FAQ

Mieczysław Białynia-Rzepecki i Tadeusz Antoni Esman Przyczynek do charakterystyki kadry kierowniczej archiwów państwowych w okresie międzywojennym

Data publikacji: 2019

Przegląd Archiwalno-Historyczny, 2019, Tom VI, s. 73-95

https://doi.org/10.4467/2391-890XPAH.19.004.14933

Autorzy

,
Robert Degen
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
, Polska
https://orcid.org/0000-0003-3467-9341 Orcid
Wszystkie publikacje autora →
Krzysztof Syta
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
, Polska
https://orcid.org/0000-0002-9466-1525 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Mieczysław Białynia-Rzepecki i Tadeusz Antoni Esman Przyczynek do charakterystyki kadry kierowniczej archiwów państwowych w okresie międzywojennym

Abstrakt

Artykuł przedstawia Mieczysława Białynię Rzepeckiego i Tadeusza Esmana, kierowników bydgoskiego oddziału Archiwum Państwowego w Poznaniu. Wykorzystano publikowane materiały biograficzne i wyniki kwerendy w archiwach Bydgoszczy i Poznania. Portrety obu archiwistów udało się nieco rozbudować, a ich aktywność umieścić na tle działalności innych kierowników międzywojennych terenowych archiwów państwowych. Wśród kierowników terenowych archiwów państwowych okresu międzywojennego Białynia- Rzepecki i Esman należeli do najmniej licznej grupy pochodzącej z terytorium byłego zaboru pruskiego. Reprezentowali różne generacje archiwistów. Pierwszy, jak co szósty kierownik zaczynał pracę w służbie archiwalnej po sześćdziesiątce, Esman – jak co piąty – przed trzydziestką. Różniło ich wykształcenie, które Białynia-Rzepecki zakończył prawdopodobnie na maturze, a Esman – jak większość szefów archiwów – legitymował się dyplomem uniwersyteckim w zakresie historii. Nie miało to większego wpływu na ich dorobek publikacyjny, choć Esman znalazł się wśród 54 proc. kierowników, którzy przed wojną wydali prace naukowe. Obaj bydgoszczanie, jak większość międzywojennych archiwistów, byli aktywnie społecznie i angażowali się w działalność towarzystwa naukowych.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Archiwalia

Archiwum Państwowe w Bydgoszczy: Akta miasta Bydgoszczy 15591945 [19461950], seria Zarząd Miejski w Bydgoszczy 19201939, Kartoteka ewidencji ludności.

Archiwum Państwowe w Bydgoszczy: Archiwum Państwowe w Poznaniu Oddział w Bydgoszczy 19241939, sygn. 3, 4a, 11, 39, 62.

Archiwum Państwowe w Bydgoszczy: Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Bydgoszczy [1938] 19451983, sygn. 113, 121.

Archiwum Państwowe w Bydgoszczy: Archiwum dr Anny Perlińskiej dyrektora Archiwum Państwowego w Bydgoszczy [1903] 19212005, sygn. 253.

Archiwum Państwowe w Bydgoszczy: Spuścizny i kolekcje rodzinne w Archiwum Państwowym w Bydgoszczy  zbiór szczątków zespołów 17692015, sygn. 366.

Archiwum Państwowe w Bydgoszczy: Archiwum zakładowe AP w Bydgoszczy, sygn. 2/54.

Archiwum Państwowe w Poznaniu: Akta miasta Poznania 12541945, sygn. 14385.

Archiwum Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu: sygn. 103b/577.

Biblioteka Kórnicka PAN: Teki Dworzaczka, reg. 59315-59317, 59319 i 59330, http://teki.bkpan.poznan.pl/index_regesty.html (dostęp: 25.09.2019).

Literatura

Archiwum Państwowe w Poznaniu w latach 19191926Kronika, pod red. W. Ł opacińskiego, Archeion 1928, t. 4, s. 145161.

Bielińska M., Balzer Oswald, [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. I: 19181984, pod red. M. Bielińskiej, I. Janosz-Biskupowej, WarszawaŁódź 1988, s. 2930.

Cieślak F., Białkowski Leon, [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. I: 19181984, pod red. M. Bielińskiej, I. Janosz-Biskupowej, WarszawaŁódź 1988, s. 3739.

Degen R., Syta K., Archiwum byłej Komisji Generalnej dla Wielkopolski i Pomorza w latach 19201924. Przyczynek do genezy bydgoskiego archiwum państwowego [w druku].

Deruga A., Sprawozdanie z działalności Koła Historyków Słuchaczy USB w Wilnie w latach 19231933, [w:] Księga pamiątkowa Koła Historyków Słuchaczy Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie 19231933, Wilno 1933, s. 355367.

Esman T., Akta zachodnio-pruskich registratur Komisji Generalnej w Bydgoszczy jako źródło do dziejów wsi Pomorza GdańskiegoZapiski Historyczne 1956, t. 22, nr 13, s. 232248.

Esman T., Archiwum Państwowe w BydgoszczyDzisiejsze Pomorze 1946, nr 10(24), s. 14.

Esman T., Archiwum Państwowe w BydgoszczyZapiski Towarzystwa Naukowego w Toruniu1947, t. 13, z. 14, s. 7378.

Esman T., [Archiwum Państwowe w Bydgoszczy], Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych” 1954, t. 13, s. 438440.

Esman T., Bydgoszcz na tle wypadków 1846 r., Arkona 1947, nr 56, s. 1011; 1947, nr 7, s. 19.

Esman T., Dzieje archiwum miejskiego, [w:] Bydgoszcz. Historia, kultura, życie gospodarcze, Gdynia 1959, s. 283294.

Esman T., Esman Józef, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 6, pod red. nacz. W. Konopczyńskiego, Kraków 1948, s. 296297.

Esman T., Jan Wilhelm Kassyusz. Zarys biografii na tle życia Wielkopolski w pierwszej połowie XIX wiekuStrażnica Zachodnia 1926, r. 5, nr 1, s. 2861.

Esman T., Kilka uwag o badaniu historii Bydgoszczy, [w:] Bydgoszcz. Historia, kultura, życie gospodarcze, Gdynia 1959, s. 6061.

Esman T., Uzupełnienie życiorysu Jana Wilhelma KassyuszaKronika Miasta Poznania 1938, r. 16, nr 2, s. 186199.

Esman T. [i in.], Wojewódzkie Archiwum Państwowe w BydgoszczyArchiwalny Biuletyn Informacyjny” 1954.

Guldon R, Bazylewski Ludwik, [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. II: 19062001, pod red. B. Woszczyńskiego, Warszawa 2002, s. 3233.

Guldon R., Głazek Józef Lucjan, [w:], Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. II: 19062001, pod red. B. Woszczyńskiego, Warszawa 2002, s. 54.

Kamiński A., Barwiński Eugeniusz, [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. I: 19181984, pod red. M. Bielińskiej, I. Janosz-Biskupowej, WarszawaŁódź 1988, s. 3436.

Kamiński A., Duda Franciszek, [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. I: 19181984, pod red. M. Bielińskiej, I. Janosz-Biskupowej, WarszawaŁódź 1988, s. 5657.

Karwasińska J., Kozłowska-Studnicka Janina, [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. I: 19181984, pod red. M. Bielińskiej, I. Janosz-Biskupowej, WarszawaŁódź 1988, s. 114116.

Kisiel H., Prawdzik Władysław, [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. I: 19181984, pod red. M. Bielińskiej, I. Janosz-Biskupowej, WarszawaŁódź 1988, s. 174175.

Kozłowska-Studnicka J., Katalog rękopisów polskich (poezyj), wywiezionych niegdyś do Cesarskiej Biblioteki Publicznej, znajdujących się obecnie w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie, Kraków 1929.

Kozłowska-Studnicka J., Likwidacja Uniwersytetu Wileńskiego w świetle korespondencji urzędowej, [w:] Księga pamiątkowa ku uczczeniu CCCL rocznicy założenia i X wskrzeszenia Uniwersytetu Wileńskiego, t. 1: Z dziejów dawnego uniwersytetu, Wilno 1929, s. 405419.

Kozłowska-Studnicka J., Materiały do sprawy Michała Wołłowicza 1833 r.Ateneum Wileńskie” 1923, z. 34, s. 540568. Kozłowska-Studnicka J., Rzut oka na grodzieńskie materiały o powstaniu listopadowemArcheion ” 1930, t. 8, s. 147162.

Kozłowska-Studnicka J., Zabory mienia Uniwersytetu Wileńskiego przez Rosję (18321842), [w:] Pamiętnik IV Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Poznaniu 68 grudnia 1925 r., t. I: Referaty, Lwów 1925, Sekcja III, s. 15, 1 nlb.

Kotewicz R. i red., Próchnik Adam Feliks, [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. II: 19062001, pod red. B. Woszczyńskiego, Warszawa 2002, s. 149151.

Kotewicz R. i red., Świątkowski Ignacy, [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. II: 19062001, pod red. B. Woszczyńskiego, Warszawa 2002, s. 182.

Kutta J., Białynia-Rzepecki Mieczysław (19621927), archiwista, [w:] Bydgoski słownik biograficzny, pod red. J. Kutty, Bydgoszcz 1994, s. 2829.

Kutta J., Essman (Esman) Tadeusz Antoni (19031987), historyk, archiwista, działacz społeczny, [w:] Bydgoski słownik biograficzny, pod red. J. Kutty, Bydgoszcz 1994, s. 4345.

Kwiatek J., Spór o model gimnazjum w XIX-wiecznej niemieckiej myśli pedagogicznejCieszyński Almanach Pedagogiczny 2012, nr 1, s. 3662.

Makowska A., Ryszewski B., Zarys dziejów Archiwum Państwowego w Kielcach (Z okazji czterdziestolecia)Archeion 1963, t. 39, s. 4562.

Małachowski M., Królewskie Gimnazjum Fryderyka Wilhelma, [w:] Encyklopedia Bydgoszczy, t. 2, pod red. W. Jastrzębskiego, Bydgoszcz 2017, s. 301302.

Małachowski E., Miejskie Gimnazjum Realne, [w:] Encyklopedia Bydgoszczy, t. 2, pod red. W. Jastrzębskiego, Bydgoszcz 2017, s. 311.

Mamczak-Gadkowska I., Archiwa państwowe w II Rzeczypospolitej, Poznań 2006.

Mamczak-Gadkowska I., Paczkowski Józef, [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. I: 19181984, pod red. M. Bielińskiej, I. Janosz-Biskupowej, WarszawaŁódź 1988, s. 161164.

Papierowski J., Stefański J., Płocczanie znani i nieznani. Słownik biograficzny, t. II, Płock 2007, s. 151, 724.

Perlińska A., Białynia-Rzepecki Mieczysław, [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. I: 19181984, pod red. M. Bielińskiej, I. Janosz-Biskupowej, WarszawaŁódź 1988, s. 3940.

Piekarski T., Rutski Welamin Stefan, [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. III: 18352015, pod red. E. Rosowskiej, Warszawa 2017, Warszawa 2017, s. 209.

Pierwsze miesiące okupacji hitlerowskiej w Bydgoszczy w świetle źródeł niemieckich, wyd. T. Esman, W. Jastrzębski, BydgoszczPoznań 1967.

Pogorzelska I., Historia Archiwum Państwowego w KielcachŚwiętokrzyskie Studia Archiwalno-Historyczne 2012, t. 1, s. 1734.

Pogorzelska I., 90 lat Archiwum Państwowego w KielcachZ Dziejów Miasta i R egionu. Rocznik Oddziału PTH w Skarżysku-Kamiennej 2014, r. 5, s. 83106.

Raciborski J., Bibljografja Łodzi, za lata 192819291930Rocznik Łódzki 1931, t. 2, s. 419507.

Raciborski J., Bibljografja Łodzi za lata 19311932Rocznik Łódzki 1933, t. 3, s. 355418.

Raciborski J., Dawny ratusz łódzkiRocznik Łódzki 1928, t. 1, s. 191212.

Raciborski J., Monografja Kalisza, cz. 1, Kalisz 1912.

Radtke I., Kaczmarczyk Kazimierz, [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. I: 19181984, pod red. M. Bielińskiej, I. Janosz-Biskupowej, WarszawaŁódź 1988, s. 9395.

Radziwonowicz T., O powstaniu i działalności Archiwum Państwowego w Suwałkach (19211926)Rocznik Augustowsko-Suwalski 2006, t. 6, s. 6575.

Rokoszny J., Karol Frycz, Warszawa 1913.

Rokoszny J., Pamiątki Sandomierza. Ludzie i rzeczy, b.m.w. 1913.

Rokoszny J., W sprawie archiwów biur urzędowych, [w:] Pamiętnik IV Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Poznaniu 68 grudnia 1925 r., t. I: Referaty, Lwów 1925Sekcja VI B, s. 2.

Romaniuk M., Esman Tadeusz, [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. III: 18352015, pod red. E. Rosowskiej, Warszawa 2017, s. 7072.

Ryńca M., Suleja W., Studnicki (Gizbert-Studnicki) Wacław, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 45, pod red. nacz. A. R omanowskiego, WarszawaKraków 2007, s. 121125.

Sekcja VII. Nauczanie historii, [w:] Pamiętnik IV Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Poznaniu 68 grudnia 1925 r. Protokoły, wyd. K. Tyszkowski, Lwów 1927, s. 147152.

Sierocka-Pośpiech M., Milewski Czesław, [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. III: 1835– 2015, pod red. E. Rosowskiej, Warszawa 2017, s. 153154.

Sprawozdanie z działalności archiwów państwowych. Rok 1927, red. W Ł opaciński, Archeion 1929, t. 5, s. 44 (Działu Urzędowego).

Sprawozdanie z działalności archiwów państwowych Rok 1928, red. W. Ł opaciński, Archeion 1930, t. 67, s. 31, 4142, 55 (Działu Urzędowego).

Statuty i przywileje cechów bydgoskich z lat 14341779, wyd. T. Esman, Z. Guldon, Bydgoszcz– Łódź 1963.

Szczepaniak E., Witkowski Marian, [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. II: 19062001, pod red. B. Woszczyńskiego, Warszawa 2002, s. 193.

Tadeusz Esman (19031987)Kalendarz Bydgoski na rok 1989, r. 22, s. 186187.

Tadeusza Esmana wspomnienia o Bydgoszczy, cz. 1, wybór i oprac. J. E sman, M. R omaniuk, Kronika Bydgoska 2007, t. 29, s. 429469.

Tomczak A., Mienicki Ryszard, [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. I: 19181984, pod red. M. Bielińskiej, I. Janosz-Biskupowej, WarszawaŁódź 1988, s. 144146.

Trojanowska M., Ptaszycki Stanisław, [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. I: 19181984, pod red. M. Bielińskiej, I. Janosz-Biskupowej, WarszawaŁódź 1988, s. 178180.

Wasiak J., Raciborski-Rawita Józef, [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. I: 19181984, pod red. M. Bielińskiej, I. Janosz-Biskupowej, WarszawaŁódź 1988, s. 183184.

Wójcik W., Rokoszny Józef ks., [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. I: 19181984, pod red. M. Bielińskiej, I. Janosz-Biskupowej, WarszawaŁódź 1988, s. 185186.

Wykaz członków IV. Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Poznaniu w dniach od 6 do 8 grudnia 1925 r., [w:] Pamiętnik IV Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Poznaniu 68 grudnia 1925 r. Protokoły, wyd. K. Tyszkowski, Lwów 1927, s. 252.

Informacje

Informacje: Przegląd Archiwalno-Historyczny, 2019, Tom VI, s. 73-95

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Mieczysław Białynia-Rzepecki i Tadeusz Antoni Esman Przyczynek do charakterystyki kadry kierowniczej archiwów państwowych w okresie międzywojennym

Angielski:

Mieczysław Białynia-Rzepecki and Tadeusz Antoni Esman. Managerial staff in state archives in the years 1918–1939 — an introduction

Autorzy

https://orcid.org/0000-0003-3467-9341

Robert Degen
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
, Polska
https://orcid.org/0000-0003-3467-9341 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Polska

https://orcid.org/0000-0002-9466-1525

Krzysztof Syta
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
, Polska
https://orcid.org/0000-0002-9466-1525 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Polska

Publikacja: 2019

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Robert Degen (Autor) - 50%
Krzysztof Syta (Autor) - 50%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski