Axiology in Stefan Morawski’s Aesthetics, Several Critical Doubts

Piotr J.  Przybysz

Axiology in Stefan Morawski’s Aesthetics, Several Critical Doubts

Data publikacji: 03.2022

Przegląd Kulturoznawczy, 2022, Numer 1 (51) „Kulturowe praktyki współczesności”, s. 111-126

https://doi.org/10.4467/20843860PK.22.008.15753

Autorzy

Pobierz pełny tekst

PDF

Tytuły

Axiology in Stefan Morawski’s Aesthetics, Several Critical Doubts

Abstrakt

The article tries to answer the question of what the specificity of Morawski’s aesthetics is. I indicate that Morawski is in favour of historical-cultural relationalism, where aesthetics is practised as a philosophical discipline, whose object of cognition is aesthetic qualities and values, and in art they are reduced to artistic qualities and values which it ultimately replaces with a set of aesthetic invariants. In the concluding part I undertake a polemic with Morawski’s standpoint on reducing artistic qualities and values in art to aesthetic qualities and values and with his diagnosis of the end of art.

Słowa kluczowe

Stefan Morawski, historical-cultural relationism, philosophical aesthetics, aesthetic qualities and values, artistic qualities and values, the end of art

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Abell W., The Collective Dream in Art, Schocken Books, New York 1966.

Binkley T., Przeciw estetyce [in:] Zmierzch estetyki – rzekomy czy autentyczny?, red. S. Morawski, Czytelnik, Warszawa 1987, pp. 420–449.

Bodkin M., The Archetypal Patterns in Poetry, Oxford University Press, London 1934.

Dutton D., The Art Instinct: Beauty, Pleasure and Human Evolution, Bloomsbury, New York 2009.

Dziemidok B., Główne kontrowersji estetyki współczesnej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.

Dziemidok B., O potrzebie odróżniania artystycznego i estetycznego wartościowania sztuki [in:] Primum Philosopharum. Księga pamiątkowa Stefanowi Morawskiemu ofiarowana, red. J. Brach-Czaina, Wydawnictwo Oficyna Naukowa, Warszawa 1993, pp. 53–75.

Dziemidok B., Sztuka, wartość, emocje, Wydawnictwo Fundacja dla Instytutu Kultury, Warszawa 1992.

Harap L., The Marxist Aesthetic of Stefan Morawski, “Science and Society”1976, Vol. 40, No. 3, pp. 341–351.

Mead M., Continuities in Cultural Evolution, Yale University Press, New Haven–Yale 1966.

Morawski S., Czy zmierzch estetyki? [in:] Zmierzch estetyki – rzekomy czy autentyczny?, t. 1, red. S. Morawski, Czytelnik, Warszawa 1987.

Morawski S., Inquiries into the Fundamentals of Aesthetics, Cambridge: The MIT Press, London 1974.

Morawski S., Na zakręcie od sztuki do po-sztuki, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1985.

Morawski S., O estetycznym i pozaestetycznym przeżyciu wobec natury, czyli o ucieczce od życia albo powrocie do źródeł, “Aura” 1982, nr 12, pp. 3–8.

Morawski S., O marksistowskiej myśli estetycznej [in:] Estetyki filozoficzne XX wieku, red. K. Wilkoszewska, Universitas, Kraków 2000, pp. 133–158.

Morawski S., O obiektywności sądów estetycznych, “Studia Estetyczne” 1967, t. IV, pp. 241–270.

Morawski S., O przedmiocie i metodzie estetyki, Książka i Wiedza, Warszawa 1973.

Morawski S., O słabościach praxis neoawangardowej i niedostatkach teorii awangardy [in:] Wybory i ryzyka awangardy. Studia z teorii awangardy, red. U. Czartoryska, R.W. Kluszczyński, PWN, Warszawa–Łódź 1985, pp. 7–27.

Morawski S., O wartości artystycznej, “Kultura i Społeczeństwo” 1962, nr 4, pp. 33–53.

Morawski S., Próba określenia pojęcia sztuka [in:] Ruchome granice, red. M. Grześczak, Wydawnictwo Morskie, Gdynia 1968.

Morawski S., Rozmyślania bez tytułu [in:] Sztuka otwarta. Parateatr II, red. B. Litwiniec, Wydawnictwo Ośrodek Teatru Otwartego “Kalambur”, Wrocław 1982, pp. 119–137.

Morawski S., Rzecz o mimetyzmie, “Studia Filozoficzne” 1989, nr 5, pp. 19–41.

Morawski S., Szkoła stawiania pytań, cz. 1, “Studia Estetyczne” 1970, t. VII, pp. 261–282.

Morawski S., Szkoła stawiania pytań, cz. 2, “Studia Estetyczne” 1971, t. VIII, pp. 243–256.

Morawski S., Sztuka dawniej i dziś, “Odra” 1973, nr 1, p. 49.

Morawski S., Wartości i oceny [editorial discussion], “Studia Filozoficzne” 1968, nr 1, pp. 161–172.

Morawski S., W labiryncie aksjologicznym [in:] O wartościowaniu w badaniach literackich, red. S. Sawicki, W. Panas, Wydawnictwo KUL, Lublin 1986.

Morawski S., Współczesne spory o naturę sztuki i przeżycia estetycznego, “Sztuka i Filozofia”1993, nr 6, pp. 203–211.

Morawski S., Zarys układu kryteriów oceny, “Studia Estetyczne” 1965, t. II, pp. 31–53.

Osborne H., Aesthetic Implication of Conceptual Art, Happenings, etc., “The British Journal of Aesthetics”1980, Winter, Vol. 20, No. 1, pp. 6–22.

Prum R.O., The Evolution of Beauty: How Darwin’s Forgotten Theory of Mate Choice Shapes the Animal World –and Us, Doubleday Press, New York 2017.

Przybysz P.J., Filozofia sztuki Stefana Morawskiego, Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2010.

Przybysz P.J., Stefan Morawski 1921–2004 [in:] Monumenta Universitatis Varsoviensis 1816– 2016. Portrety uczonych. Profesorowie Uniwersytetu Warszawskiego po 1945, L–P, red. W. Baraniewski, W. Tygielski, A.K. Wróblewski, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2016, pp. 293–307.

Read H., The Forms of Things Unknown. Essays Towards an Aesthetic Philosophy, Horizon Press, New York 1960.

Szahaj A., Teoria krytyczna szkoły frankfurckiej. Wprowadzenie, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.

Szahaj A., Zeidler-Janiszewska A., O filozofowaniu, perypetiach dzisiejszej kultury i rebus publicis z Profesorem Stefanem Morawskim rozmawiają Andrzej Szahaj, Anna Zeidler-Janiszewska, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 1995.

Wojnar I., Profesor Stefan Morawski i międzynarodowe kongresy estetyki [in:] Przekraczanie estetyki, red. Z. Rosińska, A. Łabuńska, Wydawnictwo Wydziału Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2003, pp. 161–179.