FAQ

Sowietyzacja życia społecznego w Polsce na przykładzie Śląska Opolskiego w latach 1947–1951

Data publikacji: 2018

Przegląd Archiwalno-Historyczny, 2018, Tom V, s. 99-110

https://doi.org/10.4467/2391-890XPAH.18.006.14923

Autorzy

Zbigniew Bereszyński
Wieluńskie Towarzystwo Naukowe
https://orcid.org/0000-0001-9761-8701 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Pobierz pełny tekst

Tytuły

Sowietyzacja życia społecznego w Polsce na przykładzie Śląska Opolskiego w latach 1947–1951

Abstrakt

Sfałszowane przez komunistów wybory do Sejmu Ustawodawczego w styczniu 1947 r. zapoczątkowały okres stopniowej sowietyzacji życia społecznego w Polsce. Proces ten zmierzał do ustanowienia totalitarnego systemu politycznego na wzór sowiecki. Dobrą ilustrację mechanizmów tego procesu stanowi rozwój sytuacji w latach 1947–1950 na Śląsku Opolskim. Postępująca sowietyzacja życia społecznego okazała się bardzo poważną przeszkodą na drodze do społecznej integracji Śląska Opolskiego. Takie fakty i zjawiska, jak walka z Kościołem czy działania na rzecz kolektywizacji rolnictwa, skutkowały umocnieniem postaw proniemieckich wśród rdzennej ludności śląskiej. Władze komunistyczne reagowały represjami na szerzące się w różnych środowiskach przejawy oporu społecznego. Już po kilku latach, w obliczu takich faktów, jak powstanie robotnicze w Poznaniu w 1956 r., były jednak zmuszone pójść na ustępstwa wobec społeczeństwa i dopuścić do częściowej liberalizacji życia publicznego.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Źródła archiwalne

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej – Oddział we Wrocławiu

Archiwum Państwowe w Opolu – akta Komitetu Miejskiego PZPRw Opolu

Archiwum Państwowe w Opolu – akta Komitetu Wojewódzkiego PZPRw Opolu

Źródła drukowane

Dziennik Ustaw, 1949.

Opracowania

Bereszyński Z., Referendum ludowe w 1946 r. i wybory do Sejmu Ustawodawczego w 1947 r. w za­chodnich powiatach województwa śląskiego w świetle materiałów aparatu bezpieczeństwa, [w:] Referendum ludowe w 1946 roku i wybory do Sejmu Ustawodawczego w 1947 roku na Górnym Śląsku, pod red. A. Dziuroka i M. Świder, Katowice–Warszawa–Opole 2017, s. 110–175.

Bereszyński Z., Linek B., Ksiądz Emil Kobierzycki (1892–1963): komunistyczny ordynariusz?, [w:] Górny Śląsk w Polsce Ludowej, t. 2: Przywódcy – bohaterowie – wrogowie, pod red. A. Dziuroka i B. Linka, Katowice–Opole 2017, s. 154–172.

Dawid A., Kulisy rozbicia struktur opolskiego PSL po 19 stycznia 1947 r., [w:] Referendum ludo­we w 1946 roku i wybory do Sejmu Ustawodawczego w 1947 roku na Górnym Śląsku, pod red. A. Dziuroka i M. Świder, Katowice–Warszawa–Opole 2017, s. 256–280.

Dawid A., Ernest Zmarzły (1910–1980) – lider opolskiego Polskiego Stronnictwa Ludowego, [w:] Opolanie znani i nieznani. Czasy po II wojnie światowej, cz. 1, pod red. M. Świder, Opole 2017, s. 269–290.

Dominiczak H., Organy bezpieczeństwa PRL 1944–1990, Warszawa 1997.

Dudek A., Gryz R., Komuniści i Kościół w Polsce (1945–1989), Kraków 2006.

Eisler J., Czterdzieści pięć lat, które wstrząsnęły Polską. Historia polityczna 1944–1989, Warszawa 2018.

Gryciuk F., Władysław Zaremba, [w:] Represje wobec wsi i ruchu ludowego (1944–1989), t. 4: Między apologią a negacją, pod red. J. Gmitruka i E. Leniart, Warszawa 2010, s. 197–216.

Hanich A., Likwidacja „stanu tymczasowości administracji kościelnej” na Śląsku Opolskim przez wła­dze komunistyczne w 1951 r., „Śląsk Opolski” 2003, nr 2, s. 24–30.

Hanich A., Czas przełomu. Kościół katolicki na Śląsku Opolskim w latach 1945–1946, Opole 2008.

Hanich A., Dekanaty i parafie Administracji Apostolskiej Śląska Opolskiego w latach 1945–1946, Opole 2009.

Hanich A., Sitek A., Wysiedlenie śląskich księży i sióstr zakonnych ze Śląska Opolskiego w 1954 r., [w:] Stalinizm i rok 1956 na Górnym Śląsku, pod red. A. Dziuroka, B. Linka i K. Tarki, Katowice–Opole–Kraków 2007, s. 145–207.

Kopiec J., Dzieje Kościoła katolickiego na Śląsku Opolskim, Opole 1991.

Krajewski H., Historia gospodarcza Polski do 1989 roku. Zarys problematyki, Włocławek 2000.

Król J., Reforma oświatowa z 1948 roku: uwarunkowania społeczno-polityczne, założenia i realizacja, „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Pedagogika” 2005, t. 24, s. 555–566.

Lipiński P., Cyrankiewicz. Wieczny premier, Wołowiec 2016.

Roszkowski W., Najnowsza historia Polski 1945–1980, Warszawa 2003.

Sitek A., Organizacja i kierunki działalności Kurii Administracji Apostolskiej Śląska Opolskiego w la­tach 1945–1956, Wrocław 1986.

Sowa A.L., Historia polityczna Polski 1944–1991, Kraków 2011.

Szuba L., Działalność Powszechnej Organizacji „Służba Polsce” w latach 1948–1956, [w:] Niezależny ruch młodzieżowy w Polsce po drugiej wojnie światowej (1945–2001), pod red. R. Sudzińskiego, Toruń 2005, s. 11–35.

Zarys historii szpitala w Branicach, http://www.caritaschrysti-branice.com/historia-szpitala-w-branicach?showall=&start=2 (dostęp 15 października 2017 r.).

Zieliński Z., Bober S., Kościół w Polsce 1944–2007, Poznań 2009.

Żaryn J., Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce (1944–1989), Warszawa 2002.

Żaryn J., Kościół w PRL, Warszawa 2004.

Żurek R., Kościół rzymskokatolicki w Polsce wobec Ziem Zachodnich i Północnych 1945–1948, Szczecin–Warszawa–Wrocław 2015.

Informacje

Informacje: Przegląd Archiwalno-Historyczny, 2018, Tom V, s. 99-110

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Sowietyzacja życia społecznego w Polsce na przykładzie Śląska Opolskiego w latach 1947–1951

Angielski:

Sovietization of social life in Poland as exemplified by the Opole Silesia region in the years 1947–1951

Autorzy

https://orcid.org/0000-0001-9761-8701

Zbigniew Bereszyński
Wieluńskie Towarzystwo Naukowe
https://orcid.org/0000-0001-9761-8701 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Wieluńskie Towarzystwo Naukowe

Publikacja: 2018

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Zbigniew Bereszyński (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski