FAQ

Świadkowie Jehowy w Wielkopolsce – część II (lata 1950–2018)

Data publikacji: 2020

Przegląd Archiwalno-Historyczny, 2020, Tom VII, s. 123-147

https://doi.org/10.4467/2391-890XPAH.20.006.14640

Autorzy

Jan Miłosz
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
https://orcid.org/0000-0002-5089-575X Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Świadkowie Jehowy w Wielkopolsce – część II (lata 1950–2018)

Abstrakt

Świadkowie Jehowy są obecni w Wielkopolsce od ponad stu lat. Każdy z podokresów z tego ostatniego stulecia pełen był różnych wydarzeń dotykających zarówno całą ich wspólnotę, jak i pojedynczych jego członków. W II części artykułu przedstawiona jest ich historia w Wielkopolsce w kolejnych dekadach PRL (lata 1950–1989), w okresie delegalizacji i stalinowskich prześladowań lat 1950–1956; nielegalnej działalności w latach 60., 70. oraz w początku ich drogi do legalnego istnienia w latach 80. Ostatni etap istnienia to okres legalnej działalności w wolnej Polsce, poczynając od roku 1989 do dzisiaj. Wszystkie te etapy historii Świadków Jehowy splatają się i wpływają na ich postrzeganie w dzisiejszej rzeczywistości Wielkopolski budującej w III Rzeczpospolitej swój los.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Źródła archiwalne

Archiwum Akt Nowych, Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, AAN, KC PZPR, sygn. 237/V/158, Informacje z Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego 1949–1954.

Archiwum Akt Nowych, Urząd do spraw Wyznań, AAN, UdsW, 131/465, Notatka naczelnika Wydziału Janitza – w sprawie polityki wobec Świadków Jehowy w związku z wniesieniem o zarejestrowanie Wyznania Świadków Jehowy złożonego w Urz. ds. Wyznań w dniu VI 1973 r., k. 1–22.

Archiwum Akt Nowych, Urząd do spraw Wyznań, AAN, UdsW, 132/243, Świadkowie Jehowy 1984–1986, Załącznik nr 1 do informacji MSW z dnia 2 I 1984 r., k. 6.

Archiwum Akt Nowych, Urząd do spraw Wyznań, AAN, UdsW, 132/243, Notatka dotycząca spotkania ministra A. Ł opatki z delegacją Centrali Światowej Świadków Jehowy, 9 IX 1985 r., k. 44–46.

Archiwum Akt Nowych, Urząd do spraw Wyznań, AAN, UdsW, 132/243, Notatka z narady w Urzędzie ds. Wyznań w dniu 12 XI 1985 r., k. 199–201.

Archiwum Akt Nowych, Urząd do spraw Wyznań, AAN, UdsW, 132/243, Notatka z rozmowy telefonicznej odbytej przez dyr. T. Dusika z Urzędu ds. Wyznań z E dwardem Kwiatoszem z Komitetu Organizacyjnego Świadków Jehowy w dniu 13 XI 1985 r., k. 222–224.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie, AIPN BU 0259/557 t. 8, Kwiatosz i inni.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu: AIPN Po 04/1399, Akta śledcze w sprawie przynależności do zboru wyznania „Świadków Jehowy” w latach 1950–1951 – przeciwko Leśniewicz Jan.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu: AIPN Po 04/1356, Sprawa o szpiegostwo Janke Zygmunt i Holcer Zygmunt 1950–1954.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu: AIPN Po 04/1369.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu: AIPN Po 04/1370, Kaczmarek, Wojdylak, Nieszczęsny i inni 1951–1953.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu: AIPN Poznań, sygn. IPN Po 05/22, k. 42, Chrześcijańskie mniejszości wyznaniowe w Wielkopolsce [1967].

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu: AIPN Po 06/68 t. 5, Meldunki dzienne Wydziału V za okres I 1951–II 1952.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu: AIPN Po 6/68 t. 6, Meldunki dzienne Wydziału V WUBP za okres I 1951–II 1952.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu: AIPN Po 6/68 t. 21, Raport z pracy Sekcji III Wydziału V WUBP za okres 19–21 III 1951.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu: AIPN Po 06/110 t. 9, Sprawozdanie Wydziału VI za I kwartał 1956 r.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu: AIPN Po 06/110 t. 10, Sprawozdanie Wydziału XI za miesiąc marzec 1953.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu: AIPN Po 06/110 t. 10, Sprawozdania Wydziału XI WUBP za miesiące styczeń, luty, sierpień 1953 r.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu: AIPN Po 06/110 t. 10, Plan przedsięwzięć operacyjnych Wydziału XI z dnia 25 VIII 1953 r.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu: AIPN Po 06/110 t. 10, Sprawozdanie Wydziału XI WUBP za miesiąc luty1954 r.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu: AIPN Po 06/110 t. 10, Sprawozdanie Wydziału XI WUBP za miesiąc maj 1954 r.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu: AIPN Po 06/110 t. 10, Sprawozdanie Wydziału XI za miesiąc sierpień 1954 r.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu: AIPN Po 06/110 t. 10, Sprawozdanie Wydziału XI WUBP za miesiąc grudzień 1954 r.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu: AIPN Po 06/110 t. 9, Sprawozdanie Wydziału VI WUBP za miesiąc styczeń 1955 r., k. 13–22.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu: AIPN Po 06/110 t. 9, Sprawozdanie wydziału VI za I kwartał 1956 r., k. 100–103.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu: AIPN Po 06/110 t. 10, Sprawozdanie wydziału XI WUBP za miesiąc październik 1954 r. k. 259–275.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu: AIPN Po 06/110 t. 9, Sprawozdanie za miesiąc luty 1955 r., k. 23–32.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu: AIPN Po 06/110 t. 10, Sprawozdanie wydziału XI WUBP za miesiąc maj 1954 r., k. 274–275.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu: AIPN Po 06/158 t. 6 z 7, Sprawozdania Wydziału IV Służby Bezpieczeństwa KW MO w Poznaniu z lat 1962–1970.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu: AIPN Po, sygn. 06/158 7 z 7, Sprawozdania Wydziału IV KW MO w Poznaniu z lat 1970–1980, k. 154.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu: AIPN Po 76/161, Akta Sądu Wojewódzkiego w Poznaniu. Sprawa Stanisława Kaczmarka s. Franciszka 1955–1957.

Źródła drukowane

Olszewska B. W., Czekanie na „wielki ucisk”, „Polityka” z 1 października 1983.

Prawdziwa pobożność jest użyteczna wszechstronnie, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy” z 15 stycznia 1990.

Świadkowie na stadionie, „Gazeta Wyborcza Poznań” z 29 lipca 1994.

„Roczniki Świadków Jehowy” 1990–2018.

Opracowania

Aparat bezpieczeństwa w latach 1944–1956. Taktyka, strategia, metody, cz. I: Lata 1945–1947, oprac. A. Paczkowski, Warszawa 1994.

Instrukcje, wytyczne, okólniki dyrektor Departamentu V MBP dotyczące działań przeciwko Kościołowi katolickiemu w latach 1945–1953, wybór i oprac. A. Dziurok, J. Marecki, F. Musiał, Kraków–Katowice 2012.

Krukowski J., Porozumienia pomiędzy przedstawicielami Rządu i Episkopatu Polski z 1950 i 1956 r.

Znaczenie i realizacja, [w:] Prawo i polityka wyznaniowa w Polsce Ludowej, pod red. A. Mezglewskiego, P. Stanisza, M. Ordon, Warszawa 2005.

Marzec Z., Metody działania i przyczyny sukcesów Świadków Jehowy, Kraków 2008.

Miłosz J., Już nie szpiedzy, jeszcze nielegalni – Świadkowie Jehowy w oczach wielkopolskiej SB w latach 1956–1970, [w:] Władze wobec Kościołów i związków wyznaniowych w Wielkopolsce w latach 1956–1970, red. K. Białecki, Seria: Studia i materiały poznańskiego IPN, t. VIII, Poznań 2009.

Miłosz J., Świadkowie Jehowy w Wielkopolsce, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2004, nr 3.

Miłosz J., Świadkowie Jehowy w PRL – uznani, zwalczani, tolerowani, [w:] Człowiek i społeczeństwo, t. XXIX, 2009, s. 121–135.

Mironczuk J., Świadkowie Jehowy wobec władz Polski Ludowej – geneza kontestacji, [w:] Władze Polski Ludowej a mniejszościowe związki wyznaniowe, pod red. T.J. Zielińskiego, Warszawa–Katowice 2010.

Rzędowski J., Najdłuższa konspiracja PRL?, „Biuletyn IPN” 2004, nr 3(38).

Urban K., Mniejszości religijne w Polsce 1945–1991 (zarys statystyczny), Kraków 1994.

Urban K., Świadkowie Jehowy w Polsce w latach 1950–1963. Przyczynek do likwidacyjnej tendencji w polityce wyznaniowej państwa, [w:] Przestrzeń polityki i spraw wyznaniowych (Szkice dedykowane Profesorowi Januszowi Osuchowskiemu z okazji 75-lecia urodzin), red. B. Górowska, Warszawa 2004.

Zamiatała D., Instrukcje Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego z 5 i 18 sierpnia 1949 roku w spawie egzekwowania dekretów rządowych, „Archiwalia, Biblioteki i Muzea Kościelne” 2002, t. 78.

Strony internetowe

Świadkowie Jehowy – oficjalny serwis internetowy, www.jw.org.pl (dostęp: 23 stycznia 2019 r.).

Informacje

Informacje: Przegląd Archiwalno-Historyczny, 2020, Tom VII, s. 123-147

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Świadkowie Jehowy w Wielkopolsce – część II (lata 1950–2018)

Angielski:

Jehovah’s Witnesses in Greater Poland — part II (years 1951–2018)

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-5089-575X

Jan Miłosz
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
https://orcid.org/0000-0002-5089-575X Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Publikacja: 2020

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Jan Miłosz (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski