinderanalyse, „Zeitschrift für psychoanalytische Pädagogik” 1933, nr 7, s. 253–281.

Bornstein S., Eine Technik der Kinderanalyse bei Kindern mit Lernhemmungen, „Zeitschrift für psychoanalytische Pädagogik” 1934, nr 5–8, s. 141–154.

Bornstein S., Mißverständisse in der psychoanalytischen Pädagogik, „Zeitschrift für psychoanalytische Pädagogik” 1937, nr 2, s. 81–90.

Bornstein S., Unbewußtes der Eltern in der Erziehung der Kinder, „Zeitschrift für psychoanalytische Pädagogik” 1934, nr 11/12, s. 353–362.

Bornstein B., Zur Psychogenese der Pseudodebilität, „Internationale Zeitschrift für Psychoanalyse” 1930, nr 3–4, s. 378–399.

Bornstein S., Zum Problem der narzißtichen Identifizierung, „Internationale Zeitschrift für Psychoanalyse” 1930, nr 3–4, s. 400–416.

Bottigheimer R., Bettelheimes Hexe: Die fragwürdige Beziehung zwischen Marchen und Psychoanalyse, „Psychotherapie – Psychosomatik – Medizinische Psychologie”, nr 39.

Brewer D., The Interpretation of Fairy Tales, w:D.H.R. Ellis, A. Chaudhri (red.),A Companion to the Fairy Tale, D.S. Brewer, Cambridge 2003.

Bruchez M., [hasło:] Psychoanalytic interpretations of folklore, w:Th.A. Green (red.), Folklore: An Encyclopedia of Beliefs, Customs, Tales, Music, and Art, t. 1, ABC-CLIO, Santa Barbara, CA.

Darnton R., The Great Cat Massacre and Other Episodes in French Cultural History, Basic Books, New York 1984.

Fernández Rodríguez C.,La Bella Durmiente a través de la historia, Universidad de Oviedo, Servicio de Publicaciones, Oviedo 1998.

Fischer R., Zur Geschichte der psychoanalytischen Bewegung in der Tschechoslowakei, „Psyche” 1975, nr 29, s. 1126–1131.

Freud A., A Short History of Child Analysis, „Psychoanalytic Study of the Child” 1966, nr 21, s. 7–14.

Freud Z., Wizerunek własny, przeł. H. Załszupin, Wydawnictwo J. Przeworskiego, Warszawa 1936.

Freud S.,O Sobĕ i Psychoanalyse, przeł. O. Friedman, Praha 1936.

Haase D.,The Reception of Grimms’ Fairy Tales: Responses, Reactions, Revisions, Wayne State University Press, Detroit, MI 1993.

Haase D., [hasło:] Psychology and Fairy Tales, w: J. Zipes (red.), The Oxford Companion to Fairy Tales: The Western Fairy Tale Tradition from Medieval to Modern, Oxford University Press, New York 2000.

Jacoby R., Otto Fenichel: destins de la gauche freudienne, przeł. P.-E. Dauzat, PUF, Paris 1986.

Jakuboze A., Metodologia badań baśni. Problemy i propozycje rozwiązań, w: A. Jakuboze, M.E. Pobieżyńska, M. Zaczek,Baśń – oralność – zagadka. Studia, red. nauk. J.Z. Lichański, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2007.

Joosen V., Critical Responses to Bruno Bettelheim, w: eadem, Critical and Creative Perspectives on Fairy Tales: An Intertextual Dialogue between Fairy-Tale Scholarship and Postmodern Retellings, Wayne State University Press, Detroit 2011.

Jorgensen J., [hasło:] Psychological Approaches, w: D. Haase (red.),The Greenwood Encyclopedia of Folktales and Fairy Tales, t. 2, Greenwood Press, Westport, CT–London 2008.

Karpe R., Prager Brief, „Zeitschrift für psychoanalytische Pädagogik” 1934, nr 11/12.

Kloocke R., Mühlleitner E., Lehren oder lernen? Siegfried Bernfeld und die «Pädagogische Ausbildung der Psychoanalytischen Arbeitsgemeinschaft» am Berliner Psychoanalytischen Institut, „Luzifer-Amor” 2004, nr 34, s. 35–58.

Kuc N., Bracia Grimm na ławie oskarżonych. Z problemów recepcji, w: W. Kostecka (red.), Grimm: potęga dwóch braci. Kulturowe konteksty Kinder- und Hausmärchen, Aspra-JR, Warszawa 2013.

Lasoń-Kochańska G., Gender w literaturze dla dzieci i młodzieży. Wzorce płciowe i kobiecy repertuar topiczny, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pomorskiej, Słupsk 2012.

Lieberman M.K.,Some Day My Prince Will Come: Female Acculturation through the Fairy Tale, w: J. Zipes (red.), Don’t Bet on the Prince: Contemporary Feminist Fairy Tales in North America and England, Methuen, New York 1986.

Ludwig-Körner Ch., Wiederentdeckt – Psychoanalytikerinnen in Berlin, Psychosocial-Verlag, Gießen 1999.

Magnone L., Emisariusze Freuda. Transfer kulturowy psychoanalizy do polskich sfer inteligenckich przed drugą wojną światową, Universitas, Kraków 2016.

McGlathery J.M.,Fairy Tale Romance: The Grimms, Basile, and Perrault, University of Illinois Press, Urbana 1991.

Mijolla de A. et al. (red.), International Dictionary of Psychoanalysis, Thomson/Gale, New York 2005.

Mühlleitner E., Biographisches Lexikon der Psychoanalyse. Die Mitglieder der Psychologischen Mittwoch-Gesellschaft und der Wiener Psychoanalytischen Vereinigung 1902–1938, Edition Diskord, Tübingen 1992.

Neeman H., Psychoanalytical Approaches to Fairy Tales, w: idem, Piercing the Magic Veil: Toward a Theory of the Conte, G. Narr, Tübingen 1999.

Neemann H., [hasło:] Schlafende Schonheit, w: K. Ranke (red.), Enzyklopädie des Märchens: Handwörterbuch zur historischen und vergleichenden Erzählforschung, t. 12, De Gruyter, Berlin 2010.

Papachristophorou M., [hasło:] Sleeping Beauty, w: D. Haase (red.),The Greenwood Encyclopedia of Folktales and Fairy Tales, t. 3, Greenwood Press, Westport, CT–London.

Péju P., Od kilku sprzeciwów” do psychoanalizy baśni (à propos książki Bruno Bettelheima), w: idem, Dziewczynka w baśniowym lesie. O poetykę baśni: w odpowiedzi na interpretacje psychoanalityczne i formalistyczne, przeł. M. Pluta, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2008.

Roheim G., Fairy Tale and Dream: “Little Red Riding Hood”, w: A. Dundes (red.),Little Red Riding Hood: A Casebook, The University of Wisconsin Press, London 1989.

Rölleke H.,Originalanmerkungen, Herkunftsnachweise, Nachwort, w: J.W. Grimm, Kinder- und Hausmärchen, t. 3, Philipp Reclam, Stuttgart 1980.

Snyder L.L., Cultural Nationalism. The Grimm Brothers’ Fairy Tales, w: idem, Roots of German Nationalism, Indiana University Press, Bloomington 1978, za: M. Tatar,Reading the Grimms’ «Children’s Stories and Household Tales». Origins and Cultural Effects of the Collection, w: eadem (red., wstęp i oprac.),The Annotated Brothers Grimm, W.W. Norton and Company, New York–London 2004.

Tatar M., The Annotated Classic Fairy Tales, W.W. Norton & Company, New York–London 2002.

Tatar M.,The Hard Facts of the Grimms’ Fairy Tales, Princeton University Press, Princeton 2003.

Vaz da Silva F.,Bengt Holbek and the Study of Meaning in Fairy Tales, „Cultural Analysis” 2000, nr 1.

Vos de G., Altmann A.E.,New Tales for Old: Folktales as Literary Fictions for Young Adults, Libraries Unlimited, Englewood, CO 1999.

Zipes J.,On the Use and Abuse of Folk and Fairy Tales with Children: Bruno Bettelheim’s Moralistic Magic Wand, w: idem, Breaking the Magic Spell: Radical Theories of Folk and Fairy Tales, wyd. popr. i rozszerz., The University Press of Kentucky, Lexington 2002.

Zipes J.,The Brothers Grimm: From Enchanted Forests to the Modern World, Palgrave Macmillan, New York 2002.

Informacje

Informacje: Przegląd Kulturoznawczy, 2016, Numer 4 (30), s. 385 - 403

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Dwa oblicza „Cierniowej Różyczki”. Baśń o Śpiącej Królewnie w psychoanalitycznej interpretacji Stefanii Bornstein

Angielski:

Two faces of “Briar Rose”. The fairy tale of Sleeping Beauty in psychoanalytical interpretation by Stefanie Bornstein

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-2373-7326

Weronika Kostecka
Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Polska
https://orcid.org/0000-0002-2373-7326 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Polska

Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Polska

Publikacja: 01.03.2017

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Weronika Kostecka (Autor) - 50%
Lena Magnone (Autor) - 50%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski