FAQ

Polscy żołnierze w sowieckich obozach pracy na Dalekiej Północy ZSRS na podstawie relacji ppor. Tadeusza Michalaka

Data publikacji: 21.03.2024

Przegląd Archiwalno-Historyczny, 2023, Tom X, s. 209 - 224

https://doi.org/10.4467/2391-890XPAH.23.010.19249

Autorzy

Kamil Weber
Centralne Muzeum Jeńców Wojennych
https://orcid.org/0000-0002-6904-0073 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Polscy żołnierze w sowieckich obozach pracy na Dalekiej Północy ZSRS na podstawie relacji ppor. Tadeusza Michalaka

Abstrakt

Wielu polskich żołnierzy nie przeżyło pobytu w niewoli sowieckiej. Przyczyną śmierci były nie tylko masowe egzekucje, lecz także fatalne warunki zakwaterowania i brutalne traktowanie przez funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa ZSRS. Liczni swoje ocalenie zawdzięczali nagłej zmianie sytuacji politycznej, spowodowanej atakiem III Rzeszy na Związek Sowiecki. Wcześniej przyszło im jednak zmagać się z trudami życia i przymusowej pracy w obozach na Dalekiej Północy. Tamtejsze realia dobrze oddaje relacja ppor. Tadeusza Michalaka. Ukazał on swój wojenny szlak wiodący od kampanii wrześniowej przez obozy internowania na Litwie, koszmar sowieckiej niewoli aż po wstąpienie w szeregi tzw. Armii Andersa.

Bibliografia

Materiały archiwalne

Archiwum Ośrodka KART A

sygn. AW.I /417, zapis rozmowy z W. Księżyckim-Ostoją nagranej 25 października 1991 r. przez K. Maksymiuk.

sygn. AW-2-276, T. Michalak, „Ku wolności” — relacja z pobytu w sowieckiej niewoli.

sygn. AW-2-276, Ministry of Defence OS 8b, Army Records Centre (Polish), Potwierdzenie przebiegu służby wojskowej ppor. T. Michalaka, sporządzone 12 lipca 1976 r.

Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego

sygn. A.III. 6/1.

KOL. 12/5, Birsztany.

KOL. 12/5, dr kpt. W. Charkiewicz, Talica.

KOL. 12/5, dr kpt. W. Charkiewicz, Żołnierze polscy internowani na Litwie i Łotwie, wywiezieni do ZSRR.

KOL. 12/5, Z. Chylińska, Archangielsk. Obóz przejściowy grupy b. internowanych z Litwy i Łotwy.

KOL 12/5, Z. Chylińska, Ponoj (Półwysep Kola), Obóz Żołnierzy Polskich (szeregowych W. P. i P.P) b. internowanych na Litwie i Łotwie, później wywiezionych do ZSRR.

KOL. 12/5, por. P. Delalicz de Laval, Wiłkomierz.

KOL. 12/5, rtm. dypl. S. Ejchler, Obóz internowanych W. P. w Kołotowie (Kulautuva).

KOL. 12/5, Pawliszcze Bor (Juchnowo) Obóz żołnierzy W. P. i P.P. internowanych na Litwie i Łotwie.

KOL. 12/5, Relacja por. S. Jędrzejczyka.

KOL. 12/5, A. Rybarczyk, Obóz koło miasta Ponoj na półwyspie Kolskim, [spisane przez dr. kpt. W. Charkiewicza].

KOL. 12/5, ppor. K. Straczyński, Aleksandrów k. Murmańska. Obóz przejściowy grupy b. internowanych z Litwy i Łotwy.

KOL. 12/5, ppor. K. Straczyński, Obóz internowanych W. P. w Wiłkowyszkach (sic) na Litwie.

KOL. 12/5, Transport statkiem z Murmańska do Ponoj — relacja plut. J. Miszewskiego (nr 1761).

 

Opracowania

Flemming M., Jeńcy wojenni. Studium Prawno-historyczne, Warszawa 2000.

Grobelski W., Generał brygady Ludwik Mieczysław Boruta-Spiechowicz (1894–1985), Warszawa 2010.

Indeks represjonowanych, t. 5: Jeńcy w Griazowcu i Suzdalu, pod red. E.Rybarskiej, Warszawa 1998.

Indeks represjonowanych, t. 11: Jeńcy w Juży, pod red. E. Rybarskiej, Warszawa 2000.

Jaczyński S., Wprowadzenie [w:] Indeks represjonowanych, t. 5, Jeńcy w Griazowcu i Suzdalu, pod red. E. Rybarskiej, Warszawa 1998, s. 11–18.

Jaczyński S., Zygmunt Berling. Między sławą a potępieniem, Warszawa 1993.

Kluczykowski S., Wspomnienia uczestnika II wojny światowej, https://docplayer.pl/14082636-Stefan-kluczykowski-wspomnienia-uczestnika-ii-wojny-swiatowej.html (dostęp: 16.2.2023).

Kołbuc D., Negocjacje polsko-radzieckie w sprawie podpisania umowy wojskowej z 14 sierpnia 1941 r. [w:] Misja wojska. Strategia i bezpieczeństwo państwa. Szkice o siłach zbrojnych, pod red. T. Paneckiego i J. Smolińskiego, Warszawa 2019, s. 237–248.

Materski W., Wprowadzenie [w:] Indeks represjonowanych, t. 11, Jeńcy w Juży, pod red. E. Rybarskiej, Warszawa 2000, s. 12–19.

Roman W. K., Generał Wacław Jan Przeździecki w obozach na Litwie i w Związku Sowieckim, „Łambinowicki Rocznik Muzealny” 2009, t. 32, s. 29–46.

Roman W. K., Internowanie Polaków na Litwie w biuletynach Departamentu Bezpieczeństwa MSW Litwy (1939–1940), „Łambinowicki Rocznik Muzealny” 1998, t. 21, s. 145–160.

Roman W., Obozy dla internowanych żołnierzy polskich na Litwie IX 1939 – VII 1940 (w świetle źródeł litewskich), „Łambinowicki Rocznik Muzealny” 1996, t. 19, s. 7–13.

Roman W. K., W obozach i w konspiracji. Działalność niepodległościowa żołnierzy polskich na Litwie i Wileńszczyźnie wrzesień 1939 – czerwiec 1941, Toruń 2005.

Roman W. K., Szczurowski M., Polacy internowani na Litwie 1939–1940, Warszawa 1997.

Ślusarczyk J., Układ polsko-radziecki z 30.7.1941 r., „Wojskowy Przegląd Historyczny” 1981, nr 3 (97), s. 5–24.

Topol A., Zygmunt Henryk Berling, 1896–1980, Katowice 1990.

Układ Sikorski–Majski. Wybór dokumentów, oprac. E. Duraczyńskiego, Warszawa 1990.

Wawer Z., Monte Cassino. Walki 2 Korpusu Polskiego, Warszawa 2009.

Zbrodnia katyńska w świetle dokumentów, oprac. J. Mackiewicza, Londyn 1982.

Informacje

Informacje: Przegląd Archiwalno-Historyczny, 2023, Tom X, s. 209 - 224

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Polscy żołnierze w sowieckich obozach pracy na Dalekiej Północy ZSRS na podstawie relacji ppor. Tadeusza Michalaka

Angielski:
Polish soldiers in Soviet work camps in the Far North of the USSR — based on the account of second lieutenant Tadeusz Michalak

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-6904-0073

Kamil Weber
Centralne Muzeum Jeńców Wojennych
https://orcid.org/0000-0002-6904-0073 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Centralne Muzeum Jeńców Wojennych

Publikacja: 21.03.2024

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Kamil Weber (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski