Źródła archiwalne

Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie

Tłoki i stemple pieczętne, sygn. S 36, 37, 53, 58, 72, 202, 274, 302, 308.

Archiwum Państwowe w Poznaniu

Akta miasta Poznania – Kartoteka ewidencji ludności 1870–1931, sygn. 14270, k. 551–552; 14271, k. 126–128; 14279, k. 74–75; 14304, k. 222–223; 14328, k. 219; 14369, k. 504–505; 14380, k. 827–828; 14439, k. 422; 14505, k. 1021; 14526, k. 171; 14547, k. 25–26; 14580, k. 349–350; 14582, k. 316–317; 14621, k. 440–441; 14677, k. 84–85; 14854, k. 601, 603–604, 607; 14632, k. 640–641; 14734, k. 379–380; 14911, k. 149–151; 14922, k. 687–688; 15002, k. 368–369; 15019, k. 149, 155–156; 15026, k. 374; 15028, k. 668–669; 15049, k. 778–781; 15073, k. 440; 15074, k. 1015.

Centrala Przesiedleńcza w Poznaniu 1939–1940, sygn. 10.

Tłoki, sygn. T IV, 2, 16, 27, 35, 50; T V, 25, 40; T IX, 99, 195, 197–202, 227–228, 238, 249, 251, 253–254; T X, 23, 34, 151, 172, 184, 194; T XI, 5.

Urząd Powierniczy w Poznaniu, sygn. 13675, 14004.

Urząd Wojewódzki Poznański, sygn. 3158.

KZ-Gedenkstätte Mauthausen – Mauthausen Memorial, sygn. AMM/Y/36a, 46a, 50.

Muzeum Historii Miasta Poznania – Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu

Druki ulotne, sygn. MNP D 2258, 3140/3, 3173/1, 3472, 3965, 5101, 11.354.

Muzeum Mazowieckie w Płocku

Tłoki pieczętne, sygn. MMP/S/8291.

Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie

Zbiory historyczne, sygn. MNR H-481, 1153-1154, 1442.

Muzeum Regionalne im. Dzieci Wrzesińskich we Wrześni

Zbiory sfragistyczne, sygn. MRW 128, 2098, 2224-2225, 2227.

Muzeum Regionalne w Stęszewie

Zbiory sfragistyczne, sygn. MRSt 72-73, 583, 1554.

Zbiory prywatne autorów

pieczęć prywatna z inicjałami „N. S. G.”.

Źródła drukowane

Adressbuch der Provinzial-Hauptstadt Posen sowie der Vororte Jersitz, St. Lazarus und Wilda, Posen 1900.

Adressbuch der Provinzial-Hauptstadt Posen für das Jahr…, Posen 1901–1904.

Adressbuch der Provinzial-Hauptstadt Posen, Posen 1905-1908, 1910.

Adressbuch der Provinzial-Haupt und Residenzstadt Posen, Posen 1911.

Adressbuch der Residenzstadt Posen, Posen 1912–1914.

Adressbuch der Residenzstadt Posen, Posen 1916–1917.

Adressbuch der Stadt Posen, Posen 1886–1889.

Adressbuch der Stadt Posen sowie der Vororte Bartholdshof, Jersitz, St. Lazarus und Wilda, Posen 1898.

Adressbuch der Stadt Posen sowie der Vororte Jersitz, St. Lazarus und Wilda, Posen 1899.

Adressbuch für die Stadt Posen, Posen 1872 (druk 1871), 1876 (druk 1875).

Adress- und Geschäfts-Handbuch der Stadt Posen, Posen 1879, 1882, 1885, 1890–1893.

Adress- und Geschäfts-Handbuch der Stadt Posen nebst der vororte Bartholdshof, Berdychowo, Jersitz, St. Lazarus, Pietrowo und Wilda, Posen 1894–1896.

Deutsches Reichs-Adressbuch für Industrie, Gewerbe, Handel, Bd. 2, Berlin 1920.

Jana Łaskiego, arcybiskupa gnieźnieńskiego, prymasa, legata urodzonego Liber beneficiorum archidyecezyi gnieźnieńskiej z poręki Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego podług kodeksów rękopiśmiennych archiwum gnieźnieńskiego i kaliskiego. T. 2, Obejmujący Archidyakonaty: Kaliski, Wieluński, Łowicki i Łęczycki, oprac. J. Ł ukomski, Gniezno 1881.

Kalendarz Przemysłowy wydany staraniem Towarzystwa Młodych Przemysłowców w Poznaniu na Rok Pański 1889, Poznań 1889.

Kalendarz Przemysłowy wydany staraniem Towarzystwa Młodych Przemysłowców w Poznaniu na Rok Pański 1891, Poznań 1891.

Książka adresowa handlu i przemysłu Polskiego w obrębie niemieckiego państwa obejmująca adresy fabrykantów, kupców i samodzielnych rzemieślników, r. 1: 1896–1897, Berlin 1896.

Książka Adresowa Miasta Bydgoszczy na rok 1928, oprac. i wyd. W. Weber, Bydgoszcz 1929.

Książka Adresowa Miasta Stołecznego Poznania, Poznań 1926.

Księga Adresowa dla Handlu – Przemysłu – Rzemiosła Stoł. M. Poznania 1936–37, Poznań 1936-1937.

Księga Adresowa Miasta Stołecznego Poznania na rok 1930, Poznań 1929.

Księga Adresowa Miasta Stołecznego Poznania na rok 1933, Poznań 1932.

Księga Adresowa Polski: przemysłu, handlu, finansów, szkolnictwa, wolnych zawodów i organizacji społecznych, wyd. czwarte, Warszawa 1937.

Księga Adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa 1926/27, Warszawa 1926.

Księga Adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa 1928.

Księga Adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa 1930.

Pamiątkowy Kalendarz Przemysłowy wydany staraniem Towarzystwa Młodych Przemysłowców w Poznaniu w dziesiątą rocznicę jego istnienia na rok przestępny 1884, Poznań 1884.

Pamiętnik Wystawy Przemysłowej w Poznaniu z roku 1908, Poznań 1909.

Posener Wohnungs-Anzeiger auf das Jahr…, Posen 1855, 1862, 1865, 1868.

Rocznik Polskiego Przemysłu i Handlu, r. 3: 1932; r. 4: 1934; r. 5: 1936; r. 6: 1938.

Rocznik dla Handlu i Przemysłu na rok 1922: notatnik i niezbędny podręcznik dla pp. kupców, przemysłowców, banków, rolników, hotelistów, etc., etc., oprac. i ułożył M. Kuliński, Poznań 1921.

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, wyd. pod red. F. Sulimierskiego, B. Chlebowskiego, W. Walewskiego, Warszawa 1880, t. 1.

Spis Abonentów Sieci Telefonicznej Okręgu Dyrekcji Poczt i Telegrafów w Bydgoszczy: w marcu 1926 r., Bydgoszcz 1926.

Spis abonentów telefonów m. st. Poznania z uwzględnieniem branż i zawodów 1939, Poznań 1939.

Sprawozdanie z czynności Katolickiego Towarzystwa Rzemieślników Polskich pod wezwaniem św. Józefa w Poznaniu z roku 1905, Poznań 1906.

Prasa

„Czasopismo Kas Oszczędności” 1926, r. 1, nr 1, s. 18 nlb.

„Dziennik Poznański” 1874, r. 16, nr 167, s. 4; 1892, r. 34, nr 92, s. 5; 1895, r. 37, nr 165, s. 6; 1895, r. 37, nr 166, s. 4.

„Goniec Wielkopolski” 1880, r. 4, nr 285, s. 2; 1886, r. 10, nr 295, s. 3; 1895, r. 19, nr 165, s. 3–4; 1895, r. 19, nr 167, s. 2.

„Komar” 1904, r. 4, nr 41, s. 650; 1905, r. 5, nr 47, s. 783.

„Kurier Poznański” 1907, r. 2, nr 2, s. 4; 1908, r. 3, nr 235, s. 8; 1930, r. 25, nr 474, s. 6; 1930, r. 25, nr 476, s. 9.

„Łowiec Wielkopolski” 1907, r. 1, nr 11, s. 178 nlb.

„Nowy Kurjer” 1930, r. 41, nr 102, nr ogłoszenia 2138.

„Orędownik” 1913, r. 43, nr 200, s. 8.

„Posener Tageblatt” 1899, Jg. 38, nr 121, s. 12; 1899, Jg. 38, nr 201, s. 12; 1908, Jg. 47, nr 479, s. 6.

„Praca” 1896, r. 1, nr 7, s. 3; 1900, r. 4, nr 48, s. 18.

„Przemysłowiec” 1908, r. 5, nr 29, s. 230; 1911, r. 8, nr 43, s. 8.

„Sokół” 1910, r. 9, nr 1, s. 12.

„Wielkopolanin” 1883, r. 1, nr 20, s. 4; 1883, r. 1, nr 64, s. 4; 1884, r. 2, nr 15, s. 4; 1884, r. 2, nr 100, s. 4; 1897, r. 15, nr 89, s. 7.

„Ziemianin” 1912, r. 63, nr 17, s. 108 nlb.

Wydawnictwa elektroniczne

Bauman S., Chrząszcz P., Bolesław Kapela (1891–1942), http://www.gedenkstaetten.at/raumdernamen/cms/index.php?id=4&p=8311&L=1 (dostęp: 6.08.2018).

Okoniewska K., Najsłynniejsi poznańscy wytwórcy pieczęci, http://ehistoria.edu.pl/main/articles/show/article:Najslynniejsi-poznanscy-wytworcy-pieczeci-120/ (dostęp: 14.09.2018).

Siegelmarke, https://de.wikipedia.org/wiki/Siegelmarke (dostęp: 11.02.2018).

Wyższa Szkoła Graficzna w Poznaniu, Poznań ok. 1930, http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=2196&from=publication (dostęp: 1.06.2019).

Opracowania

Baniecki A., Bednarek D., Żygadło D., Forysiak-Wójciński R., Gut P., Leśniewska J., Hlebionek M., Materiały do polskiego słownika sfragistycznego, „Archiwista Polski” 2010, t. 3, s. 43–56.

Bauman S., Krakowska firma rytowniczo-pieczętarska Aleksandra Fischhaba, Poznań 2018 (praca magisterska niepublikowana, napisana pod kierunkiem dr. hab. Pawła Stróżyka, prof. UAM, dostępna w Archiwum Prac Dyplomowych Wydziału Historycznego UAM w Poznaniu).

Bauman S., Krakowska rodzina Fischhabów i jej firma rytowniczo-pieczętarska w latach 1900/1904–1950, [w:] Cracoviensis civitas – singulare totius Poloniae decus. Materiały z I oraz II Ogólnopolskiej Studencko-Doktoranckiej Konferencji Naukowej „Kraków na przestrzeni dziejów”, red. nacz. M. Chruściak, red. nauk. Z. Piech, M. Stinia, Kraków 2018, s. 207–232.

Bauman S., Chrząszcz P., Warszawski zakład pieczętarski Zygmunta Weinkrantza, [w:] Żydzi polscy na przestrzeni wieków. Materiały z III Krakowskiej Konferencji Judaistycznej, red. S. Gąsiorowski, Kraków 2018, s. 11–29.

Bobrow R., Warszawscy złotnicy, jubilerzy, grawerzy i kupcy wyrobów kruszcowych w XIX wieku, Warszawa 2018.

Bobrow R., Złotnicy i jubilerzy prowincji Królestwa Polskiego, Warszawa 2017.

Cenniejsze dary i nabytki Muzeum Narodowego w Poznaniu (1993–1994), „Studia Muzealne. Muzeum Narodowe w Poznaniu” 1994, z. 28, s. 107–148.

Dolczewski Z., „Salonik damski” i „Pokój męski w tyrolskim gotyku”. Wyposażenie domów z poznańskich wytwórni w XIX w., „Kronika Miasta Poznania” 1994, nr 1–2, s. 143–183.

Dzięczkowski A., Seydlitz Włodzimierz Roman (1890–1940), [w:] Polski słownik biograficzny, t. 36, s. 370–373.

Dzięczkowski A., Seydlitz Włodzimierz Roman (1890–1940), [w:] Wielkopolski słownik biograficzny, Warszawa–Poznań 1981, s. 657–658.

Gibasiewicz S., Białas Jan (1866–1905), [w:] Wielkopolski słownik biograficzny, Warszawa–Poznań 1981, s. 51–52.

Gradowski M., Dawne złotnictwo: technika i terminologia, Warszawa 1984.

Gradowski M., Technika i technologia w dawnym złotnictwie, Warszawa 1975.

Hinc A., „Na waszym grobie, waleczni kosarze…”: motyw kosyniera w poznańskiej Wiośnie Ludów, „Kronika Miasta Poznania” 2008, nr 1, s. 306–314.

Jachowski J., Bolesław Kapela, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 11, s. 626.

Jachowski J., Kapela Ludwik i Bolesław, [w:] Słownik pracowników książki polskiej, Warszawa–Łódź 1972, s. 395–396.

Jachowski J., Ludwik Kapela, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 11, s. 626–627.

Karolczak W., Biżuteria i zegarki z polską symboliką patriotyczną w sklepach jubilerskich w Poznaniu pod koniec XIX wieku, „Kronika Miasta Poznania” 2000, nr 1, s. 162–180.

Korduba P., Sołacz: domy i ludzie, Poznań 2012.

Kozłowski J., Administracja Wielkopolski pod pruskim zaborem 1793–1918, Poznań 2000.

Kryg T., Zarys dziejów dwudziestopięciolecia „Sokoła” poznańskiego, [w:] Srebrna Księga Sokoła Poznańskiego, Poznań 1911, s. 3–34.

Łuczak J., Arcydzieła sztuki grawerskiej. Kolekcja odznak wojskowych z pracowni Jarosława Jakubowskiego z Poznania ofiarowana do zbiorów Wielkopolskiego Muzeum Wojskowego, Poznań 2016.

Majkowski E., Fryderyk Wilhelm Below: pieczętarz i medaljer poznański, patriota polski (1822–1895), „Kronika Miasta Poznania” 1936, r. 14, nr 3, s. 263–349.

Makowski A.K., Mieszkańcy Poznania w I połowie XIX wieku, „Kronika Miasta Poznania” 2017, nr 4, s. 51–66.

Makowski K., Rodzina poznańska w I połowie XIX wieku, Poznań 1992.

Małecki A., Kandziora Karol Marcin (1882–1944), [w:] Wielkopolski słownik biograficzny, Warszawa–Poznań 1981, s. 313.

Męczyńska K., Poznańskie rody i rodziny – Szulcowie: Muzeum Narodowe w Poznaniu: wystawa 2 kwietnia – 22 maja 2006 w Muzeum Historii Miasta Poznania – Ratusz, Poznań 2006.

Mniszek H., Verte. Powieść: dwie części w jednym tomie, Poznań 1923.

Mrugalska-Banaszak M., Wilda w czterech odsłonach 1235–1945, Poznań 2018.

Mulczyński J., Rodzina Ludwika i Bolesława Kapelów na Sołaczu, „Kronika Miasta Poznania” 1999, t. 67, nr 3, s. 232–248.

Murawska A., Seweryn Mielżyński. Szkic do portretu dobrze zasłużonego, [w:] Seweryn Mielżyński 1804–1872, oprac. K. Gieszczyńska-Nowacka, T.I. Grabski, M.P. Michałowski, A. Murawska, E. Siejkowska-Askutja, Poznań 2018, s. 9–51.

Nawrocki S., Rozwój form kancelaryjnych na ziemiach polskich od średniowiecza do końca XX wieku, Poznań 1998.

Okoniewska K., Zbiór tłoków i stempli pieczętnych w Archiwum Archidiecezjalnym w Gnieźnie. Komunikat z V Sesji Mecenatu Skarbów Słowa (12.06.2017 r.), „Studia Gnesnensia” 2017, t. 31, s. 347–356.

Piotrowski A., 50 dni rządów Rady Robotników i Żołnierzy w Poznaniu, Poznań 1919.

Pniewski W., Akademja Poznańska. Szkic historyczny, Poznań 1919.

Polityczna działalność rzemiosła wielkopolskiego w okresie zaborów (1793–1918), oprac. T. Filipiak, Z. Grot, F. Paprocki, L. Trzeciakowski, T. Wiesiołowski, Poznań 1963.

Popiołek E., Tłoki pieczętne w zbiorach płockich, Płock 1983.

Przybyszewski K., Od zaborów do emigracji: Mieczysław Franciszek Ksawery Seydlitz (1888–1954) , doktor praw, wicewojewoda pomorski i stanisławowski, „Nowości” z 18 sierpnia 2003 r., r. 36, nr 191, s. 21.

Przybyszewski K., Seydlitz Mieczysław Franciszek Ksawery (1888–1954), dr praw, wicewojewoda pomorski i stanisławowski, [w:] Toruński słownik biograficzny, t. 4, pod red. K. Mikulskiego, s. 218–220.

Rościszewski M., Pisarz i doradca: Podręcznik praktyczny dla osób nie obytych z piórem zawierający rozmaite sposoby pisania listów, prowadzenia korespondencji w sprawach urzędowych, prywatnych i kupieckich, Lwów–Poznań 1921.

Rudawski B., Grabież mienia w Kraju Warty 1939–1945. Działalność Urzędu Powierniczego w Poznaniu, Poznań 2018.

Rzepecki K., Pułk Czwarty 1830–1831. Szkic historyczny według relacji ustnej i pamiętnikarskich notatek Kajetana Władysława Rzepeckiego, Poznań 1923.

Sokolnicka D., Szulc Walerian (1849–1901), [w:] Wielkopolski słownik biograficzny, Warszawa–Poznań 1981, s. 744–745.

Streubel C., Grawerstwo, Warszawa 1959.

Strzałkowski J., Słownik medalierów polskich i z Polską związanych 1508–1965. (Materiały), Warszawa 1982.

Subocz D., Prasy do złoceń w zbiorach Muzeum Piśmiennictwa i Drukarstwa w Grębocinie. Przyczynek do rozważań o wpływie rozwoju technologii na wygląd XIX- i XX-wiecznych opraw książek, [w:] Sztuka, rzemiosło, przemysł z XIX i XX wieku. Zagadnienia konserwatorskie, pod red. E. Jabłońskiej i J. Czuczko, Toruń 2016, s. 309–316.

Szulc E., Materiały do biografii medalierów, grawerów stempli, pracowników mennicy i numizmatyków w świetle akt parafii ewangelickich w Warszawie, „Wiadomości Numizmatyczne” 1982, r. XXVI, z. 1–2, s. 33–47.

Weselik W., Pięćdziesiąt lat „Sokoła” poznańskiego, [w:] Złota Księga Sokoła Poznańskiego, Poznań 1936, s. 19–52.

Zbiór tłoków i stempli pieczętnych w zasobie Archiwum Państwowego w Poznaniu, oprac. M. Górny, M. Hlebionek, J. Jarębska, I. Jaskólska, D. Jasiński, P. Kaleta, K. Okoniewska, J. Wysocki, P. Pokora, S. Tomczak, W. Siudek, pod red. P. Pokory, przy współpracy M. Hlebionka, tłum. E. Jiya, D. Młodzianowska-Pilczuk, Poznań 2015.